بیش فعالی: علائم، انواع، درمان قطعی و دارو / بیش فعالی بزرگسالان و کودکان
بیش فعالی: علائم، انواع، درمان قطعی و بهترین دارو / بیش فعالی بزرگسالان و کودکان / درمان بیش فعالی بزرگسالان بدون دارو
بیش فعالی : در این مقاله از بخش روانپزشکی و اختلالات روانی در وب سایت نایریکا به بیش فعالی, بیش فعالی چیست, علائم بیش فعالی, انواع بیش فعالی, بیش فعالی بزرگسالان, بیش فعالی در کودکان, درمان بیش فعالی, درمان قطعی بیش فعالی, بهترین داروی بیش فعالی, درمان بیش فعالی بزرگسالان بدون دارو, مقاله بیش فعالی, درمان دارویی بیش فعالی می پردازیم.
با ما همراه باشید.
برای دسترسی سریع به محتوای متن از لینکهای زیر استفاده کنید:
- بیش فعالی چیست
- علائم بیش فعالی
- انواع بیش فعالی
- بیش فعالی بزرگسالان
- بیش فعالی در کودکان
- درمان بیش فعالی
- درمان قطعی بیش فعالی
- بهترین داروی بیش فعالی
- درمان بیش فعالی بزرگسالان بدون دارو
اگر درباره این مقاله اطلاعات مفید یا تجربه ای دارید در بخش نظرات به اشتراک بگذارید.
بیش فعالی, بیش فعالی چیست, علائم بیش فعالی, انواع بیش فعالی, بیش فعالی بزرگسالان, بیش فعالی در کودکان, درمان بیش فعالی, درمان قطعی بیش فعالی, بهترین داروی بیش فعالی, درمان بیش فعالی بزرگسالان بدون دارو, مقاله بیش فعالی, درمان دارویی بیش فعالی
بیش فعالی چیست
اختلال کم توجهی – بیش فعالی (به انگلیسی: Attention-deficit hyperactivity disorder) (به صورت مخفف: ADHD) یک اختلال رفتاری رشدی است.
معمولاً فرد توانایی دقّت و تمرکز بر روی یک موضوع را نداشته، یادگیری در او کند است و فرد از فعّالیّت بدنی غیرمعمول و بسیار بالا برخوردار است.
بیش فعالی چیست
این اختلال با فقدان توجه، فعّالیت بیش‌ازحد، رفتارهای تکانشی، یا ترکیبی از این موارد همراه است.
هر فردی با شک ADHD باید به دقت تحت نظر یک پزشک معاینه گردد.
علائم بیش فعالی
کم توجهی (یا کم دقتی)
بیش فعالیتی (یا فزون کنشی)
رفتارهایی که انگیزه آنی دارند و بدون فکر قبلی انجام داده می‌شوند
رفتار فرد معمولاً همراه با پرتحرکی، بی‌توجهی و رفتارهای ناگهانی است.
علائم بیش فعالی
این رفتارها از قبیل انجام کارها به‌طور نیمه کاره، عدم تلاش ذهنی برای انجام تکالیف، فعالیت و تحرک بدنی بسیار بالا حتی زمانی که مشغول بازی نیستند، گم کردن پی در پی وسایل شخصی، نداشتن تمرکز و دقت بالا در انجام کارها می‌باشد.
در دوران مدرسه ممکن است بروز اختلالات یادگیری خصوصاً اختلال در خواندن و نوشتن را داشته باشیم.
معمولاً این افراد با افزایش سن بهتر می‌شوند.
البته بهبودی قبل از دوازده سالگی بعید است ولی بین سنین دوازده تا بیست سالگی اکثریت موارد مبتلا به این اختلال بهبود می‌یابند.
در پانزده تا بیست درصد موارد علائم تا بزرگسالی باقی می‌ماند.
افراد مبتلا به این اختلال در بزرگسالی علائم مربوط به پرتحرکی را ندارند بلکه بیشتر بیقراری دارند؛ تکانه‌ای عمل می‌کنند و اختلال توجه و تمرکز نشان می‌دهند.
