اسکیزوفرنی: انواع، علائم، تست، دارو، جدیدترین درمان / اسکیزوفرنی در طب سنتی
اسکیزوفرنی: انواع، علائم، تست، جدیدترین درمان، درمان اسکیزوفرنی در طب سنتی / عامل بیماری اسکیزوفرنی / داروی اسکیزوفرنی چیست + عکس
اسکیزوفرنی : در این مقاله از بخش روانشناسی در وب سایت نایریکا به اسکیزوفرنی, اسکیزوفرنی چیست, علائم اسکیزوفرنی, درمان اسکیزوفرنی, درمان اسکیزوفرنی در طب سنتی, تست اسکیزوفرنی, انواع اسکیزوفرنی, عامل بیماری اسکیزوفرنی, داروی اسکیزوفرنی چیست, جدیدترین درمان اسکیزوفرنی, اسکیزوفرنی کاتاتونیک, عکس بیماران اسکیزوفرنی می پردازیم.
با ما همراه باشید.
برای دسترسی سریع به محتوای متن از لینکهای زیر استفاده کنید:
- اسکیزوفرنی چیست
- علائم اسکیزوفرنی
- درمان اسکیزوفرنی
- درمان اسکیزوفرنی در طب سنتی
- تست اسکیزوفرنی
- انواع اسکیزوفرنی
- عامل بیماری اسکیزوفرنی
- داروی اسکیزوفرنی چیست
- جدیدترین درمان اسکیزوفرنی
- اسکیزوفرنی کاتاتونیک
اگر درباره این مقاله اطلاعات مفید یا تجربه ای دارید در بخش نظرات به اشتراک بگذارید.
اسکیزوفرنی چیست
روانگسیختگی یا اسکیزوفرنی یا شیزوفرنی یک اختلال روانی است که مشخصه آن از کار افتادگی فرایندهای فکری و پاسخگویی عاطفی ضعیف میباشد.
این بیماری معمولاً خود را به صورت توهم شنیداری، توهمهای جنون آمیز یا عجیب و غریب، یا تکلم و تفکر آشفته نشان میدهد، و با اختلال در عملکرد اجتماعی یا شغلی قابل توجهی همراه است.
شروع علائم معمولاً در دوران نوجوانی رخ میدهد.
علائم اسکیزوفرنی
هزیان
بیمار اعتقادات دروغین را ارائه می دهد که می تواند اشکال مختلفی داشته باشد ، مانند توهمات آزار و اذیت، و یا توهمات عرفانی و عظمت وشکوه .
آنها ممکن است احساس کنند دیگران تلاش می کنند از راه دور آنها را کنترل کنندیا ممکن است فکر کنند ،که قدرت و توانایی فوق العاده ای دارند.
توهمات
شنیدن صداهای بسیار ،که وجود خارجی ندارد و این امر از دیدن ویا احساس، مزه و بوییدن شایع تر است، اما افراد مبتلا به اسکیزوفرنی ممکن است طیف گسترده ای از توهمات را تجربه کنند.
اختلال فکر
فرد ممکن است در حرف زدن از یک سوژه به سوژه دیگر بپرد، بدون داشتن دلیل منطقی برای این کار ؛ سخنران ممکن است دنباله روی سخت و غیر معقول داشته باشد
عدم انگیزه
بیمار ، محرکه خود را از دست می دهد فعالیت های روزمره، مانند شستن و پخت و پز، نادیده گرفته می شوند.
بیان ضعیف احساسات – فقدان پاسخ مناسب به شرایط شاد یا ناراحت کننده
عقب نشینی اجتماعی
زمانی که بیمار مبتلا به اسکیزوفرنی از اجتماع دور میشود ، اغلب به این دلیل است که معتقدند کسی قصد دارد به آنها آسیب برساند.
عدم آگاهی از بیماری
هنگامی که هزیان و توهمات به طور واقعی ظاهر میشوند، بسیاری از آنها ممکن است باور نکنند که این، یک نوع بیماریست .
آنها ممکن است از مصرف دارو به خاطر ترس از عوارض جانبی آن خودداری کنند .
مشکلات شناختی
توانایی بیمار برای تمرکز، به یاد آوردن چیزها، برنامه ریزی پیش رو و سازماندهی زندگی آنها تحت تاثیر قرار می گیرد.
ارتباطات دشوارتر می شود.
درمان اسکیزوفرنی
درمانهای تکنولوژیک
درمان با TMS تقریباً بیش از هشت سال است که محققین درمان اختلال اسکیزوفرنیا با TMS به کار میبرند.
این روش بیشتر در مواردی آزمایش شدهاست که بیماران دارای توهمات مقاوم بودهاند ویا به درمانهای دارویی پاسخ نمیدادند.
