تشنج: علت، انواع، علائم، درمان قطعی تشنج در طب سنتی / تشنج در کودکان
تشنج: علت، انواع و درمان قطعی تشنج در طب سنتی / تشنج در کودکان / علائم قبل از تشنج / علت تشنج در خواب / آیا تشنج باعث مرگ میشود
تشنج : در این مقاله از وبسایت نایریکا در بخش مغز و اعصاب به تشنج چیست, علت تشنج, انواع تشنج, درمان تشنج, تشنج در کودکان, علائم قبل از تشنج, علت تشنج در خواب, آیا تشنج باعث مرگ میشود, درمان قطعی تشنج, درمان تشنج در طب سنتی می پردازیم.
با ما همراه باشید.
اگر درباره این مقاله اطلاعات مفید یا تجربه ای دارید در بخش نظرات به اشتراک بگذارید.
برای دسترسی سریع به محتوای متن از لینکهای زیر استفاده کنید:
- تشنج چیست
- علت تشنج
- انواع تشنج
- درمان تشنج
- تشنج در کودکان
- علائم قبل از تشنج
- علت تشنج در خواب
- آیا تشنج باعث مرگ میشود
- درمان قطعی تشنج
- درمان تشنج در طب سنتی
تشنج چیست
تشنج (که حمله تشنجی یا حمله غش هم نام دارد) شامل انقباضات غیرارادی تعداد زیادی از عضلات بدن است.
این وضعیت ناشی از وجود یک اختلال در فعالیت الکتریکی مغز است.
تشنجها معمولاً منجر به از دست رفتن یا اختلال هوشیاری میشوند.
این اختلال ممکن است به دلیل تخلیههای الکتریکی غیرطبیعی در عصبهای مغز باشد و در حین تخلیه امواج الکتریکی ممکن است برخی اعضا یا کل بدن حالت رعشه و لرزش بگیرد البته حالت مذکور اغلب مواقع از چند ثانیه تا چند دقیقه بیشتر طول نمیکشد.
تشنج یا همان اصطلاح رایج غش کردن که با انقباضات اعضای بدن همراه است همشه به خاطر بیماری صرع نمی تواند باشد، بلکه علائم و دلایل مختلفی در بروز این بیماری نقش دارند.
تشنج یک حمله ناگهانی، یک اغتشاش و غیر قابل کنترل در مغز است.
این می تواند باعث ایجاد تغییراتی در رفتار، حرکات و احساسات و در سطوح آگاهی شود.
اکثر حملات از ۳۰ ثانیه تا دو دقیقه طول می کشند.
حمله ای که بیش از پنج دقیقه طول بکشد، یک وضعیت اورژانسی پزشکی است.
تشنج از آنچه فکر می کنید رایج تر است.
تشنج می تواند پس از سکته، آسیب سر، عفونت هایی مانند مننژیت و یا یک بیماری دیگر رخ دهد.
علت تشنج
تشنج ناشی از وجود یک اختلال در فعالیت الکتریکی مغز است
آسیب و ضربه به مغز از علل تشنج می باشد.
تومور مغزی می تواند باعث ایجاد بیماری تشنج شود.
صرع یکی از علل تشنج است.
تغییرات متابولسیم و یا سوخت و ساز بدن که باعث مشکلات کبدی و کلیوی می شود از علل بروز تشنج است.
وجود عفونت در بدن (مانند عفونت مغز) از علل ایجاد تشنج است.
از عوامل موثر در ایجاد بیماری تشنج می توان به مصرف مواد مخدر و الکل اشاره کرد.
از دیگر دلایل تشنج وجود بیماری مادرزادی از قبیل سندرم داون است.
سکته و بیماری آلزایمر نیز در ایجاد تشنج نقش دارند.
برخی اختلالات ارثی همانند بیماری فنیل کتون اوری می تواند منجر به اختلالات متابولیکی و تشنج گردد.