انواع بیش فعالی
نوع بی‌دقت و بدون توجه
در این نوع در فرد نمی تواند روی تکلیفی که به او می‌دهند و یا یک فعالیت خاص تمرکز داشته باشد.
انواع بیش فعالی
اکثر کودکان دچار ADHD در دقت و توجه کردن دچار مشکل هستند. این دسته از افراد غالبا:
توجه زیادی به جزئیات ندارند.
بر بازی‌ها و کارهای مدرسه نمی‌توانند تمرکز داشته باشند.
کارهای مدرسه و فعالیت‌های روزانه خود را در منزل تا آخر دنبال نمی‌کنند و آنها را به پایان نمی‌رسانند.
نمی‌توانند یک وظیفه یا تکلیف را تمام و کمال انجام دهند.
اسباب بازی‌ها ، کتاب‌ها و وسایلشان را اغلب گم می‌کنند.
نوع تکانشی – بیش فعالی
در این نوع از اختلال فرد بسیار فعال است.
و بدون فکر اقدام به فعالیت و انجام کار می‌کند.
فعالیت بیش از حد معمول ، قابل مشاهده‌ترین مشخصه اختلال ADHD است.
کودک بیش‌فعال همیشه در حال انجام کاری می‌باشد. ممکن است سطح بیش‌فعالی با افزایش سن کاهش یابد.
این کودکان قبلا از این که راجع به عملی فکر کنند آن را انجام می‌دهند.
برای مثال این کودکان ممکن است بطور ناگهانی وسط خیابان شروع به دویدن کنند و از یک سمت به سمت دیگر خیابان بدون نگاه کردن حرکت کنند و یا این که از درخت بلندی شروع به بالا رفتن کنند.
ممکن است آن ها موقعیت‌های خطرناک شگفت زده شوند.
گاهی هم هیچ ایده و فکری برای خارج شدن از این وضعیت ندارند.
غالبا ، فعالیت‌های تکانشی و بیش‌فعالی با هم همواره هستند.
مشخصه کودکانی که این اختلال را با هم دارند بدین گونه است:
بیقراری و ناآرامی
دویدن مداوم از سویی به سوی دیگر و یا بالا رفتن از چیزی
پایین آمدن از صندلی وقتی که اجازه این کار را ندارند.
عدم توانایی در بی‌سر و صدا بازی کردن
بیش از حد صحبت کردن
پاسخ‌دادن ناگهانی و بدون فکر به پرسشی که هنوز تمام نشده است.
عدم توانایی در صبر کردن برای نوبت خود
بدون اجازه وسط بازی دیگران پریدن
وسط صحبت دیگران پریدن
نوع ترکیبی
در این نوع اختلال فرد بسیار فعال است و بدون فکر اقدام به فعالیت و انجام کار می‌نماید.
کودکان با این نوع اختلال نشانه‌هایی از هر دو نوع قبل را که متذکر شویم دارا هستند.
آنها در توجه‌کردن، بیش‌فعال بودن و کنترل تکانش‌های خود دچار مشکل هستند.
البته گاهی تمام کودکان بی‌توجه هستند و یا اینکه بیش از حد فعالیت می‌کنند و حرکات تکانشی دارند.
اما در کودکان دچار ADHD این حرکات همیشگی هستند نه استثنایی این رفتارها برای کودک در خانه ، مدرسه و با دوستان مشکلات حقیقی ایجاد می‌کنند در نتیجه اکثر کودکان دچار این اختلال ، احساس افسردگی ، اضطراب و عدم اطمینان به خود را دارند.
این احساسات جزء نشانه‌های ADHD محسوب نمی‌شوند و در اثر مشکلات مکرر در خانه و مدرسه در کودک ایجاد می‌شوند.
بیش فعالی بزرگسالان
هر فردی که در کودکی با این اختلال مواجه بوده، در بزرگسالی نیز با آن دست‌به‌گریبان است.
ممکن است در برخی از آنها این بیماری در کودکی تشخیص‌داده نشده باشد و همچنین تحت درمان قرار نگرفته باشند و بعدها در زندگی به مرور زمان این بیماری در افراد بزرگسال تشخیص داده شود.