خاستگاه بهکارگیری این روش به مطالعاتی برمی گردد که نشان میدهند این نوع مداخله جدید در اختلالات خلقی مؤثر است.
چندین مطالعه نشان دادهاند که TMS در قشر پیش پیشانی نیمکره چپ همان اثراتی را تولید میکند که داروهای ضدافسردگی ایجاد میکنند.
افزون بر این، طبق شواهد مختلف، اثربخشی این رویکرد درمانی در اختلالاتی نظیر وسواس فکری- عملی و اختلال استرس پس از سانحه و شیدایی نیز نشان داده شدهاست.
TMS برای نشانگان منفی اسکیزوفرنیا نشانگان منفی اسکیزوفرنیا مرتبط با نقص در عمل رد اجرایی است و جزء آن دسته از علایمی است که به داروهای نورولپتیک بسیار کند جواب میدهد.
همچنین علائم منفی به داروهای ضد روان پریشی نسل اول) نظیر هالوپردول، تریفلوپرازین، کاربافازپن و… (جواب نمیدهند علیرغم اینکه داروهای ضدروانپریشی غیر کلاسیک نیز تا حدی میتواند این علائم را کنترل کند ولی اثر واقعی آنها بر چنین علایمی هنوز مبهم و ناشناخته است.
به هر ترتیب با استفاده از (TMS) میتوان آن نواحی از قشر پیشانی را که در بهوجود آمدن این علایم نقش داشتهاند تحریک مغناطیسی نمود.
تصاویر به دست آمده از مغز بیماران اسکیزوفرنیا نشان دادهاست که در ایجاد علایم منفی، کاهش فعالیت در منطقه قشر مخ نیمکره چپ به چشم میخورد.
در واقع منطق زیربنایی درمان از طریق TMS برای علایم منفی اسکیزوفرنیا به این میپردازد که چون در این منطقه از کرتکس یک فعالیت پایین را شاهد هستیم لذا تحریک از طریق فرکانس بالا سبب فعالیت نورونی میشود.
TMS برای نشانگان مثبت اسکیزوفرنیا توهم، هذیان، گفتار عجیب و غریب، اختلال در فکر، در زمره علایم مثبت اسکیزوفرنیا محسوب میشود.
در میان علایم مثبت این بیماری بیشترین مطالعات بر روی توهم به خصوص) شنیداری (انجام شدهاست.
توهم شنیداری در میان ۵۰–۷۰ درصد از بیماران اسکیزوفرنیا دیده میشود.
معمولاً درمانهایی مبتنی بر دارو به صورت کامل انجام نمیشود یا علیرغم مصرف دارو بیمار همچنان این تَوَهُمات را دارد.
این توهمات میتواند سبب پریشانی، ناتوانی کارکرد یا عدم کنترل بر رفتار شود. اسکیزوفرنیا در خصوص اثر بخشی rTMS بر علایم اسکیزوفرنیا نیز شواهدی وجود دارد که نشان میدهد این شیوه بر علایم منفی و توهمات شنیداری در افراد مبتلا مؤثر است.
بهطور مثال در مقالهای که در سال ۲۰۰۴ ارائه شده، نشان داده شده قریب به اثر مطالعات حاکی از تأثیر rTMS بر بهبود علایم فوق بودهاند
دارو
راه اول برای درمان اختلال روانی مرتبط با اسکیزوفرنی تجویز داروی ضد روان پریشی است،که میتواند علائم مثبت روان پریشی را در حدود ۷–۱۴ روز کاهش دهد.
داروهای ضد روان پریشی، به هر حال، به میزان قابل توجهی نسبت به بهبود علائم منفی و اختلال در شناخت ضعیف هستند.
استفاده دراز مدت از این دارو، خطر عود را کاهش میدهد.
انتخاب داروی ضد روان پریشی برای مصرف بر اساس منافع، خطرات و هزینهها است.جای بحث دارد که کدام دسته بهتر هستند، معمولی یا داروهای ضد روان پریشی نامنظم.
در زمانی که داروهای ضد روان پریشی معمولی به مقدار کم نسبت به متوسط دفعات و مقدار دوزهای مصرف دارو مورد استفاده قرار میگیرند، هر دو دارو به یک اندازه علائم افت یا عود را نشان میدهند.
در ۴۰–۵۰٪ از افراد خوب جواب میدهد، در ۳۰–۴۰٪ از افراد نسبتاً جوابگو است، و در ۲۰٪ از افراد باعث مقاومت در برابر درمان شدهاست (از بین رفتن علائم، بعد از شش هفته با توجه به دو یا سه داروی ضد روان پریشی مختلف بهطور رضایت بخشی پاسخگو است).
