پنومونی: انواع پنومونی / درمان خانگی / پنومونی در کودکان و نوزادان
پنومونی: درمان خانگی / پنومونی در کودکان و نوزادان / پنومونی آسپیراسیون، باکتریایی، لوبار و آتیپیک
پنومونی : در این مقاله از بخش بیماری های تنفسی و عفونی در وبسایت نایریکا به پنومونی, پنومونی چیست, پنومونی در کودکان, پنومونی در نوزادان, پنومونی آسپیراسیون, پنومونی باکتریایی, پنومونی لوبار, پنومونی آتیپیک, درمان پنومونی, درمان خانگی پنومونی می پردازیم.
با ما همراه باشید.
برای دسترسی سریع به محتوای متن از لینکهای زیر استفاده کنید:
- پنومونی چیست
- پنومونی در کودکان
- پنومونی در نوزادان
- پنومونی آسپیراسیون
- پنومونی باکتریایی
- پنومونی لوبار
- پنومونی آتیپیک
- درمان پنومونی
- درمان خانگی پنومونی
اگر درباره این مقاله اطلاعات مفید یا تجربه ای دارید در بخش نظرات به اشتراک بگذارید.
پنومونی چیست
سینه پهلو یا ذات الریه یا پنومونی (به انگلیسی: Pneumonia:نِمُنیا) نیز میگویند، وضعیت التهابی ریه است که عمدتاً کیسههای میکروسکوپی هوا موسوم به آلوئولها را تحت تأثیر قرار میدهد.
این بیماری معمولاً در اثر عفونت ناشی از ویروس یا باکتری و گاهی نیز در اثر سایر میکروارگانیسمها، برخی داروها و شرایط دیگر مانند بیماری خودایمنی رخ میدهد.
در این بیماری، کیسههای هوایی متورم میشود و چون درون آن از مایعات پر میشود، در نتیجه اکسیژن رسانی کمتر میشود و تبادلات گازی کاهش مییابد.
پنومونی در کودکان
مسعود عباسی متخصص بیماریهای کودکان درباره پنومونی اظهار کرد: التهاب پارانشیم ریه را پنومونی یا ذات الریه میگویند و ویروسها شایعترین علت این بیماری در کودکان زیر ۵ سال و بالای یک ماه هستند.
وی با بیان اینکه شایعترین علت پنومونی باکتریایی در کودکان سه هفته تا چهار سال پنوموکوک است، افزود: در پنومونی پنوموکوکی ۱۰ درصد موارد تست خون مثبت است و مدت درمان پنومونی باکتریایی باید ۷۲ ساعت بعد از بهبودی ادامه یابد و آنتیبیوتیک زیر ده روز به هیچ عنوان توسط پزشک قطع نشود.
متخصص بیماریهای کودکان خاطرنشان کرد: ذات الریه یا پنومونی عفونت یا التهاب بسیار شدید ریهها است.
در این بیماری حبابچههای هوایی موجود در ریهها پر از چرک میشود لذا رسیدن اکسیژن به خون با مشکل مواجه میشود.
وی گفت: بیماری ذات الریه معمولاً در اثر عفونت ناشی از ویروس یا باکتری، استفاده از برخی داروها و شرایط دیگر مانند بیماریهای خودایمنی به وجود میآید.
عباسی در خصوص علائم این بیماری گفت: اغلب این بیماران سرفه همراه با خلط، تب همراه با لرز شدید، تنگی نفس، درد قفسه سینه شدید در حین نفس کشیدن، و افزایش تعداد تنفس را تجربه میکنند همچنین نشانههای پنومونی در کودکان زیر پنج سال تب، سرفه و تنفس سریع یا اشکال در تنفس است.
این متخصص بیماریهای کودکان با بیان اینکه پنومونی از عوارض جانبی بیماری آنفلوانزا است، گفت: پیشگیری از ابتلا به آنفلوانزا روش پیشگیری مناسبی جهت عدم ابتلا به این بیماری است.
پنومونی در نوزادان
تمام کودکان در معرض خطر ابتلا به ذات الریه قرار دارند، اما در برخی از آنان عاملهای خطر بیشتری از قبیل موارد زیر وجود دارد:
ابتلا به بیماریهای آسیب زننده به سیستم دفاعی بدن
نارس بودن نوزادان
سوء تغذیه
رعایت نکردن بهداشت
قرار گرفتن در معرض دود دخانیات اطرافیان
پزشک با گوشی معاینه به صدای ریههای نوزاد گوش میدهد تا متوجه شود که آیا مایع در ریهها وجود دارد یا سینه خس خس میکند یا خیر.
همچنین متخصص اطفال ضربان قلب و تنفس را بررسی میکند و از والدین درباره علائم دیگر سوال میکند.
اگر کودک بسیار بدحال باشد، متخصص اطفال توصیه میکند که از قفسه سینه عکس گرفته شود تا میزان آسیب دیدن ریهها مشخص شود.