بیش فعالی بزرگسالان
با وجود اینکه تعداد زیادی از کودکان مبتلا به این اختلال، این مرحله را پشت سر می‌گذارند، ۶۰ درصد از آنها در بزرگسالی هنوز این اختلال را تجربه می‌کنند.
اختلال کم‌‌توجهی بیش فعالی که آن را در ادامه به‌طور خلاصه فقط بیش فعالی در بزرگسالان می‌نامیم، زنان و مردان را به‌طور مساوی، درگیر می‌کند.
اگر مبتلا به بیش فعالی بزرگسالان باشید، احتمالا انجام‌دادن کارهای زیر برای‌تان سخت است:
دنبال‌کردن دستورالعمل‌ها؛
به‌خاطرسپردن اطلاعات؛
تمرکزکردن؛
سازماندهی وظایف؛
به‌موقع انجام‌دادن کارها.
این موارد ممکن است در بسیاری از بخش‌های زندگی روزمره‌ی شما مشکل ایجاد کند.
در خانه، در مدرسه یا سرکار ممکن است از تأثیرات منفی این علائم آزرده شوید.
درمان‌شدن و یادگیری روش‌هایی برای مدیریت بیش فعالی می‌تواند کمک‌کننده باشد.
بیشتر افراد یاد می‌گیرند که خودشان را با این شرایط وفق دهند.
بزرگسالانی که با این اختلال دست‌وپنجه نرم می‌کنند، می‌توانند رشد شخصیتی داشته باشند و به موفقیت دست پیدا کنند.
چالش‌هایی که بزرگسالان بیش فعال با آنها مواجه می‌شوند
اگر دچار این اختلال باشید احتمالا با این مشکلات دست‌وپنجه نرم کرده‌اید:
اضطراب؛
خستگی مزمن؛
تأخیر و فراموشی مزمن؛
افسردگی؛
مشکل در تمرکزکردن هنگام مطالعه؛
مشکل در کنترل خشم؛
مشکلاتی در محل کار؛
تکانشگری؛
تحمل پایین در برابر ناامیدی‌ها؛
اعتمادبه‌نفس کم؛
نوسانات خلقی؛
مهارتهای ضعیف در سازماندهی؛
به تعویق‌انداختن کارها (فردافکنی یا تعلل)؛
مشکلاتی در برقراری ارتباط؛
اعتیاد و مصرف مواد؛
بی‌انگیزگی.
این چالش‌ها ممکن است مشکلات زیادی برای زندگی شما ایجاد کنند یا حتی ممکن است زیاد شما را به دردسر نیندازند.
ممکن است دائما با این مشکلات روبه‌رو شوید یا بسته به شرایط، برخی از آنها را تجربه کنید.
هیچ دو بزرگسالی که دچار این اختلال هستند، علائم و چالش‌های مشابهی ندارند.
شما ممکن است در موضوع مورد علاقه‌تان بتوانید تمرکز کنید یا برای برخی کارهای خاص و مورد علاقه، انگیزه و اشتیاق داشته باشید.
تعداد کمی از افراد هستند که تحت هر شرایطی دچار مشکل تمرکز می‌شوند.
برخی از افراد به‌دنبال انگیزه و عامل تحریک می‌گردند، ولی بعضی از افراد از آن نیز اجتناب می‌کنند.
بعضی از مبتلایان به این اختلال ممکن است منزوی و جامعه‌گریز و ضداجتماعی باشند، درحالی‌که برخی دیگر بسیار اجتماعی هستند و روابط متعددی دارند.
بیش فعالی در کودکان
کودکانی که به دلیل بیش فعالی و شطینت زیاد والدین خود را کلافه و خسته می کنند و باعث می شوند پدر و مادر نارحت شوند با کنترل و رفتار صحیح اطرفیان قابل کنترل و تربیت می باشند در این مقاله شما را با روش های کنترل کودک بیش فعال آشنا می نماییم.
بیش فعالی دارای ویژگی های بارزی است که شامل پرتحرکی، کمبود توجه و تمرکز، بروز اعمال ناگهانی و غیرقابل پیش بینی می شود.
