آب آوردن مغز (هیدروسفالی): علت، علائم، درمان / عمل جراحی / کشیدن آب مغز
آب آوردن مغز یا هیدروسفالی: علت، علائم و درمان / درمان گیاهی / عمل جراحی آب آوردن مغز / کشیدن آب مغز / علائم کم شدن آب دور مغز / کیست آب در مغز / شنت گذاری مغزی
آب آوردن مغز یا هیدروسفالی : در این مقاله از بخش بیماری های مغز و اعصاب در وبسایت نایریکا به آب آوردن مغز, آب آوردن مغز چیست, علت آب آوردن مغز, علائم آب آوردن مغز, درمان آب آوردن مغز, درمان گیاهی آب آوردن مغز, عمل جراحی آب آوردن مغز, کشیدن آب مغز, علائم کم شدن اب دور مغز, کیست آب در مغز, آب آوردن مغز تبریزیان, شنت گذاری مغزی, هیدروسفالی, علائم هیدروسفالی, علت هیدروسفالی, درمان هیدروسفالی, عمل جراحی هیدروسفالی, هیدروسفالی, علائم هیدروسفالی, علت هیدروسفالی, درمان هیدروسفالی, عمل جراحی هیدروسفالی می پردازیم.
با ما همراه باشید.
اگر درباره این مقاله اطلاعات مفید یا تجربه ای دارید در بخش نظرات به اشتراک بگذارید.
برای دسترسی سریع به محتوای متن از لینکهای زیر استفاده کنید:
- آب آوردن مغز چیست
- علت آب آوردن مغز
- علائم آب آوردن مغز
- درمان آب آوردن مغز
- درمان گیاهی آب آوردن مغز
- عمل جراحی آب آوردن مغز
- کشیدن آب مغز
- علائم کم شدن اب دور مغز
- کیست آب در مغز
- آب آوردن مغز تبریزیان
- شنت گذاری مغزی
آب آوردن مغز چیست
آب آوردن مغز یا هیدروسفالی به شرایطی گفته میشود که مایعات در داخل جمجمه تجمع کرده و باعث ورم کردن مغز شود.
در واقع هیدروسفالی در لغت به معنی “آب در مغز” است.
تجمع آب در جمجمه میتواند به مغز آسیب برساند و این آسیبدیدگی میتواند منجر به بروز ناتوانیها و اختلالات رشدی، فیزیکی و ذهنی در بیمار شود.
بنابراین برای جلوگیری از بروز عوارض وخیمتر لازم است این بیماری حتماً تحت درمان قرار گیرد.
اصولاً هیدروسفالی بیشتر در کودکان و بزرگسالان با سن بالای ۶۰ سال اتفاق میافتد، اما جوانان و بزرگسالان هم ممکن است به این بیماری دچار شوند.
علت آب آوردن مغز
به طور کلی علل اصلی دچار شدن به عارضه آب آوردن مغز یا هیدروسفالی به دو دسته عمده تقسیم میشوند:
علل اکتسابی
علل غیر اکتسابی
علل اکتسابی
بیماری: برخی از بیماریها مانند مننژیت، برخی از انواع تومور مغزی، کسیت در مغز، خون ریزی داخلی و … ممکن است سبب بروز این بیماری شوند.
ضربه: ضربه به ناحیه سر یا صورت در هنگام تصادفات و یا دعوا باعث مسدود شدن و یا ایجاد اختلال در مجراهای عبور مایع مغزی نخاعی شده و در نتیجه سبب تجمع این مایع در قسمتی از مغز خواهد شد.
علل غیر اکتسابی
اختلالات رشد: وجود اختلالات در رشد که در اثر برخی از بیماریهای مانند آنسفالوسل، اسپینابیفیدا و … به وجود میآید، احتمال آب آوردن مغز را افزایش خواهند داد.
عوامل ژنتیکی: اختلالات ژنتیک نیز یکی از علتهای شایع در این بیماری بوده که به عنوان مثال میتواند باعث تنگ شدن مجرای عبور مایع مغزی نخاعی و در نتیجه مسدود کردن جریان عبور آن شود.