شرایطی که موجب کمبود اکسیژن می گردد نظیر غرق شدن، خفگی و مسمومیت با گاز مونوکسیدکربن می تواند موجب تشنج گردد.
هیدروسفالی و یا تجمع آب در مغز می تواند بر مغز فشار وارد کند و موجب تشنج گردد.
عوارض جانبی آنتی بیوتیک های سفتازیدیم و سیپروفلوکسین، تشنج می باشد.
تشنج می تواند در اثر نارسایی کلیوی (اورمی) و کبدی باشد.
عدم تعادل مواد شیمیایی موجود در بدن و هورمون ها می تواند باعث تشدید تشنج گردد.
در بیماران دیابتی، اگر قند خون خیلی بالا و یا پایین برود، می توانند دچار تشنج شوند.
گزش سمی برخی حشرات
کمبود الکترولیت هایی همانند: سدیم، کلسیم، پتاسیم و منیزیم نیز می تواند باعث تشنج گردد.
اگر دمای بدن کودک بیشتر از ۳۸٫۹ درجه سانتیگراد شود، می تواند تشنج و تب داشته باشد.
انواع تشنج
تشنج partial (محدود – جزئی)
در تشنجات Partial ساده، شخص هوشیار است و میداند که تشنج نزدیک است
یک تشنج partial با افزایش شدید سیگنالهای الکتریکی و فرستادن آنها از یک منطقه مغز شروع می شود.
به این نوع تشنج نوع کانونی (focal) نیز گفته می شود.
از یک قسمت مغز شروع شده و سپس انتشار می یابد. و دونوع مختلف دارد:
تشنجات Partial ساده:
این نوع تشنج با یک احساس یا علامت آگاه کنترل شروع میشود –حالتی به نام اورا ممکن است که تغییر و تقویت حس چشایی یا بویایی یا مشکلات گوارشی و یا احساس ترس و … باشد.
یا شامل حرکات پرش – احساس سوزش یا تغییرات احساسی و یا توهم باشد. شخص هوشیار است و میداند که تشنج نزدیک است.
تشنج partial پیچیده :
Complex Partial این نوع تشنج هم ممکن است با اورا شروع شود و بیمار دچار کاهش سطح هوشیاری و خیرگی می شود و یا ممکن است که دچار گیجی یا حرکات خودبخودی و غیر ارادی پشت سر هم شود مانند گزش پرش لب یا حرکات gesturing و یا ممکن است دچار تغییرات شخصیتی و احساسی شود.
در این نوع تشنج شخص ممکن است هوشیار باشد اما آگاه به تشنج نباشد یا دچار کاهش سطح هوشیاری شود.
تشنج generalize (گسترده)
در تشنج آتونیک فرد تمام کنترل عضلات خود را از دست داده و به زمین می خورد
این تشنج کل مغز را تحت تاثیر قرار می دهد.
انواع مختلفی دارد که در زیر توضیح داده می شود:
(صرع کوچک) Absence Seizures :
این تشنجات شامل از دست دادن مختص هوشیاری است که علائمی مانند خیره شدن و پلک زدن چشمها و حرکات متعدد گوش و لب هاست.
نوع تونیک – کلونیک:
صرع بزرگ این نوع شناخته شده ترین نوع صرع است و شخص هوشیاری خود را از دست داده ممکن است زمین بخورد بدن سفت و لخت می شود و شروع به لرزش می کند و بازوها و پاها پرش ریتمیک دارد.
بیمار ممکن است زبان خود را گاز بگیرد و کنترل ادرار خود را از دست بدهد.
تشنج میلوکلونیک:
در این نوع تشنج پرش مختصری وجود دارد و معمولاً به صورت قرینه در هر دو طرف بدن رخ می دهد.
تشنج آتونیک (حملات سقوط):
در این نوع از تشنج فرد تمام کنترل عضلات خود را از دست داده و سقوط می کند (به زمین می خورد).
درمان تشنج
درمان تشنج بسته به علت بروز آن متفاوت است.