بیش فعالی در کودکان
این اختلال سه نوع است؛
اختلال اول: در گونه اول که کودک فقط در توجه و تمرکز مشکل دارد.
اختلال دوم: در نوع دوم فقط پرتحرکی دیده می شود و بالاخره نوع ترکیبی که کودک هم پرتحرک است و هم مشکل توجه و تمرکز دارد این اختلال در کودکان دبستانی و در پسرها سه تا پنج برابر شایع تر از دختران است و بیشتر در پسران اول خانواده مشاهده می شود.
اختلال سوم: معمولا اختلال از سه سالگی به بعد تشخیص داده می شود.
کودکان مبتلا در دوره شیرخواری اکثرا پرتحرک هستند و دست ها و پاهای خود را زیاد حرکت می دهند؛ کم خواب، کم غذا هستند و زیاد گریه می کنند.
قطع پی‌درپی گفت‌وگو و مکالمه بزرگ‌ترها
پاسخ دادن به سؤال، پیش از آنکه جمله‌ی سؤال‌کننده به پایان برسد.
بی‌صبری و بی‌تحملی شدید طوری که هر آنچه طلب کرد، باید در همان لحظه آن را دریافت کند.
پرحرفی
مدام در حال حرکت و جنب‌و‌جوش بودن
بی‌صبری و نداشتن تحمل برای ایستادن در صف و رعایت نوبت
عصبی و حساس بودن و مرتب پایین و بالا پریدن
هل دادن بقیه‌ی کودکان
برهم زدن بازی بقیه
انجام تکلیف‌های مدرسه بدون توجه و دقت
«قاپیدن» وسایل و اسباب‌بازیهای کودکان دیگر
نداشتن مهارتهای لازم در برقراری ارتباط‌های اجتماعی با دیگران
گم‌کردن وسایل شخصی
از این شاخه به آن شاخه پریدن
تشخیص بیش فعالی
تشخیص بیش فعالی با یک آزمون خاص امکانپذیر نیست.
مجموعه ای از این علائم باید (حداقل در مدت شش ماه) مورد بررسی قرار بگیرد.
کودک این موارد را معمولا قبل از هفت سالگی نشان می دهد.
همچنین کودکی که دارای این نشانه هاست با رفتارهایش اطرافیان خود را در محیط های مختلفی مانند مدرسه یا خانه دچار مشکل می کند و حتی با گروه دوستان و همسالان خود نیز به راحتی کنار نمی آید.
** در مقابل این دسته از پدر و مادرها، والدینی هستند که نمی خواهند مشکل کودک خود را بپذیرند و معمولا با بهانه آوردن از هشدارهای معلمان و سایر اطرافیان طفره می روند.
این افراد از درمان این اختلال واهمه دارند و گمان می کنند داروهایی که توسط پزشک تجویز می شود برای فرزندشان عوارض دارد.
این در حالی است که اگ راین کودکان در زمان مناسب درمان نشوند، نمی توانند در امور آموزشی و فعالیت های اجتماعی خود موفق عمل کحنند و ممکن است برای خودو اطرافیانشان مشکل آفرین باشند.
درمان بیش فعالی
روش درمان این بیماری می‌تواند روان درمانی یا دارویی به تنهایی یا ترکیبی از اقدامات دارویی با اقدامات روان‌درمانی باشد.
درمان دارویی ADHD براساس داروهای محرک عصبی و غیر محرک استوار است.
از جمله داروهای محرک داروی متیل فنیدیت (با نام تجاری قرص ریتالین) و دگزامفتامین است.
درمان بیش فعالی
داروهای غیرمحرک مانند آتوموکستین (مهارکننده بازجذب نوراپینفرین) و داروهای MAOIs می‌باشند.
درمان‌های غیردارویی این بیماری عبارتند از کاردرمانی، گفتار درمانی و درمان شناختی رفتاری، خانواده درمانی، مداخله در مدرسه، آموزش مهارتهای اجتماعی، آموزش مدیریت والدین و نوروفیدبک است.