Clozapine (کلوزاپین) برای کسانی که پاسخ ضعیفی نسبت به داروهای دیگر دارند درمان مؤثری است، اما احتمال عوارض جانبی وخیمی نسبت به agranulocytosis (آگرانولوسیتوز) دارد (کاهش تعداد سلولهای سفید خون در ۱–۴٪).
نمونه داروهای نسل اول:
کلورپرومازین- هالوپریدول- پرفنازین- فلوفنازین- تریفلوپرازین- پیموزاید
نمونه داروهای نسل جدید:
رسپریدون- الانزاپین- کلوزاپین- کاریپرازین- برکسپیپرازول- آسناپین
درمان شناختی رفتاری اسکیزوفرنی:
روش دیگر در درمان اسکیزوفرنی درمان شناختی است که فرد مبتلا با مراجعه به یک درمانگر حاذق میتواند از آن بهره بگیرد.
یادگیری تکنیکهای کنترلی به بیمار اجازه به چالش کشیدن باورهایش درباره تجربیات روانپریشانه را میدهد.
استراتژیهای انطباقی شامل موارد زیر میشوند:
الف)جابجایی تمرکز: این فرایندی است که در آن بیمار با جدیت، توجهش را از یک موضوع یا تجربه به چیز دیگری تغییر میدهد.
در جلسه به بیمار آموزش داده میشود در زمان مناسب توجهش را از طریق تمرین تغییر دهد.
برای مثال، اوقاتی بود که مریم هنگام بحث درباره صداها در جلسه نگران میشد، بنابراین روانشناس از مریم میپرسید تصویری که روی دیوار است را توصیف کند تا توجهش را تغییر دهد.
بهعنوان روشی دیگر، بیمار میتواند توجهش را روی مجموعهای از تصاویر مثبت متمرکز کند.
مریم از این استراتژی با به یاد آوردن تعطیلاتی که در سواحل اسپانیا گذرانده بود، استفاده کرد.
او آموزش دید از یک تصویر بصری از ساحل الهام بگیرد و آن تصویر را با جزئیات توضیح بدهد.
از او خواسته شد تجربه ساحل را توسط تمام حسهایش بهیاد بیاورد. مریم مرتباً این خاطره را تمرین کرد تا اینکه توانست به خواست خودش برای تغییر تمرکز از آن استفاده کند.
ب)آموزش آگاهی: این استراتژی شامل آموزش دادن به بیماران میشود تا نشانههایشان و بهویژه شروع آنها را بشناسند، و به آنها واکنش نشان ندهند یا گرفتار محتوای آنها نشوند.
با نظارت بر زمان و موقعیتهایی که نشانهها در آنها بروز میکنند، بیماران میتوانند از استراتژیهای انطباقی از قبیل تغییر تمرکز برای کاهش تأثیر احساسی محتوای نشانهها استفاده کنند.
هدف در اینجا دو قسم است: کمک به بیمار برای جدا شدن ذهنی از محتوای نشانهها و استفاده از نشانهها بهعنوان راهنمایی برای اقدام جایگزین.
پ)تکنیکهای برانگیختگیزدایی: سطوح بالای برانگیختگی به آسیبشناسی اسکیزوفرنی ربط دارند و اغلب هم پیش از تجربیات روانپریشانه و هم بهعنوان پاسخ به تجربیات روانپریشانه رخ میدهند.
آموزش مختصر ریلکسیشن و تمرینات تنفسی به بیمار میتواند از تحریک و برانگیختگی ناشی از تجربیات روانپریشانه بکاهد.
ت)افزایش سطوح فعالیت: بیماران روانپریش، بهویژه مستعد انزوا و فعالیتهای اجتماعی محدود هستند، بنابراین تمرینات منظم و استاندارد فعالیتها بهویژه اگر در آغاز بروز نشانهها باشد، میتواند استراتژی انطباقی قدرتمندی باشد.
ث)مشارکت و عدممشارکت اجتماعی: اگرچه برای بسیاری از بیماران، تحمل تعاملات اجتماعی دشوار است، لیک باید به بیماران آموزش داد که سطوحی از عدم مشارکت اجتماعی وجود دارد که میتوان از آن برای کمک به تحمل تحریکات اجتماعی بهره برد.
برای مثال، مریم پس از یک دوره بهبودی، بهتدریج به محل کارش بازگشت (دو بار در هفته).
زمانیکه احساس میکرد در محل کار بیش از حد برانگیخته شده است، محل کار را ترک میکرد و کمی قدم میزد و سپس دوباره به محل کارش بازمیگشت (او بر سر وقفههای منظم میان کار با رئیسش به توافق رسیده بود).
استفاده از این روش میتواند به بیماران کمک کند تا احساس کنند بر محیط اجتماعیشان کنترل دارند و میتوانند اعتماد به نفسشان را برای آغاز تعاملهای اجتماعی بیشتر کنند. این روشی برای کاهش تأثیر نشانههای آنها است.
