سکته مغزی: علائم، درمان گیاهی / عوارض و مراقبت بعد از آن / آخرین اخبار
سکته مغزی: علائم و درمان گیاهی / سکته مغزی گذرا و خفیف و عوارض بعد از آن / سکته مغزی و کما / مراقبت از بیمار سکته مغزی در منزل / سکته مغزی ایسکمیک
سکته مغزی : در این مقاله از بخش بیماری های مغز و اعصاب در وبسایت نایریکا به سکته مغزی, سکته مغزی چیست, علائم سکته مغزی, درمان سکته مغزی, علائم سکته مغزی گذرا, درمان سکته مغزی خفیف, عوارض بعد از سکته مغزی خفیف, درمان گیاهی سکته مغزی, سکته مغزی و کما, مراقبت از بیمار سکته مغزی در منزل, سکته مغزی ایسکمیک, علائم سکته مغزی خفیف در زنان, علائم قبل از سکته مغزی, دلیل سکته مغزی, علت سکته مغزی, عوارض سکته مغزی, پیشگیری از سکته مغز, جلوگیری از سکته مغزی, سکته مغزی خفیف, سکته مغزی شدید می پردازیم.
با ما همراه باشید.
اگر درباره این مقاله اطلاعات مفید یا تجربه ای دارید در بخش نظرات به اشتراک بگذارید.
انجمن سکته مغزی ایران :بروز سکته مغزی در ایران ۱/۵ برابر متوسط جهانی است/ ۱۰سال جوانتر؛ سن بروز سکته مغزی در ایران
۱۴۰۲/۹/۵
عضو هیئت مدیره انجمن سکته مغزی ایران:
متوسط بروز سکته مغزی در جهان در سنین ۷۰ سال به بعد است که متاسفانه در کشور ما ۱۰سال پایینتر بوده و در سنین ۶۰ سال به بعد اوج بروز این سکتهها اتفاق میافتد.
در بیماران مبتلا به سکته مغزی یک زمان طلایی وجود دارد به طوری که اگر در ۴/۵ ساعت اول به مراکز درمانی واجد شرایط مراجعه شود با یک درمان حل کننده لخته، خطر رفع خواهد شد.
طبق آخرین گزارش سازمان بهداشت جهانی و سازمان جهانی سکته مغزی، ایران جزء ۱۰ کشور موفق در زمینه درمان حاد سکته مغزی قرار گرفته است.
برای دسترسی سریع به محتوای متن از لینکهای زیر استفاده کنید:
- سکته مغزی چیست
- علائم سکته مغزی
- درمان سکته مغزی
- علائم سکته مغزی گذرا
- درمان سکته مغزی خفیف
- عوارض بعد از سکته مغزی خفیف
- درمان گیاهی سکته مغزی
- سکته مغزی و کما
- مراقبت از بیمار سکته مغزی در منزل
- سکته مغزی ایسکمیک
همچنین بخوانید:
داروی جدیدی برای کاهش آسیب های ناشی از سکته ۱۳۹۹/۴/۱۳
سکته مغزی یکی از عوارض کرونا است ۱۳۹۹/۲/۲۸
سکته مغزی چیست
سکته مغزی یعنی بسته شدن یا پاره شدن یک شریان مغزی که به دنبال آن اختلال در گردش خون آن ناحیه از مغز ایجاد شده و موجب بروز علائمی مثل فلج نیمه بدن، اختلال تکلم و اختلال در راه رفتن می شود.
سکته مغزی، زمانی اتفاق می افتد که رگی خونی در مغز مسدود یا منفجر شود.
به طور متوسط ۱۰ تا ۱۵ درصد افرادی که به سکته های مغزی مبتلا می شوند در اثر این بیماری جان خود را از دست می دهند و ۶۰ تا ۷۰ درصد بیماران با درمان مناسب می توانند زندگی مستقل داشته باشند.
یکی از علل متداول سکته مغزی ضخیم و سخت شدن دیواره رگ های خونی است.
پلاکت های ساخته شده از چربی، کلسیم، کلسترول و … انعطاف رگ های خونی را از میان می برند.
لخته خون ممکن است سبب مسدود شدن رگ خونی غیر قابل انعطاف و بروز سکته مغزی ایسکمیک شود.
عامل اصلی سکته مغزی هموراژیک در اکثر موارد عدم درمان فشار خون بالا است که سبب انفجار رگ خونی ضعیف می شود.