همچنین وجود یک نوع نقص مادرزادی که در اثر آن ستون فقرات به طور کامل بسته نمیشود نیز از دیگر اختلالات ژنیتکی است که موجب آب آوردن مغز خواهد شد.
علائم آب آوردن مغز
آب آوردن مغز یا هیدروسفالی می تواند آسیب دائمی در مغز ایجاد کند ، بنابراین مهم است که علائم این بیماری را تشخیص داده و به دنبال مراقبت پزشکی باشید.
این بیماری در کودکان شایع تر است ، اما می تواند در هر سنی افراد را تحت تأثیر قرار دهد.
علائم آب آوردن مغز یا هیدروسفالی در نوزادان
علائم اولیه هیدروسفالی در نوزادان شامل موارد زیر است:
- ملاج شکاف دار ، که نقطه نرم روی سطح جمجمه است
- افزایش سریع در دور سر
- چشم هایی که به سمت پایین ثابت هستند
- تشنج
- گریه شدید
- استفراغ
- خواب آلودگی بیش از حد
- تغذیه ضعیف
- فشار و قدرت عضلانی کم
کودکان نو پا و بزرگترها
علائم یا نشانه هایی که بر کودکان نو پا و کودکان بزرگتر تأثیر می گذارد عبارتند از:
- گریه های کوتاه و جیغ مانند
- تغییر شخصیت
- تغییرات در ساختار صورت
- چشم های متقاطع
- سردرد
- اسپاسم عضلانی
- تاخیر رشدی
- مشکل در خوردن و بلع
- خواب آلودگی شدید
- تحریک پذیری
- از دست دادن هماهنگی
- از دست دادن کنترل مثانه
- اندازه سر بزرگتر از معمول
- مشکل در بیدار ماندن یا بیدار شدن از خواب
- استفراغ یا حالت تهوع
- تشنج
- مشکلات تمرکز
افزایش فشار مایع مغزی-نخاعی روی اعصاب چشمی می تواند منجر به اختلال در بینایی شود.
اختلالات حرکتی چشم می تواند شامل موارد زیر باشد:
استرابیسموس:
اختلالی که در آن چشم مستقیم نیست. اگر بیمار دارای شانت به طور ناگهانی، دچار چپ شدن چشم شود، ممکن است نتیجه ی عوارض شنت باشد.
فلج های خیره شدن:
ویژگی مشترک هیدروسفالی است که در آن بیمار نمی تواند چشمان خود را در جهت رو به بالا حرکت دهد.
نیاستاگموس:
حرکت سریع غیر طبیعی در چشم ممکن است به دلایل مختلفی ایجاد شود.
بزرگسالان جوان و میانسالان
علائم در بزرگسالان جوان و میانسال شامل موارد زیر است:
- سردردهای مزمن
- از دست دادن هماهنگی
- راه رفتن مشکل دارد
- مشکلات مثانه
- مشکلات بینایی
- حافظه ضعیف
- مشکل در تمرکز
درمان آب آوردن مغز
ابتدا باید علت ایجاد آب آوردن مغز یا هیدروسفالی مشخص شود و سپس متناسب با علت مربوطه، راه درمانی مناسب ارائه شود.
یکی از رایج ترین راه های درمان آب آوردن مغز یا هیدروسفالی، شنت گذاری می باشد.
شنت لوله ای استریل و انعطافپذیر است که پزشک متخصص مغز و اعصاب با عمل جراحی، وارد قسمتی از مغز که مایع در آن محبوس شده است می کند تا مایع اضافی را خارج کند.
قبل از شنت گذاری، آزمایشاتی مانند سی تی اسکن و ام آر آی گرفته می شود تا محل دقیق هیدروسفالی مشخص شود و شنت مربوطه در محل مناسب کار گذاشته شود.
در برخی موارد نادر، پزشک با استفاده از ابزار کوچکی، سوراخی در مغز ایجاد می کند تا بتواند انسداد مسیر مایع مغزی نخاعی را باز کند.
البته استفاده از این روش برای بسیاری از افراد امکانپذیر نیست.