همچنین گاهی از نوزاد آزمایش خون گرفته میشود یا نمونهای از خلط سرفه به آزمایشگاه فرستاده میشود تا ویروسی یا باکتریایی بودن پنومونی تعیین شود.
پنومونی آسپیراسیون
آسپیراسیون ریوی (یا به اختصار آسپیراسیون) به معنی ورود هرنوع مایع، ترشحات مانند بزاق دهان، خلط و جسم صُلب توسط دم ریوی به درون مجرای تنفسی تعریف میگردد.
این مواد میتوانند شامل شیر مادر درهنگام تغذیه نوزاد، استفراغ در فرد بیهوش، آب در فرد غرق شده یا یک شیء کوچک (مثل دانه عدس) باشد که به درون سیستم تنفسی مکیده شود.
آسپیراسیون بخودی خود خطر مرگ را بدنبال ندارد بلکه پیامد آن در درجه اول خفگی ناشی از نبود یا کمبود اکسیژن (هیپوکسی) و در درجه دوم عفونتهای ریوی تهدیدکننده است.
پنومونی باکتریایی
پنومونی باکتریایی عفونت و التهاب ریه در اثر باکتری ها.
این بیماری معمولاً مسری نیست.
د رهمه سنین بروز میکند ولی درکودکان خردسال و بزرگسالان بالای ۶۰ سال شدیدتر است.
علایم شایع
تب بالای ۹/۳۸ درجه سانتیگراد و لرز
کوتاهی نفس
سرفه همراه با خلط حاوی خون یا رگههای خونی
تنفس سریع
درد سینه که با نفس کشیدن بدتر میشود.
کبودی لبها و ناخنها (نادر)
درمان
در موارد خفیف ممکن است درمان در منزل انجام شود.
برای مرطوب کردن هوا از یک دستگاه مرطوب کننده با بخار سرد استفاده کنید.
ریختن دارو در دستگاه مرطوب کننده جهت بخور احتمالاً سودمند نخواهد بود.
دستگاه مرطوب کننده را هر روز تمیز کنید.
در صورتی که سرفه همراه خلط یا موکوس باشد نباید از داروهای ضد سرفه استفاده کرد زیرا در این شرایط سرفه به تخلیه ترشحات ریوی کمک میکند.
در صورتی که سرفه خشک، بدون خلط و دردناک باشد از داروهای ضد سرفه میتوان استفاده کرد.
از یک بالشتک گرم کننده تنظیم شده بر روی درجه حرارت کم یا کمپرس داغ برای تخفیف درد سینه استفاده کنید.
داروها
آنتی بیوتیک ها برای مقابله با عفونت
برای تسکین ناراحتی خفیف ممکن است استفاده از داروهای بدون نسخه نظیر استامینوفن، کافی باشد.
پنومونی لوبار
به ذات الریه ایجاد شده به وسیله پنوموکوک ذات الریه لوبار هم گفته میشود.
در عفونت گوش میانی ایجاد شده به وسیله پنوموکوک میزان اینترلوکین ۱۰، بهطور چشمگیری افزایش مییابد و از آن میتوان به عنوان بیومارکر تشخیصی استفاده کرد.
پنومونی آتیپیک
پنومونی آتیپیک نوعی عفونت ریوی است که در اثر انواع خاصی از باکتری ها رخ می دهد شامل لژیونلا پنوموفیلا، مایکوپلاسما پنومونیه، و کلامیدیا پنومونیه.
افرادی که این عفونت را دارند، اغلب نشانه ها و علائم خفیفی دارند.
آن ها می توانند بدون ناراحتی و مشکل فعالیت های روزانه ی خود را داشته باشند.
این عفونت معمولا در طی تابستان و پائیز شایع تر است و در زمستان ناشایع است.
می تواند به عنوان پنومونی اکتسابی از جامعه هم مطرح باشد.
این بیماری می تواند در هر سنی رخ دهد ولی عموما بر روی افراد زیر ۴۰ سال اثر دارد.
وقتی که این نوع عفونت در اثر لژیونلا پنوموفیلا رخ می دهد، معمولا در افراد مسن دیده می شود.
هم مردان و هم زنان بیمار می شوند.
پنومونی آتیپیک در تمام دنیا مشاهده می شود و در تمام نژاد ها و قومیت ها دیده می شود.
نشانه ها و علائم پنومونی آتیپیک عبارتند از:
اکثریت افرادی که این بیماری را دارند، دچار لرز، سرفه، تب، و کوتاهی تنفس هستند.
کوتاهی تنفس زمانی رخ می دهد که افراد می دوند، از پله بالا می روند و یا شنا می کنند.
سایر علائم که کمتر شایع هستند، عبارتند از:
درد قفسه سینه، گیجی ( بیشتر در افراد مسن)، سردرد، کمبود انرژی، گرسنگی، سفتی مفصل، افزایش تعریق
علائمی که ندرتا رخ می دهد، عبارتند از:
اسهال، درد چشم و گوش، راش ها و توده های گردنی و گلودرد
در کل، علائم ممکن است پس از ۴ روز بهبود یابد ولی بهبود کامل حدود ۲ هفته زمان می برد.