معمولاً این افراد علایم خبرکننده ای مانند سردرد و تشنج دارند که منجر به پاره شدن رگ های مغزی می شود.
یکی دیگر از دلایل بروز سکته های مغزی حرکت لخته خون از قلب یا عروق گردن است که وارد مغز می شود مبتلایان به رماتیسم قلبی یا بیماران قلبی که ریتم قلبشان دچار مشکل است و کسانی که دچار سکته های قلبی شده اند یا مشکل دریچه ای دارند مستعد ابتلا به سکته های مغزی هستند.
علائم سکته مغزی
در بیشتر افراد علایم سکته مغزی به سرعت و در عرض چند ثانیه یا چند دقیقه بعد از وقوع سکته خود را نشان میدهند.
علایم هر سکته مغزی بستگی به قسمتی از مغز دارد که دچار گرفتاری شدهاست.
این علایم امکان دارد شامل موارد زیر گردد:
ضعف و کرختی صورت وبازوها یا پاها به خصوص در یک طرف بدن (همی پارزی)
فلج صورت. بازو و پاها در همان طرف (همی پلژی)
عدم تعادل و لنگ زدن (آتاکسی)
اختلال در تکلم یا در درک کلام (دیس آرتری)
اشکال در بلع (دیس فاژی)
کرختی و سوزش قسمتهای بدن-اشکال در درک وضعیت و موقعیت (پارستزی)
دو بینی-تاری دید یا از دست دادن بینایی به خصوص در یک چشم
سردرد شدید و ناگهانی
از دست دادن حافظه کوتاه مدت وطولانی مدت-اختلال در قضاوت
سرگیجه بدون دلیل و سقوط ناگهانی
بیاختیاری ادرار و مدفوع
اشکال در پیدا کردن کلمات و فهمیدن آن چیزی که دیگران میگویند.
عدم توانایی در انجام حرکات ظریف.
اگر سکته مغزی شدید باشد، قسمتهایی از مغز که کنترل تنفس و فشار خون را بر عهده دارند ممکن است گرفتار شده و یا اینکه ممکن است شخص به اغماء رفته و نتایج مرگباری را به دنبال داشته باشد.
علائم سکته مغزی بر اساس نوع سکته، محل بروز آن در مغز و شدت آن، مختلف هستند.
مهمترین علائم سکته مغزی عبارتند از:
احساس بیحسی یا فلج ناگهانی در یک طرف صورت و دست یا پای یک طرف بدن
تاری ناگهانی دید به خصوص در یک چشم
کاهش ناگهانی بینایی، قدرت بدن، تعادل بدن (به سختی راه رفتن)، قوای حسی، صحبت کردن و یا فهم صحبت دیگران
سرگیجه ی بدون دلیل یا افتادن ناگهانی روی زمین
سردرد ناگهانی و شدید بدون دلیل که فورا بعد از آن فرد بیهوش میشود (نشان دهنده سکته مغزی به علت خونریزی است).
بیهوش شدن فرد
به هم خوردن تعادل بدن به طور ناگهانی که احتمالا با حالت تهوع، استفراغ کردن، تب، سکسکه و یا قورت دادن غذاها به سختی همراه است.
اگر شما و یا کسی که پیش شماست، دچار هر یک از علائم سکته مغزی شد، باید سریعا خودتان را به پزشک برسانید (به اورژانس زنگ بزنید و یا کسی شما را به بیمارستان ببرد)، زیرا درمان فوری سکته مغزی باعث زنده ماندن فرد و بهبود سریع تر او میشود.
برخی روشهای درمانی بایستی در طی ساعات اولیه بعد از شروع علائم سکته مغزی، انجام شوند.
تأخیر در درمان سکته مغزی باعث مرگ فرد و یا معلولیت دائمی (مثل فلج شدن دست و پا) او میشود.
وقتی شما دچار علائم سکته مغزی میشوید، نشان میدهد خون کافی به مغز نمیرسد.
آسیب ناشی از سکته مغزی میتواند موقتی و یا دائمی باشد، به عنوان مثال ممکن است دیگر نتوانید حرف بزنید و یا بعد از مدتی قدرت صحبت کردن شما بر گردد.
ممکن است دچار فلج جزئی یا کامل در دستها و یا پاها شوید.
مسئله مهم این است که وقتی دچار علائم سکته مغزی گشتید، هر چه سریع تر نزد پزشک بروید.