درواقع با درمان علت تشنج میتوان از بروز آن جلوگیری کرد.
درصورتی که تشنج به دلیل ابتلای بیمار به صرع باشد غالبا از گزینههای درمان دارویی، جراحی بهمنظور اصلاح موارد غیرطبیعی موجود در مغز، تحریک عصب یا رژیم غذایی خاص موسوم به رژیم کتونی استفاده میشود.
با درمان منظم، میتوان باعث کااهش یا توقف علائم تشنج شد.
درمان تشنج با دارو
اگر ارزیابی نشان دهد که فردی مبتلا به صرع هست، باید طبق یک درمان اولیه تحت درمان با داروهای ضد صرع قرار بگیرد.
این داروها در بیشتر بیماران میزان دفعات تشنج را کاهش داده یا موجب از بین رفتن حمله های تشنجی می شود.
با تجویز یک نوع داروی ضد صرع درمان تشنج شروع می شود اگر موثر نباشد انواع دیگر داروها برای درمان تشنج امتحان می شود و در صورت نیاز مجموعه ای از داروهای ضد صرع مورد استفاده قرار می گیرد.
برای درمان تشنج تجویز دارو با دوزهای پائین شروع می شود و به مرور تا کنترل تشنجات افزایش یافته و با رسیدن به دوز هدف ثابت می شود.
دوز هدف (دوزی که با آن مقدار تشنج قابل کنترل است)
کمکرسانی به افراد مبتلا به تشنج
اولین قدم در کمک به این دسته از افراد، سالمسازی و متناسبسازی محیط اطراف با شرایط بیمار، بهمنظور جلوگیری از بروز آسیبهای احتمالی است.
اقدامات اولیه درصورت بروز حمله عبارتند از:
هنگام بروز حمله، فرد به پهلو خوابانده شود و یک بالش زیر سر وی قرار گیرد؛
هرگز بیمار را تا پایان حمله ترک نکنید و در کنار وی بمانید.
درصورت بروز هریک از نشانههای زیر بهسرعت با اورژانس تماس بگیرید:
تشنج بیشتر از ۳ دقیقه؛
بیدار نشدن فرد بعد از پایان حمله؛
تکرار تشنج؛
تشنج در افراد باردار؛
تشنج در افرادی که هرگز سابقهی تشنج نداشتهاند.
از آنجا که پس از شروع تشنج امکان متوقف کردن آن وجود ندارد، باید به یاد داشته باشید که درحین کمک حفظ خونسردی بسیار مهم است.
آکادمی عصبشناسی آمریکا نیز سلسله دستورات زیر را برای کمکرسانی در این ارائه داده است:
بسیار مهم است که بهمحض مشاهدهی علائم تشنج، حواستان به زمان آن باشد.
اغلب تشنجها بین ۱ تا ۲ دقیقه طول میکشند.
درصورتی که مدت زمان تشنج در افراد مبتلا به صرع بیش از ۳ دقیقه طول کشید، بلافاصله با اورژانس تماس بگیرید.
اگر فرد در حالت ایستاده دچار تشنج شد برای جلوگیری از افتادن، بلافاصله او را در آغوش بگیرید و سعی کنید وی را کف زمین بخوابانید.
مطمئن شوید که آنها را از مبلمان یا اشیائی که درصورت افتادن بیمار را دچار آسیبدیدگی میکنند، دور نگه داشتهاید.
آنها را به پهلو بخوابانید تا کف یا استفراغی که از دهانشان خارج میشود، وارد مجرای تنفسیشان نشود.
از قرار دادن هرگونه جسم خارجی در دهان فرد بپرهیزید.
از نگه داشتن بدن فرد درحین تشنج خودداری کنید.
تشنج در کودکان
مغز کودک از شش ماهگی تا حدود پنج سالگی هنوز به خوبی بزرگسالان نمیتواند در برابر افزایش درجه حرارت مقاومت کند و به همین سبب گرما یا حرارت زیاد را یکی از دلایلی میدانند که ممکن است کودکی را وارد اختلال تشنج کند.