درمان گیاهی آب آوردن مغز
صبح ناشتا دم کرده گل اسطقدوس (اسطوخودوس) مخلوط با عسل اسطقدوس (حتی اگر زن حامله ای دکتر رفته باشد و دکتر بگوید بچه ات اینگونه شده است، اگر این دارو را مصرف کند بچه اش با سر بزرگ به دنیا نمی آید)
دم کرده مرزنجوش با عسل اسطقدوس ظهر مصرف کند.
دم کرده افطیمون با عسل اسطقدوس مغرب مصرف کند
دم کرده دارچین با عسل اسطقدوس را در بین روز مصرف کند
بعد از غذاهای اصلی انار رسیده یا رب انار طبیعی یا آب انار طبیعی تازه بعد از غذا
شبها قبل از خواب آب سیب رسیده شیرین مخلوط با عسل طبیعی که بهترین عسل اسطقدوس است
(به جز متن بالا مطلب مفیدتری پیدا نشد)
عمل جراحی آب آوردن مغز
از دیگر روشهای درمان کردن این بیماری ایجاد کردن سوراخی در مغز با ابزاری کوچک است.
تا بدین وسیله انسداد مسیر مایع مغزی نخاعی توسط پزشک متخصص باز گردد.
این روش کمتر مورد استفاده قرار میگیرد و برای بسیاری از افراد امکان انجام آن وجود ندارد.
کشیدن آب مغز
از عملی به نام ونتریکولوستومی (Ventriculostomy) میتوان به جای گذاشتن شنت به منظور ایجاد ارتباط بین یک بطن مغز برای زهکشی مایع مغزی نخاعی استفاده کرد.
این عمل شامل ایجاد یک سوراخ در انتهای یک بطن یا در بین دو بطن مغز میباشد تا مایع مغزی نخاعی از طریق آن از مغز تخلیه شود.
علائم کم شدن آب دور مغز
مغز انسان درون مایعی شفاف و بی رنگ به نام مایع مغزی – نخاعی (CSF) شناور می باشد.
این مایع از یک سو به عنوان یک محافظ و ضربه گیر از مغز محافظت می نماید، و از سوی دیگر به طور اعجاب آوری باعث کاهش فشار وزن مغز بر روی نخاع می گردد.
در حالی که مغز انسان به طور متوسط ۱۴۰۰ تا ۱۵۰۰ گرم وزن دارد، فشار وارده بر نخاع از طرف مغز پس از شناور شدن در مایع مغزی – نخاعی به حدود ۵۰ گرم کاهش می یابد.
اگر به علت کم آبی تولید مایع مغزی – نخاعی کاهش یابد، این سیستم دچار اختلال گشته، خاصیت ضربه گیری و کاهش وزن مغز توسط مایع مغزی – نخاعی کم شده و پرده های پوشاننده مغز (meninges) دچار کشش و استرس می شوند.
مجموع این اختلالات باعث ایجاد سردرد می گردند.
همانطور که ذکر گردید هر عاملی که باعث کاهش تولید مایع مغزی – نخاعی گردد، می تواند آغازگر سردرد باشد.
عوامل عمده شامل تعریق زیاد (در اثر گرما، فعالیت بدنی و یا ورزش)، غذا نخوردن و ننوشیدن مایعات به مدت طولانی، اسهال و استفراغ، نوشیدن قهوه زیاد و زیاده روی در مصرف الکل می باشند.
سردردی که چند ساعت پس از زیاده روی در نوشیدن الکل و معمولا در صبح روز بعد اتفاق می افتد و جزو علائم موسوم به hangover می باشد، در اکثر موارد ناشی از کم آبی می باشد.
علت این است که بخش عمده الکل مصرفی باید از طریق کلیه ها دفع گردد که برای دفع نیاز به آب دارد.
در نتیجه بدن آب از دست داده و خون غلیظ می گردد و تولید مایع مغزی – نخاعی کاهش یافته و سردرد آغاز می گردد.
اشتباه شایع افرادی که دچار سردرد ناشی از hangover می گردند، این است که برای تسکین علائم خود قهوه می نوشند.
نوشیدن قهوه اگرچه ممکن است تاحدی به کاهش حالت خماری و افزایش هوشیاری در این افراد کمک نماید، اما با افزایش ادرار و تشدید کم آبی باعث بدتر شدن سردرد آنها می گردد.