ج)ایجاد توضیحات جایگزین: اهداف این بخش، کمک به بیمار جهت در نظر گرفتن حداکثر توضیحات بالقوهای است که میتوان برای یک موقعیت یا تجربه متصور شد و نیز کمک به بیمار برای آنکه افکار خود را بهعنوان باور در نظر بگیرد و نه یک حقیقت.
افراد مبتلا به توهم در افکار، در حیطه پردازش اطلاعات سوءبرداشت نشان میدهند، بنابراین در نظر گرفتن جایگزینها در وسعت بخشیدن به تفکر بیماران مهم است.
بیماران تشویق میشوند باورهایشان را به محض بروز زیر سؤال ببرند: «چرا من فکر میکنم اون مرد داره به من نگاه میکنه، وقتی من تا حالا اونو ندیدم؟» به همین نحو، میتوان آنها را تشویق کرد بهدنبال تناقضات باشند و از آنها برای به چالش کشیدن باورهایشان استفاده کنند.
مریم برای صداهایی که میشنید توضیح جایگزینی نداشت، جز اینکه آن صداها معرف موجودات مبهم و تعریفنشده و قدرتمندی بودند و یا نشانه عدم تعادل شیمیایی در مغز او هستند.
پس از چند پرسش، درمانگر به مریم پیشنهاد کرد که ممکن است صداها، افکار خودش باشند یا تراوشی از حافظه به آگاهی، که او قادر نیست تشخیص دهد زاییده افکار خودش هستند.
به همین دلیل صداها اغلب بازتاب ترسها یا نگرانیها و یا شاید جنبههایی از گذشته او بودند.
چ). بررسی شواهد: بیماران میتوانند بیاموزند برای به چالش کشیدن باورهایشان درباره نشانهها، شواهدی را بررسی و جمعآوری کنند که مبنی بر عدم تأیید آنها باشد.
جاییکه صداها قادر مطلق و حقیقی انگاشته میشوند، میتوان شواهد را بررسی کرد تا دید آیا آنها در گذشته، درست بودهاند یا غلط.
برای مثال، صداهایی که مریم میشنید به او میگفتند او نادان و بیفایده است.
با توجه به این که باور داشت در آستانه اخراج شدن از محل کارش است، او نتیجه گرفت صداها باید درست باشند.
با وجود این، زمانیکه شواهد بررسی شدند، مریم دریافت اصلاً اخراجی در کار نیست و برعکس، رئیس او بسیار نگران حال او بوده است.
این امر به مریم کمک کرد تا ایدههای خودش را (اینکه او نادان است) با زیر سؤال بردن آنها به چالش بکشد.
بیماران در ترکیب با این استراتژی میتوانند جملاتی را تمرین کنند تا تجربه روانپریشانه خودشان را زیر سؤال ببرند، جملاتی از قبیل: «این صداها واقعی به نظر میرسه، امّا اینا فقط افکار خودمه» میتوانند انتساب دوباره به این صداها بدهند.
بیان شفاهی چنین جملاتی بسیار موثر است.
درمان اسکیزوفرنی در طب سنتی
درمان گیاهی اسکیزوفرنی
در علم طب سنتی از علائم اسکیزوفرنی می توان استدلال بر بیماری سودا که یکی از بیماری های طحال می باشد نمود.
جنیگوبیلوبا یک داروی گیاهی است که وقتی به رژیم درمانی ضد سایکوز افزوده می شود عوارض جانبی داروها را کاهش داده و نشانه ها را برطرف می سازد.
تغذیه و اسکیزوفرنی
شیوع بیشتر مشکلات تغذیهای در بیماران اسکیزوفرن به رفتارهای نادرست تغذیهای و عوارض داروهای روان گردان نسبت داده میشود.
برخی مطالعات حاکی از آن است که وزن بیماران اسکیزوفرن قبل از شروع بیماری مشابه همسالانشان بوده، اما با شروع بیماری شروع به وزنگیری کردهاند.
به علاوه، مشکلات تغذیهای موجب تشدید عوارض روانی بیماری میشود، بنابراین ارتباط تغذیه و بیماری اسکیزوفرن دوطرفه است.
رفتارهای نادرست تغذیهای علاوه بر عوارض جسمی موجب شدت یافتن مشکلات روحی میشود به طوری که افزایش مصرف قندهای تصفیه شده، گوشت قرمز و تخممرغ و کاهش دریافت لبنیات با شیوع بیشتر افسردگی و سایر مشکلات اسکیزوفرنی همراه است.
ارتباط منفی بین مصرف حبوبات، ماهی و غذاهای دریایی با شدت اسکیزوفرنی هم مشاهده شده است.