حساسیتی که اگر کودکتان در تابستان زیاد زیر آفتاب مانده باشد بیشتر احتمال وقوع دارد.
بر همین اساس وقتی کودکان دچار تب میشوند نیز احتمال بروز تشنج در آنها فزونی میگیرد.
دستاندرکاران تشخیص بیماریهای اطفال همچنین دلیل دیگری را برای بروز تشنج در نظر دارند که دانستن آن میتواند برای والدین مفید باشد: امکان ابتلای کودک به عفونتهای ویروسی یا ضایعات عصبی.
تب فقط یکی از نشانههای احتمالی بروز عفونت در کودکان است و چنان که اشاره شد معمولا در سنین مذکور میتواند باعث بروز تشنج در آنها شود.
بر این اساس، از بروز تشنج در کودکان نباید بهسادگی گذشت و لازم است در صورت تشنج، کودک از نظر وجود عفونت بخصوص در قسمتهای گوش میانی، ریه ها، گلو و نیز ضایعات عصبی، احتمال ضربه مغزی یا ابتلا به مننژیت (عفونت در پردههای مغزی)، آنسفالیت (عفونت در بافتهای مغزی) و مانند آن مورد معاینه دقیق پزشکی قرار بگیرد.
بروز تشنج در کودکان حتی اگر چندین بار در فواصل گوناگون رخ داده باشد الزاما به آن معنا نیست که این اختلال در بزرگسالی فرزندتان نیز همراه او خواهد بود و در این زمینه جای نگرانی برای والدین نیست حتی اگر در بزرگسالی هم کسی دچار تشنج شود لزوما به معنای این نیست که آن را از کودکی با خود به دنیای بزرگسالی آورده است.
با این حال پزشک برای درک بهتر ممکن است هنگام معاینه فرد این سابقه را از او یا نزدیکان جویا شود.
کاهش برخی مواد مغذی و معدنی مثل کلسیم، منیزیم یا افت قند خون بدن، عفونتهای مغزی، ضربههای وارده بر سر، مسمومیت دارویی و مانند اینها نیز از دیگر دلایلی برشمرده میشود که پزشکان و متخصصان به عنوان عوامل دخیل بر بروز تشنج ذکر میکنند.
علائم قبل از تشنج
گاهی قبل از شروع حمله ممکن است بیمار علائم زیر را تجربه کند:
احساس ترس یا اضطراب ناگهانی؛
احساس ناراحتی در معده؛
لرزش بازوها و پاها بهگونهای که فرد بر اثر آن چیزی را بیندازد؛
احساس خروج از بدن و برونفکنی؛
برخی نشانهها نیز خبر از شروع حمله میدهند؛ نشانههایی نظیر:
از دست دادن هوشیاری؛
اسپاسم غیرقابلکنترل ماهیچهها؛
خروج آب دهان بهصورت کف آلود؛
افتادن؛
احساس مزهی عجیب در دهان؛
به هم فشردن شدید دندانها؛
گاز گرفتن زبان؛
حرکت سریع و ناگهانی چشمها؛
ایجاد صداهای غیرطبیعی؛
از دست دادن کنترل مثانه؛
تغییر ناگهانی در خلق و خو؛
علت تشنج در خواب
برخی تشنجها در بیداری رخ می دهد و برخی افراد دچار تشنج حین خواب می شوند .
تشنجاتی که فقط و فقط در خواب و بخصوص در اوایل خواب به وجود می آید معمولا جزوه تشنجات اولیه هستند یعنی در بررسی ها هیچ علتی برای ان پیدا نمی شود .
تشنجات حین بیداری عمدتا ثانویه هستند و در بررسی ها علتی برای انها پیدا می شود..