شروع زودتر درمان باعث آسیب کمتر مغز میشود و کمتر دچار فلج دائمی میشوید.
درمان سکته مغزی
درمان گیاهی و خانگی سکته مغزی با طب سنتی
طب سنتی نسخه های متعددی برای درمان حالات بعد از بروز سکته مغزی دارد که یکی از آن انجام زالو درمانی البته با مشورت با پزشک معالج است.
اگر در همان چند روز اول که بیمار سکته کرده است مراجعه شود ، بلا فاصله پشت هر گوش ۱۰ عد زالو انداخته شود .
درشتی و ریزی زالو ها به توان بیمار بستگی دارد .
این روش درمانی باعث رفع سریع عوارض سکته همچون فلج و بیحسی اندام ها و بازگشت هوشیاری به بیمار میگردد .
و در اکثر موارد ظرف چند روز بیمار به حالت اول باز خواهد گشت .
گیاهان مناسب برای درمان و پیشگیری از سکته مغزی
سیر : سیر با کاهش دادن فشار خون و کلسترول مانع از سکته مغزی ایسکمیک ( ایسکمیک به نوعی از سکته مغزی گویند که یک لخته خون یا چربی باعث آن شود ) می شود، همچنین سیر بعنوان یک ضد انعقاد خون عمل می کند.
جینکو بیلوبا : گیاه جینکو به پیشگیری و درمان سکته مغزی کمک می کند.
این گیاه مانع از تشکیل لخته خون می شود و جریان خون به مغز را افزایش می دهد.
همچنین جینکو از تشکیل رادیکال های آزاد جلوگیری می کند.
زنجبیل :زنجبیل نیز سبب کاهش کلسترول می شود و گردش خون را بهبود می بخشد.
این گیاه رقیق کننده خون است که مانع از لخته شدن خون می شود.
زردچوبه : کورکومین موجود در زردچوبه نیز سبب جلوگیری از لخته شدن خون می شود.
زردچوبه همچنین دارای خواص ضد التهابی قوی می باشد.
درمان داخل رگی سکته مغزی
روش نوین «درمان داخل رگی» یکی از راه هایی است که گفته می شود با بهره گیری از آن، گام بزرگی در درمان سکته های مغزی برداشته شده است.
پس از معرفی rtPA وریدی،درمان داخل سرخرگی به صورت تزریق rtPA و داروهای هم خانواده آن مطرح شده است.
این درمان در بعضی بیماران، پیش آگهی سکته را بهبود بخشیده، همچنین با پیشرفت نانوتکنولوژی و به کمک لوازم جدید برای بیرون آوردن لخته از داخل رگ مغز یا برطرف کردن انسداد رگ که باعث سکته مغزی شده است نیز به کار می رود.
علائم سکته مغزی گذرا
از مهمترین علائم سکته گذرا میتوان به تاری دید یکطرفه، ضعف یک نیمه بدن، اختلال تکلم، بیحس شدن یک طرف بدن و سرگیجه (در صورت همراهی با سایر علائم مغزی) اشاره کرد.
این علائم معمولا چند دقیقه و حداکثر نیم تا یک ساعت طول میکشد و سپس به صورت کامل بر طرف میشود.
البته متخصصان، علائم بهبود یابنده تا ۲۴ ساعت را نیز به حساب سکتههای گذرا میگذارند.
توجه داشته باشید، تصویربرداری مغز در سکتههای گذرای مغزی طبیعی است و شواهد سکته را نشان نمیدهد.
درمان سکته مغزی خفیف
تجویز داروی rtPA (که البته استفاده از آن خیلی هم جدید نیست، چون در کشورهای پیشرفته از حدود ۱۶ سال پیش مورد استفاده قرار می گیرد) و درمان های داخل سرخرگی از جمله روش های جدیدی محسوب می شود که از حدود هشت سال پیش در دنیا شایع شده است.
با اینکه پزشکان میدانند که در این موارد باید درمان با آسپرین را شروع کنند اما تحقیقات اخیر اهمیت شروع فوری آسپرین بعد از سکته مغزی خفیف را بیش از پیش روشن کرده است.
آنها میگویند خطر ناتوانیهای مادامالعمر یا مرگ با مصرف “فوری” آسپیرین بعد از بروز علائم هشدار ۷۰ تا ۸۰ درصد کاهش پیدا میکند.