همچنین اخیراً بهبود بیماری ADHD از طریق بازی با کودک (بازیِ درمانی) نیز در بین متخصصین رواج یافته‌است.
بازی‌های درمانی اصول درمانی زیادی را دربرمی‌گیرند و به بچه‌ها کمک می‌کنند تا دربارهٔ مشکلاتشان گفتگو نمایند.
همچنین به آنها مهارتهای ویژه شناختی و رفتاری را یاد می‌دهد.
مثلاً بچه‌ای که مشکلات خودکنترلی دارد مهارتهای مهم اجتماعی مثل رعایت نوبت، گوش دادن به صحبت دیگران، رعایت قوانین بازی و غیره را نیز در حین بازی یادمی‌گیرد.
در ایران تاکنون پنج بازی درمانی با نام‌های ببین و بگو (برای بهبود نقص توجه)، صورت‌های فضایی (برای بهبود نقص توجه)، مجموعه بازی کنترل خشم (برای بهبود کنترل تکانشگری و مدیریت هیجان خشم)، مجموعه بازی خویشتنداری (برای بهبود کنترل تکانشگری و مدیریت هیجانات) و کودک توانا (برای کاهش ترس از تزریق در کودکان مبتلا به دیابت نوع ۱) برای کمک به بهبود بیماری‌های کودکان و نوجوانان به صورت علمی طراحی و تولید شده‌اند.
برای کودک برنامه‌ریزی کنید.
کودک مبتلا به این اختلال در محدودهٔ قوانین بهترین عملکرد را دارد.
برای هر روز از قبل برنامه‌ریزی کنید و این برنامه را در جایی که کودک بتواند ببیند آویزان کنید.
هرچه این برنامه دقیق تر باشد، محدودیت‌های بیشتری برای کودک ایجاد می‌کند تا بهتر رفتارش را کنترل کند.
محیط را ساده و ساکت کنید.
در محیط شلوغ، کودک شما به راحتی تمرکزش را از دست می‌دهد و تحریک پذیر می‌شود به‌طور کلی سرو صدای خانه را کم کنید.
آموزش تماس چشمی به کودک.
وجه مشترک این گونه کودکان این است که نمی‌توانند برای مدت طولانی به کسی که در حال صحبت است نگاه کنند.
از این بازی استفاده کنید تا مهارت تماس چشمی را در کودک ایجاد کنید: بازی «نگاهتو برنگردون»، بدین
ترتیب است که شما و کودکتان به چشمان یکدیگر خیره شوید.
هر کس زودتر خسته شد و نگاهش را برگرداند بازنده است.
زمان خیره شدن را ثبت کنید و هر بار که کودک بتواند نگاهش را بیشتر ثابت نگه دارد، او را تحسین کنید.
استفاده از ساعت زنگ دار.
برای افزایش مدت زمانی که کودک می‌تواند آرام بنشیند از این وسیله استفاده کنید.
از کودک بخواهید بکوشد تا ساعت را شکست دهد.
اگر می‌خواهد تکلیف مدرسه اش را در زمان کوتاهتری تمام کند، از او بخواهید یک هدف زمانی تعیین کند.
برای نمونه: «این درس را در ظرف ۵ دقیقه خواهم خواند» سپس به او بگویید ساعت را روی ۵ دقیقه تنظیم و خودش را ملزم کند که ۵ دقیقه بنشیند و آن درس را تمام کند.
هر بار که موفق به انجام این کار شد، می‌تواند یک مرحله جلوتر برود و هدف بعدی اش را تعیین کند و بدین ترتیب، زمان درس خواندن یا انجام تکالیفش را افزایش دهد.
در هر مرحله او را تشویق نمایید.
آموزش تسلط بر خود. به کودک بیاموزید که رفتارش را با گفتار شفاهی کنترل کند.
وقتی او همراه شماست شروع به انجام کاری بکنید و مدام با خود با صدای بلند چنین حرف بزنید: ” باید حواسم به کاری که دارم می‌کنم جمع باشه.
” به کودک بیاموزید ابتدا با صدای بلند با خودش صحبت کند و سپس آرام و بی صدا.