این افراد بهتر است با نوشیدن مایعات، حجم آب از دست رفته را جبران نمایند.
اثر ادرارآور چای از قهوه کمتر است و این افراد می توانند چای کم رنگ بنوشند، اگرچه انواع آبمیوه ارجحیت دارند.
کیست آب در مغز
کیست آراکنوئید کیسههای پر از مایع است که بر روی غشای آراکنوئید که مغز (داخل جمجمه) و ستون فقرات (نخاع) را میپوشاند، شکل میگیرد.
سه لایه غشای نرم شامه، آراکنوئید و سخت شامه اجزای سیستم عصبی مرکزی را میپوشاند.
کیست آراکنوئید روی غشای آراکنوئید شکل میگیرد و در فضای بین سخت شامه و غشای آراکنوئید گسترده میشود.
متداول ترین فضا برای تشکیل کیست آراکنوئید، داخل جمجمه حفره میانی (نزدیک به لوب تمپورال)، ناحیه سوپرا سلار (نزدیک به بطن سوم) و حفره خلفی است که شامل مخچه، پل مغزی و بصلالنخاع میشود.
کیست آراکنوئید میتواند تا اندازه بزرگی رشد کرده و در موارد شدید سبب تغییر شکل سر شده یا لوبهای محیطی مغز را جابجا کند.
آب آوردن مغز تبریزیان
برای درمان آب آوردن مغز با مخلوط سیاه دانه و کندر سعوط کند.
خرما بخورد و بعد آب نخورد
داروی طریفل
شنت گذاری مغزی
برای درمان آب آوردن مغز یا هیدروسفالی در اغلب موارد یک شنت از طریق جراحی در مغز بیمار کار گذاشته میشود.
شنت یک سیستم زهکشی مایعات است که از یک لوله بلند و یک شیر تشکیل شده است.
شیر تعبیه شده در این سیستم به مایع مغزی نخاعی کمک میکند تا با سرعتی طبیعی و در جهت صحیح، جریان پیدا کند.
پزشک جراح، یک انتهای لوله شنت را در مغز و انتهای دیگر آن را در سینه یا حفره شکمی بیمار قرار میدهد.
به این ترتیب مایع اضافی از مغز زهکشی شده و در انتهای دیگر لوله به جایی ریخته میشود که به راحتی توسط بدن جذب شود.
شنت کار گذاشته شده برای بیمار معمولاً از نوع دائمی است و باید به طور منظم تحت نظر باشد.
عمل شنت گذاری نهایتاً بر روی اغلب بیماران مبتلا به هیدروسفالی انجام میگیرد و یکی از انواع شنتهای زیر برای بیمار کار گذاشته میشود:
شنت بطنی – صفاقی (VP) که رایجترین نوع شنت است.
شنت مغزی – قلبی (VA) یا شنت عروقی
شنت کمری – صفاقی: این نوع شنت فقط برای ایجاد ارتباط هیدروسفالی، فیستولهای مایع مغزی نخاعی یا ضایعات شبهتومور استفاده میشود.
شنت تورکیلدسن (Torkildsen) که به ندرت مورد استفاده قرار میگیرد و فقط برای هیدروسفالی انسدادی اکتسابی کاربرد دارد.
شنت بطنی – پلورال (درمان خط دوم): در صورتی استفاده میشود که سایر انواع شنتها قابل استفاده نباشد.
هیدروسفالی با شروع سریع (Rapid-onset) و همراه با افزایش فشار درون ججمهای (ICP)، یک مورد اورژانسی محسوب میشود.
اقداماتی که بر حسب مورد میتوان در مورد این عارضه انجام داد عبارت است:
- جایگذاری شیر تخلیه مایعات از بطن مغز در نوزادان
- زهکشی مایع از بطن مغز از طریق جراحی باز در کودکان و بزرگسالان
- زهکشی مایع از طریق سوراخی در پایین کمر (LP) در مورد بیماران مبتلا به هیدروسفالی پس از هموراژی و هیدروسفالی پس از مننژیت
- جایگذاری شنت بطنی – صفاقی (VP) یا مغزی – قلبی (VA)