دریافت بالای اسیدهای چرب اشباع، غذاهایی با نمایه گلایسمی بالا و دریافت پایین اسیدهای چرب امگا-۳ هم ممکن است علائم را بدتر کند.
مطالعه بیماران اسکیزوفرن در ایران حاکی از مصرف بیشتر نوشابههای گازدار و مصرف کمتر روغنهای گیاهی و مغزها در آنها است که موجب کاهش دریافت آنتیاکسیدانها و اسیدهای چرب ضروری میشود.
به علاوه، شیوع چاقی هم در این بیماران بالاتر است.
استرس اکسیداتیو که در ایجاد بسیاری از بیماریها نقش دارد، در این بیماران بالاتر میباشد که ممکن است ناشی از افزایش پراکسیداسیون در فاز حاد بیماری، افزایش مصرف سیگار یا درمان طولانی مدت با داروهای روان گردان باشد.
به علاوه، برخی محققین بر این باورند که استرس اکسیداتیو با صدمه به سیستم عصبی مرکزی ممکن است در ایجاد بیماری اسکیزوفرن نقش داشته باشد.
مواد غذایی مفید در اسکیزوفرنی
ساردین، ماهی خال مخالی، ماهی آزاد و کیلکا از منابع غنی اسیدهای چرب امگا ۳ هستند که ممکن است در مبتلایان به اسکیزوفرنیا تحلیل رفته باشند.
جانشین کردن آب میوههای کم کالری به جای نوشیدنیهای قندی برای افرادی که دچار خشکی دهان و تشنگی ناشی از مصرف دارو هستند، توصیه میگردد.
غلات صبحانه، نانها، برنج و ماکارونی سبوسدار دارای مقدار قابل توجهی ویتامینهای گروه B هستند.
کمبود این ویتامینها باعث برانگیختن و تشدید علائم اسکیزوفرنی میشود.
مواد غذایی که باید در اسکیزوفرنی پرهیز شوند
غذاهای تهیه شده از گندم و فرآوردههای لبنی گاه باعث تشدید علائم اسکیزوفرنی میشوند.
در برخی افراد حذف این مواد از رژیم غذایی میتواند باعث بهبود علائم بیماران شود.
کره، مارگارین و روغن، توسط افرادی که از فنوتیازین و دیبنزودیازپین استفاده میکنند، بایدکاهش یابد زیرا افرادی که از این داروها استفاده میکنند در معرض خطر افزایش وزن قرار دارند.
تست اسکیزوفرنی
اسکیزوفرنی یا بر اساس دو معیارهای انجمن روان پزشکی آمریکا «راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی»، نسخه DSM-IV-TR، یا سازمان بهداشت جهانی طبقهبندی آماری بینالمللی از بیماریها و مشکلات مرتبط با سلامت، ICD-۱۰ تشخیص داده میشود.
این معیارها از تجارب گزارش شده شخص، گزارش اختلال رفتاری، به دنبال یک ارزیابی بالینی توسط یک متخصص سلامت روانی استفاده میکنند.
نشانههای مرتبط با اسکیزوفرنی بهطور پی در پی در جامعه رخ میدهد و بسیار سخت میشود به اسکیزوفرنی پی برد.
تا سال ۲۰۰۹ هیچ آزمون عینی وجود نداشت.
انواع اسکیزوفرنی
شامل پنج زیرگروه اسکیزوفرنی است، گر چه توصیه میشود پیشرفتهترین آن یعنی DSM-5 را از طبقهبندی جدید مجزا کنیم:
نوع پارانویایی (هذیانی): هذیانها یا توهمات شنیداری نمایان میشوند، اما اختلال در تفکر، رفتار آشفته، یا تملق عاطفی نمایان نمیشوند.
توهمات سرکوب گرانه و / یا پرآب و تاب هستند، اما علاوه بر این، آیتمهای دیگری مانند حسادت، مذهب، یا شکایت جسمانی نیز ممکن است وجود داشته باشند.
(DSM code 295.۳/ICD code F20.0)
نوع نامنظم: به نام «اسکیزوفرنی جنون جوانی» موجود در ICD معروفند.
جایی که اختلال فکری و عاطفه یکنواخت با هم وجود دارند.
(DSM code 295.۱/ICD code F20.1)
نوعی از جنون جوانی: این موضوع ممکن است تقریباً ناشی از بیحرکتی یا جلوهای از آشفتگی، حرکات بیهدف و بیمورد باشد.
علائم میتوانند شامل نداشتن هوشیاری نسبی یا کامل جنون جوانی و انعطافپذیری مومی باشند.