درمان پنومونی
بهطور معمول، آنتیبیوتیکهای خوراکی، استراحت، مسکن معمولی، و مایعات برای بهبود کامل بیماری پنومونی کافی است.
با این حال کسانی به وضعیت پزشکی دیگری مبتلا هستند، سالمندان، یا کسانی که مشکل تنفسی قابل توجهی دارند ممکن است نیاز به مراقبتهای بیشتری داشته باشند.
اگر نشانهها بدتر شود و پنومونی با درمان در منزل بهبود نیابد، یا عوارض دیگری رخ دهد، ممکن است لازم باشد فرد در بیمارستان بستری شود.
درمان این بیماری شامل درمان عفونت و پیشگیری از عوارض جانبی است.
افرادی که در محیط دچار این بیماری شده اند می توانند توسط دارو و مراقبت در خانه درمان شوند.
اگر چه ممکن است که با مصرف دارو بیشتر علائم در طی چند روز یا چند هفته از بین بروند اما احساس خستگی و کسل بودن می تواند تا چندین ماه دوام داشته باشد.
درمان کلی این بیماری به نوع و شدت پنومونی، سن فرد و سطح سلامتی او بستگی دارد. موارد درمانی می توانند شامل این موارد باشند:
آنتی بیوتیک:
این دارو برای درمان پنومونی باکتریایی استفاده می شود.
تشخیص این که کدام نوع باکتری سبب پنومونی شده و انتخاب آنتی بیوتیک برای درمان آن، می تواند زمان بر باشد.
اگر علائم فرد بهبود پیدا نکردند پزشک آنتی بیوتیک های دیگری تجویز می کند.
داروی ضد سرفه:
این نوع داروها برای آرام کردن سرفه و امکان استراحت به فرد به وجود آمده اند.
از آن جایی که سرفه به حرکت مایعات از ریه کمک می کند، بهتر است که به طور کامل سرفه را قطع نکنید.
به علاوه برخی مطالعات تاثیر داروهای ضد سرفه بدون تجویز بر روی کاهش سرفه بر اثر پنومونی را بررسی کرده اند.
اگر می خواهید از داروهای ضد سرفه استفاده کنید، از کمترین دوز ممکن استفاده کنید.
داروهای مسکن و تب بر:
از این داروها برای کاهش درد و تب استفاده می کنند.
این داروها شامل آسپرین، ایبوپروفن (آدویل، موترین IB و سایر داروهای از این قبیل) و استامینوفن (تایلنول و سایر موارد) هستند.
درمان خانگی پنومونی
– به منظور درمان گیاهی پنومونی سیر را در رژیم غذایی خود بگنجانید.
سیر ضدعفونیکننده قوی برای مجاری ریه است و مصرف آن به سرعت خلط سینه را کم می کند.
سوپ سیر در زمستان، مجاری تنفسی را تقویت میکند و برای مرض برونشیت مفید است و به درمان گیاهی پنومونی کمک می کند.
– کدو حلوایی نرم کننده سینه و خنک کننده است و در درمان گیاهی ذات الریه کاربرد دارد.
– جوشانده عناب تسکین دهنده عفونتهای گلو، برونشیت، رودهها و مجاری ادرار است و به درمان گیاهی ذات الریه کمک می کند.
به منظور بهره بردن از عناب در درمان گیاهی ذات الریه ۳۰ تا ۶۰ گرم عناب خشک را در یک لیتر آب به مدت نیم ساعت بجوشانید و آن را مصرف کنید.
– جهت درمان ذات الریه در طب سنتی از گل ختمی بهره ببرید.
دم کرده گل ختمی و برگ ختمی برای درمان عفونتهای مجاری تنفسی، تورم روده، انواع زکام، برونشیت، گلودرد، ورم حنجره و آنژین بسیار مفید است.
– به منظور درمان ذات الریه با طب سنتی ۶۰ گرم خرما در یک لیتر آب جوش بریزید و پس از ولرم شدن میل کنید.
برای درمان زکام، درد گلو و عفونتهای ریوی موثر است.
– جوشانده ۳۰ گرم برگ کرفس در یک لیتر آب مخلوط با شیر، در درمان بیماریهای ریوی و گرفتگی صدا و درمان گیاهی پنومونی موثر است.
– گوگرد پیاز پس از ورود به خون وقتی وارد ریهها شده، با عفونتهای مجاری تنفسی مبارزه میکند.
– جوشانده انجیر برای درمان برونشیتهای کهنه و درمان گیاهی ذات الریه دارای خاصیت فوق العاده ای است.
– آب هویج در رفع ترشحات برونشها و ریهها فوق العاده موثر است و به درمان گیاهی ذات الریه کمک میکند.