آیا تشنج باعث مرگ میشود
اگر می خواهید بدانید آیا تشنج باعث مرگ می شود باید گفت بله
در واقع آمار نشان می دهد، در سال ۲۰۱۳ تعداد ۱۱۸۷ نفر در انگلستان براثر صرع درگذشتند، با اینکه در برخی موارد می توان از این مرگ زودرس جلوگیری کرد ولیکن این یک حادثه ناخوشایند است که اتفاق افتاده است.
درمان قطعی تشنج
محققان کشور موفق به ساخت داروی درمان کننده قطعی صرع و تشنج شدند که گیاهی بوده و نیاز به تجویز پزشک دارد.
رضا مظلوم فارسی باف، در خصوص طرح خود با عنوان داروی درمان کننده قطعی صرع و تشنج گفت:
صرع تاکنون هیچ گونه درمانی نداشته بر این اساس در صدد برآمدیم که برای اولین بار داروی درمانی صرع و تشنج را اختراع کنیم.
براساس تحقیقات انجام شده افرادی که مبتلا به تشنج و صرع هستند داروهایی مصرف می کنند که بیمار طی آن به این داروها وابسته می شود و در طول عمر خود با عوارض شدید دارویی اعم از آلودگی شدید، تشنج های دائمی و آسیب های جدی روبرو می شود.
داروهای تولید شده در سطح بین الملل تا به حال درمانگر نبوده اند به همین دلیل توانستیم اولین داروی قطعی درمان صرع و تشنج را اختراع کنیم.
وی با بیان اینکه این دارو دارای گواهینامه ثبت اختراع از قوه قضائیه است، گفت: تست هایی روی بیماران مختلف مبتلا به صرع و تشنج دائمی و موقت در دانشگاه شهید بهشتی داشتیم که موفق شدیم این داروی ترکیبی و گیاهی را به تولید برسانیم.
داروی درمان کننده قطعی صرع و تشنج با تجویز پزشک و با نسخه براساس وزن و میزان بیماری صرع تجویز می شود.
به گفته وی این دارو عوارض جانبی ندارد و ظرف مدت ۶ تا ۱۲ ماه، فرد مبتلا به صرع و تشنج را درمان می کند.
درمان تشنج در طب سنتی
مصرف دمکرده و تنطور و اسانس گشنیز براى تشنج و خستگى اعصاب مفیدو مؤثر است.
طریقه ی مصرف دمکرده گشنیز بدین گونه است که باید یگ قاشق قهوه خورى از تخمگشنیز را در یک فنجان آب داغ ده دقیقه دم کنند و بعد از هر غذا آن را بنوشند.
سانس یا همان افشره گشنیز را به مقدار یک تا سه قطره روى یک حبه قند ریخته و سه یاچهار بار در روز از صرف غذا مصرف مى کنند.
شبدر ضد تشنج است؛وقتى تشنجات عضلانى و یا عصبى در بدن ظاهر گردید باید از شبدر کمک گرفت.
جوشانده برگ و گل سیب زمینى به مقدار سى گرم در یک لیتر آب براىاشخاصى که دچار تشنج و حمله عصبى شده اند مفید است.
نعناع سبز در رفع دل بهم خوردگیهاى تشنجى و تشنجات عصبى مفید است.
نعنا فلفلی ضد تشنج است.
مقدار مصرف آن ده تا بیست و پنج گرم در یک لیتر آبجوش است.
شاه پسند طبى ضد تشنج است.
دمکرده آن، سى تا چهل گرم در یک لیتر آباست که باید ده دقیقه جوشانده شود.
زیرفون ضد تشنج است.
جوشاندهاش به مقدار ده گرم در یک لیتر آب تهیهمى شود.
دم کرده گل زیرفون به مقدار پانزده تا سى گرم در یک لیتر آب هم ضد تشنجاعصاب است.
همچنین دم کرده یا جوشانده این گیاهان براى رفع تشنج مصرف مى شود:
سنبل ختائى – سرخ ولیک – زعفران – بابونه – آویشن – آویشن کوهى – انقوزه – انیسون – اسطوخدوس – مریم گلى – فرنجمشگ (براى تشنج معرق) – میوه گلپر.