(DSM code 295.۲/ICD code F20.2)
نوع نامشخص: علائم روانپریشی نمایانند، اما معیاری برای انواع پارانوئید، آشفتگی، یا جنون جوانی دیده نمیشود.
(DSM code 295.۹/ICD code F20.3)
نوع باقیمانده: که در آن علائم مثبت فقط در یک حساسیت پایین نمایانند.
(DSM code 295.۶/ICD code F20.5)
ICD-۱۰ دو زیرگروه دیگر را معرفی میکند:
افسردگی پس از اسکیزوفرنی: بروز افسردگی پس از یک بیماری اسکیزوفرنی که در آن سطح پایینی از علائم اسکیزوفرنی هنوز هم ممکن است وجود داشته باشند.
(ICD code F20.4)
اسکیزوفرنی ساده: گسترش بیسر و صدا و پیشرونده علائم شاخص منفی بدون هیچ سابقهای از حالات روانی (ICD code F20.6)
عامل بیماری اسکیزوفرنی
ترکیبی از ژنتیک و عوامل زیستمحیطی در پیشرفت اسکیزوفرنی ایفای نقش میکنند.
افراد با سابقه خانوادگی اسکیزوفرنی که از جنون گذرا یا خود محدودگری رنج میبرند به احتمال ۲۰–۴۰٪ بیماریشان یک سال بعد مشخص میشود.
ژنتیک
برآورد قابلیت به ارث بردن به دلیل مشکل بودن جدا کردن اثرات ژنتیکی و زیستمحیطی متفاوت است.
بزرگترین خطر برای پیشرفت اسکیزوفرنی داشتن یک فامیل درجه اول مبتلا به این بیماری است (درصد خطر ۶٫۵٪ است)؛ بیش از ۴۰٪ از دوقلوهای همسان کسانی که مبتلا به اسکیزوفرنی هستند نیز تحت تأثیر قرار میگیرند.
این احتمال وجود دارد که بسیاری از ژنها، آمیزشی از هر یک از اثر کوچک و ناشناخته انتقالی و ظاهری ناشناخته باشند.
کاندیداهای احتمالی زیاد پیشنهاد شدهاند، از جمله تغییرات تعداد کپی خاص، NOTCH4 و مکان ژن پروتئین هیستون.
تعداد ارتباط به وسعت ژنوم مانند پروتئین انگشتی روی ۸۰۴A نیز مرتبط شدهاند.
به نظر میرسد همپوشانی قابل توجهی در ژنتیک اسکیزوفرنی وجود دارد و اختلال دوقطبیبا فرض یک مبنای ارثی، یک سؤال از روانشناسی تکاملی این است که چرا ژنهایی که احتمال جنون تکامل یافته را افزایش میدهند، با در نظر گرفتن شرایط، از دیدگاه تکاملی ناسازگارانه هستند.
یک تئوری به نقش ژنهای دخیل در تکامل زبانی و طبیعت انسان اشاره دارد، اما تا به امروز چنین ایدههایی کمی بیش از ایدههای نظری موجود در طبیعت به قوت خود باقی هستند.
در ژوئیهٔ ۲۰۱۴ دانشمندان موفق شدند هشتاد و سه ژن جدید را که در بیماری اسکیزوفرنی نقش دارند شناسایی کنند.
بیشتر این ژنها در انتقال پیامهای شیمیایی در مغز نقش دارند و برخی دیگر نیز بر سیستم ایمنی بدن تأثیر میگذارند.
این پژوهش ژنتیکی بودن این بیماری را ثابت کرد.
محیط زیست
عوامل زیستمحیطی مرتبط با پیشرفت اسکیزوفرنی عبارتند از: محیط زندگی، مصرف مواد مخدر و عوامل استرس زای قبل از تولد.
به نظر میرسد سبک و شیوه تربیتی والدین اثر عمدهای ندارد، گر چه افرادی که از حمایت والدین برخوردارند از موقعیت بهتری نسبت به افرادی که والدینی انتقادی یا خصمانه دارند برخوردار هستند.
زندگی در یک محیط شهری در دوران کودکی یا بلوغ بهطور مداوم با افزایش خطر ابتلاء به اسکیزوفرنی توسط یکی از دو عامل ذکر شده،حتی پس از در نظر گرفتن مصرف مواد مخدر، گروه قومی، و اندازه و وسعت گروه اجتماعی همراه است.
از عوامل دیگری که نقش مهمی را ایفا میکنند عبارتند از: انزوای اجتماعی و مهاجرت مرتبط با سختیهای اجتماعی، تبعیض نژادی، اختلال در خانواده، بیکاری، و کمبود شرایط مسکن.
سوء مصرف مواد مخدر
شماری از مواد مخدر که باعث رشد و پیشرفت اسکیزوفرنی میشوند، عبارتند از: ماری جوانا (و حشیش)، کوکائین، و آمفتامین و ال اس دی.