عوارض بعد از سکته مغزی خفیف
فلج شدن یا از دست دادن قدرت حرکت ماهیچهها
مشکل در صحبت کردن یا بلع
از دست دادن حافظه و یا اختلال در تفکر
مشکلات عاطفی
تغییر در رفتار و کاهش توانایی مراقبت از خود
درمان گیاهی سکته مغزی
جینکو بیلوبا
گیاه جینکو به پیشگیری و درمان سکته مغزی کمک می کند.
این گیاه مانع از تشکیل لخته خون می شود و جریان خون به مغز را افزایش می دهد.
همچنین جینکو از تشکیل رادیکال های آزاد جلوگیری می کند.
سیر
سیر با کاهش دادن فشار خون و کلسترول مانع از سکته مغزی ایسکمیک ( ایسکمیک به نوعی از سکته مغزی گویند که یک لخته خون یا چربی باعث آن شود ) می شود، همچنین سیر بعنوان یک ضد انعقاد خون عمل می کند.
زنجبیل
زنجبیل نیز سبب کاهش کلسترول می شود و گردش خون را بهبود می بخشد.
این گیاه رقیق کننده خون است که مانع از لخته شدن خون می شود.
زردچوبه
کورکومین موجود در زردچوبه نیز سبب جلوگیری از لخته شدن خون می شود.
زردچوبه همچنین دارای خواص ضد التهابی قوی می باشد.
زالزالک
زالزالک فشار خون را پایین می آورد، سطح متابولیسم کلسترول بدن را ارتقا می دهد، سنتز کلسترول را متوقف می سازد و بافت عضلات قلب را تقویت می کند.
سکته مغزی و کما
کما در واقع یک نوع اختلال در کارکرد مغز است که شخص دچار کاهش شدید سطح هوشیاری میگردد و به هیچ یک از تحریکات پیرامونش، پاسخ نمیدهد.
فرد مرگ مغزی در ظاهر شبیه به بیمار کمای عمیق است.
در کما ساختمان سلول تخریب نشده و فقط عملکرد این سلولها مختل میشود.
این عملکرد مختل ممکن است پس از مدتی حتی طولانی، مجدداً برقرار شود و بیمار، هوشیار گردد؛ این در حالی است که در مرگ مغزی بدلیل تخریب سلولها هیچ برگشتی وجود نخواهد داشت.
مراقبت از بیمار سکته مغزی در منزل
اگر شما مسئولیت مراقبت از بیمار سکته مغزی در منزل را بر عهده دارید می دانید که مراقبت صحیح و اصولی از همان ابتدا نقش بسیار موثری در بهبودی فرد بیمار دارد.
مهمترین نکته در پرستاری از بیمار سکته مغزی در منزل توجه به رفتار فرد بیمار پس از سکته و بررسی وضعیت او در دوران نقاهت است.
در هنگام مراقبت از بیمار سکته مغزی در منزل شما میتوانید به سهولت ریسک و احتمال وقوع عوارض بعدی را به حداقل برسانید.
چگونگی مراقبت بعد از سکته مغزی :
دقت در زمان بندی داروها وعوارض جانبی آنها
آگاهی از اثرات جانبی بعد از سکته مغزی
توجه و مشورت با پزشک در مورد مکمل های غذایی بیمار تا موجب بروز مجدد سکته نشود
توجه و مراقبت هنگام جابه جایی بیمار
توجه به رژیم غذایی بیمار
درک تاثیرات عاطفی بعد از سکته مغزی
همانگونه که می دانیم متاسفانه سکته مغزی ناتوانی ومشکلاتی موقتی و گاه دائمی برای شخص بیمار به وجود می آورد.
آگاهی مراقب بیمار از این عوارض احتمالی مهم ترین شاخص در مراقبت از بیمار سکته مغزی در منزل می باشد.
آسیب های مغزی و موفقیت در بهبود و درمان این عوارض در افراد مختلف متفاوت است.
بنابراین شما به عنوان پرستار یا مراقب باید تمام این مشکلات احتمالی را در نظر بگیرید.
آگاهی کامل از مشکلات و عوارض جانبی سکته مغزی موثر ترین راهکار جهت کاهش دوران نقاهت و جلوگیری از وقوع مشکلات بعدی برای بیمار و مراقبین وی است.
فلج شدن و ناتوانایی های حرکتی در بیمار سکته مغزی
یکی از مشکلاتی که در بیماران سکته مغزی بسیار شایع است ضعف و بی حسی عضلات یا فلج شدن نیمی از بدن است.