استفاده از گروه‌ها مشاوره‌ای برای آموزش‌های لازم در این زمینه می‌تواند راهگشا باشد.
درمان قطعی بیش فعالی
دارودرمانی، درمان قطعی برای بیش فعالی
دانشیار دانشگاه علوم پزشکی ایران، در پاسخ به این سوال که آیا درمان قطعی برای اختلال بیش فعالی (ADHD) وجود دارد، عنوان کرد: بله، بیماران بیش فعال، با مصرف داروهایی که برای ایشان تجویز شده، درمان پذیر هستند.
درمان قطعی بیش فعالی
بنابراین می توان گفت برای بیماری ایشان، درمان قطعی وجود دارد و با مصرف بموقع داروهای تجویز شده، حالت های بیقراری و عدم تمرکز کودکان، تا حد زیادی کاهش یافته و در نتیجه، کودک می تواند در تحصیل خود موفق بوده و حتی در مدرسه، روابط خوبی با همکلاسی های خود برقرار کرده و دوستان زیادی پیدا کند.
بهترین داروی بیش فعالی
بهترین درمان دارویی بیش فعالی
ریتالین
دگزوآمفتامین
که باعث می شود بسیاری از این کودکان، بیش فعالی شان کاهش پیدا کند.
بهترین داروی بیش فعالی
از جمله فواید ریتالین و داروهایی از این دست این است که :
به سرعت عدم تمرکز و توجه کودک بیش فعال را بهبود می دهند.
(البته در ۱۵ الی ۲۰ درصد از کودکان بیش فعال دارو درمانی جواب نمی دهد).
درمان بیش فعالی بزرگسالان بدون دارو
برنامه‌ریزی کنید
فهرستی از کارهای روزانه‌ی خود را یادداشت کنید و البته توجه کنید که فهرستی معقول و منطقی باشد.
تلاش کنید که تک‌تک این وظایف را به انجام برسانید.
از دفترهای برنامه‌ریزی روزانه استفاده کنید، برای خودتان یادداشت بگذارید و ساعت زنگ‌دار را تنظیم کنید تا درصورت لزوم، ساعت انجام وظایف مختلف را به شما یادآوری کند.
درمان بیش فعالی بزرگسالان بدون دارو
به آرامی نفس بکشید
اگر به انجام کارهایی گرایش دارید که بعدا پشیمانی به دنبال خواهد داشت، برای مثال قطع‌کردن حرف دیگران یا رفتارهای پرخاشگرانه با دیگران، این برانگیزش را با متوقف‌کردن آن، کنترل کنید.
به این ترتیب که قبل از هر واکنشی، درحالی‌که به‌آرامی نفس می‌کشید، تا ده بشمارید.
این رفتارهای ناگهانی معمولا با این تکنیک به همان سرعت که ایجاد می‌شوند، اشتیاق برای انجام آنها از بین می‌رود.
عوامل حواس‌پرتی را حذف کنید
اگر در اطراف‌تان عواملی وجود دارد که حواس‌تان را پرت می‌کند، برای مثال صدای بلند موسیقی یا روشن‌بودن تلویزیون؛ این عوامل را حذف کنید یا از هدفون استفاده کنید.
به مکان آرام‌تری نقل مکان کنید یا از دیگران بخواهید که محیط آرام‌تری برای‌تان فراهم کنند.
انرژی اضافه‌ی خود را تخلیه کنید
اگر احساس می‌کنید که انرژی زیادی دارید و بی‌قرار هستید، با انجام کارهایی مثل تمرینات ورزشی یا سرگرمی مورد علاقه‌تان، این انرژی اضافه را تخلیه کنید.
از دیگران کمک بگیرید
همه‌ی ما گهگاهی به کمک‌گرفتن از دیگران نیاز پیدا می‌کنیم و مهم است که از درخواست کمک از دیگران، نترسیم.
اگر تفکرات و رفتارهای مخرب دارید، از یک مشاور کمک بخواهید.
این افراد، ایده‌ها و روش‌هایی ارائه می‌کنند که با کمک آنها می‌توانید این رفتار و افکار مخرب را کنترل کنید.