حدود نیمی از کسانی که مبتلا به اسکیزوفرنی هستند بیش از حد مواد مخدر و / یا الکل مصرف میکنند.
نقش حشیش میتواند علی باشد،اما داروها و مواد دیگر ممکن است تنها به عنوان مکانیسمهایی سازگار برای مقابله با افسردگی، اضطراب، خستگی، و تنهایی مصرف شوند.
ماری جوانا با افزایش تعلق میزان مصرف با خطر پیشرفت یک اختلال روانی مرتبط که استفاده مکرر با دو برابر خطر ابتلاء به جنون و اسکیزوفرنی مرتبط است.
حال آنکه برشمردن مصرف حشیش به عنوان عامل مؤثر بر ابتلاء به اسکیزوفرنی توسط خیلیها قابل قبول است، همچنان مورد بحث است.
آمفتامین، کوکائین، و به میزان کمتر الکل، میتوانند منجر به جنونی که بسیار شبیه به اسکیزوفرنی است شوند.
اگر چه بهطور کلی علت بیماری تصور نمیشود، اما افراد مبتلا به اسکیزوفرنی نیکوتین بسیار بیشتری نسبت به جمعیت عمومی مصرف میکنند.
حدود ۹۰٪ بیماران مبتلا به اسکیزوفرنی به نیکوتین وابستگی دارند.
نیکوتین گذشته از افزایش مرگ و میر مرتبط با سیگار، سبب کاهش غلظت خونی برخی داروهای ضدروانپریشی میشود.
گفته شده که شیوع بالای مصرف سیگار در این بیماران دستکم تا حدودی مربوط به ناهنجاریهای گیرندههای نیکوتینی مغز است
داروی اسکیزوفرنی چیست
فلوفنازین
فلوفنازین در درمان اسکیزوفرنی و حالات روانی دیگر، مانیا و نیز درمان کمکی کوتاه مدت هیجان شدید، تحریکات روانی- حرکتی، اضطراب و رفتارهای ناگهانی شدید به کار می رود.
پرفنازین
پرفنازین در اسکیزوفرنی و حالات روانی ،مانیا و درمان کمکی کوتاه مدت اضطراب شدید، تحریکات روانی حرکتی، هیجان و تحریکات رفتاری شدید و ناگهانی ، استفراغ و تهوع شدید به کار می رود
تیوریدازین
این دارو در موارد اسکیزوفرنی و سایر حالات جنون،مانیا، برای درمان کوتاه مدت و کمکی تحریک پذیری روانی – حرکتی، اضطراب شدید و تحریک پذیری و بی قراری در سالمندان، مشکلات شدید رفتاری و ذهنی کودکان تجویز می شود.
کلرپرومازین
کلرپرومازین در اختلالات روانی نظیر اسکیزوفرنی، جنون، مانیا و نیز بصورت داروی کمکی در درمان هیجان شدید و اختلالات روانی-حرکتی و نیز به عنوان ضد تهوع و درمان سکسکه شدید و پورفیری بکار می رود.
تری فلوپرازین
تری فلوپرازین از داروهایی است که بر روی سیستم عصبی اثر می گذارد و در درمان برخی اختلالات اعصاب مانند شیزوفرنی، اختلالات رفتاری و… تجویز می گردد.
زیپراسیدون
زیپراسیدون یک داروی ضد روان پریشی آتیپیک است که با تغییر اثرات شیمیایی در مغز عمل می کند.
زیپراسیدون برای درمان اسکیزوفرنیا و علائم مانی در اختلال دوقطبی (افسردگی- مانی) در بزرگسالان و کودکان که حداقل ۱۰ سال دارند استفاده می شود.
هالوپریدول
هالوپریدول (Haloperidol) برای درمان روان پریشی تجویز می شود.
همچنین از این دارو برای درمان انواع جنون همچون اسکیزوفرنی و یا درمان مشکلات عصبی مثل اضطراب، وسواس، تیک و پرخاشگری هم استقاده می شود.
این دارو از دستگاه گوارش جذب شده و عمدتا به کبد و با غلظت کمتر در مغز، ریه، کلیه، اطفال و قلب منتشر می شود.
آریپی پرازول
ابیلیفای ( آریپیپرازول ) یکی از داروهای ضد روانپریشی و ضدجنون است .
ابیلیفای ( آریپیپرازول ) برای درمان علائم روانپریشی مانند اسکیزوفرنی و اختلال دوقطبی I مورد استفاده قرار می گیرد.
عملکرد این دارو در کودکان زیر ۱۳ سال مبتلا به اسکیزوفرنی یا کودکان زیر ۱۰ سال مبتلا به اختلال دوقطبی هنوز تایید نشده است .