فیزیوتراپی و ماساژ اندام آسیب دیده توسط پرستار در روند بهبودی بیمار بسیار موثر است.
مشکل در تکلم و یا اختلال در بلع ( خوردن) بیمار سکته مغزی
اختلال در حرف زدن و حتی فهم صحبت سایر افراد از مشکلاتی است که پس از سکته مغزی بوجود می آید.
از راه های درمان این مشکل گفتار درمانی است.
متخصصین گفتار درمانی از شیوه های متفاوتی جهت بهبود مشکلات سخن گفتن، غذاخوردن و بلع و سایر آسیب های مغزی استفتده می کنند.
شما هم می توانید ب افراگیری این اصول و روشها با بیمار تمرین کنید.
اگر بیمار شما درخوردن غذا دچار مشکل است تغذیه او را ابتدا با مایعات شروع کنید.
از دست دادن حافظه و بروز مشکلاتی در فکر کردن و بخاطر آوردن در بیمار سکته مغزی
موثرترین روش برای کمک به بیمارانی که دچار فراموشی شده اند برقراری ارتباط مداوم با آنها می باشد.
باید با فرد بیمار با بهره گیری از زبان بدن به وضوح صحبت کرده و زمان کافی در اختیار آنها بگذاریم تا بتوانند مطالب دشوار را نیز درک کنند.استفاده از تصاویر و تقویم نیز میتواند به بهبود شخص بیمار کمک کند.
بروز مشکلات احساسی مانند افسردگی و درماندگی در بیمار سکته مغزی
ایجاد این احساس در فرد بیمار ناشی از ناتوانی او در سازگاری با وضعیت جدید است.
غمگین بودن، افسردگی و
اضطراب و هیجان بعد از سکته مغزی در افراد دیده میشود.
آگاهی ممکن است بیمار بدون دلیل شروع به خنده یا گریه کند.
داروهای ضد افسردگی مثل فلوکسیتین می تواند به بیمار کمک کند و اصلی ترین وظیفه شما صبور بودن و درک شرایط روحی این افراد می باشد.
عدم کنترل ادرار یا مدفوع در بیمار سکته مغزی
بی اختیاری در ادرار ویا مدفوع کردن معمولا تا سه هفته بعد از سکته مغزی وجود دارد که در اثر آسیب مراکز کنترل کننده مغز روی میدهد.
استفاده از سوند و لگن دراین دوران برای بیماران ضروری است.
اصلی ترین و مهم ترین قسمت در مراقبت از بیمار سکته مغزی درک کردن او است.
مراقبت از اینگونه بیماران نیاز به صبر زیاد و وقت گذاشتن برای آنها و درک کامل وضعیت و محدودیتهای آنها است.
وجود یک مراقب باتجربه می تواند روحیه بیمار را برای سعی در بهبودی تحت تاثیر قرار دهد.
با توجه به ضرورت و اهمیت مراقبت از بیماران بعد از سکته مغزی استخدام پرستار در منزل می تواند کمک شایانی به شما و بیمارتان بکند و سرعت بهبودی بیمار را افزایش دهد.
سکته مغزی ایسکمیک
حدود ۸۵ درصد سکتههای مغزی، سکتههای ایسکمیک هستند.
سکتههای ایسکمیک، زمانی رخ میدهند که سرخرگهای مغز شما باریک شده و یا انسداد یابند، که این امر باعث میشود جریان خون به شدت کاهش پیدا کند.
( ایسکمیا). شایعترین سکتههای ایسکمیکی عبارتند از:
سکته ترومبوتیک:
سکته ترومبوتیک وقتی رخ میدهد که در یکی از سرخرگهایی که خون مغز شما را تامین مینماید، یک لخته خون( ترومبوس)، تشکیل گردد.
این لخته اغلب ممکن است به خاطر رسوب چربی(پلاک) که در سرخرگها تجمع مییابد، و موجب کاهش جریان خون میشود، ایجاد شود( آترواسکلروزیس)، و یا به خاطر سایر عوارض مربوط به سرخرگ.
سکته آمبولیک:
سکته آمبولیک زمانی رخ میدهد که یک لخته خون و یا سایر مواد باقیمانده، در فاصلهای دورتر از مغز شما تشکیل گردند( عموماً در قلب شما)، و سپس از طریق جریان خون به سرخرگهای مغزی باریکتر انتقال یافته و در آنجا منزل گزینند.
این شکل از لخته خون، آمبولی( آمبولوس)، نامیده میشود.