ریسپریدون
ریسپریدون یک نوع داروی ضدجنون است.
این دارو سبب ایجاد تغییراتی در میزان مواد شیمیایی موجود در مغز (نوروترنسمیتر) می گردد.
این دارو برای درمان اختلالات حاد و یا حالات مزمن روانی مثل اسکیزوفرنی و نشانه های اختلال دوقطبی (افسردگی- شیدایی) استفاده می شود.
کلوزاپین (لپونکس)
کلوزاپین برای درمان اسکیزوفرنی در بیمارانی که به سایر داروهای ضد سایکوز پاسخ نمی دهند یا نسبت به آن دارو ها عدم تحمل دارند، مصرف می شود.
این دارو با تغییر دادن عملکرد مواد شیمیایی در مغز کار می کند.
کلوزاپین برای درمان شیزوفرنی(اسکیزوفرنی) شدید یا برای کاهش خطر تمایلات مربوط به خودکشی در افراد مبتلا به اسکیزوفرنی یا سایر اختلالات مشابه استفاده می شود.
دیگر نام های تجاری این دارو عبارتند از:
- FazaClo
- Versacloz
- Clopine
- CloZAPine
- Synthon
- Denzapine
- Zaponex
کوتیاپین (ترانکوپین)
قرص کوتیاپین(ترانکوپین) برای کنترل و درمان بیماری های خلقی، ناراحتی های اعصاب مانند شیزوفرنی، دوقطبی، مانیا یا افسردگی کاربرد دارد.
کوتیاپین باعث تنظیم واسطه های شیمیایی خاصی در مغز می گردد.
این دارو می تواند حالت هالوسینوژن را برطرف کند و تمرکز را در این بیماران افزایش دهد، کمک می کند که بیمار احساس بهتری نسبت به خود داشته باشد و تا حدودی به شرایط محیط کمتر واکنش عصبی نشان دهد، مشکلات خواب و اشتها را بهبود می بخشد.
کوتیاپین می تواند زندگی مفید بیماران مبتلا به شیزوفرنی را ارتقاء دهد.
نام تجاری:
- Seroquel
- Seroquel XR
- Ketipin
- Bioquetin
- Quemind
- Quentiax
- Quepin
جدیدترین درمان اسکیزوفرنی
اسکیزوفرنی درمان قطعی ندارد اما تا حدی قابل کنترل و درمان است.
شناخت از این بیماری به اطرافیان کمک میکند تا وضعیت بیمار را بهتر درک کنند و یا همدلی و پشتیبانی به او کمک کنند.
دارو دردرمان این بیماری نقش محوری دارد و روان درمانی بخصوص خانواده درمانی هم ممکن است به بیمار کمک کند تا درک بهتری از بیماری خود داشته باشد و با واقعیت در ارتباط نزدیکتری قرار بگیرد.
فعالیتهای هنری و ورزشی در کنار حمایت افراد خانواده و نزدیکان درمان بیمار را تسهیل میکند.
اسکیزوفرنی کاتاتونیک
اسکیزوفرنی کاتاتونیک وضعیت عصبی یا روانی جدی است که در آن دو نوع رفتار به طور معمول نمایش داده می شود: استپور و سفتی موتور یا هیجان.
وقتی افراد سفتی یا استوپ را تجربه می کنند، قادر به صحبت کردن، پاسخ دادن و حتی حرکت نیستند.
در موارد دیگر، مردم هیجان و یا شیدایی شدید را نشان می دهند.
کسانی که هیجان کاتاتونیک را تجربه می کنند، رفتارهای مانی نظیر پرخوری و صحبت کردن ناچیز را نشان می دهند.
کسانی که از استوپ کاتاتونیک رنج می برند در طول مدت زمان طولانی در این حالت بی حرکت باقی می مانند.
از طرف دیگر، فرد میتواند فعالیت حرکتی نشان دهد که بیش از حد و عجیب در نظر گرفته میشود برای مثال پژواک گویی (تقلید صدا) یا اکوپراکسیا (تقلید حرکات).
این شرایط هیجان کاتاتونیک نام دارد.
کاتاتونی تنها در برخی از افراد مبتلا به اسکیزوفرنی رخ میدهد.
امروزه چند درمان موثر برای علائم اسکیزوفرنی کاتاتونیک وجود دارد.
اسکیزوفرنی کاتاتونیک به لطف بهبود درمانها بسیار نادرتر از قبل شده است.
حالات کاتاتونیک امروزه بیشتر در انواع بیماریهای روانی به غیر از اسکیزوفرنی مانند اختلال عصبی-رشدی (وضعیتی که بر کودکان در طول رشد سیستم عصبی آنها اثر میگذارد)، اختلال دو قطبی یا افسردگی یافت میشود.