زکام: علائم، فواید، درمان / قرص و دعای زکام / فرق زکام با سرماخوردگی
زکام: علائم، فواید / قرص، درمان قطعی در طب سنتی و داروی شیمیایی زکام / دعای زکام / فرق زکام با سرماخوردگی / درمان زکام در تابستان
زکام : در این مقاله از بخش بیماری های ویروسی و واگیردار در وبسایت نایریکا به زکام, زکام چیست, علائم زکام, فواید زکام, قرص زکام, دعای زکام, فرق زکام با سرماخوردگی, درمان زکام در تابستان, چرا زکام میشویم, درمان قطعی زکام, داروی شیمیایی زکام, درمان زکام در طب سنتی می پردازیم.
با ما همراه باشید.
اگر درباره این مقاله اطلاعات مفید یا تجربه ای دارید در بخش نظرات به اشتراک بگذارید.
زکام, زکام چیست, علائم زکام, فواید زکام, قرص زکام, دعای زکام, فرق زکام با سرماخوردگی, درمان زکام در تابستان, چرا زکام میشویم, درمان قطعی زکام, داروی شیمیایی زکام, درمان زکام در طب سنتی
برای دسترسی سریع به محتوای متن از لینکهای زیر استفاده کنید:
- زکام چیست
- علائم زکام
- فواید زکام
- قرص زکام
- دعای زکام
- فرق زکام با سرماخوردگی
- درمان زکام در تابستان
- چرا زکام میشویم
- درمان قطعی زکام
- داروی شیمیایی زکام
- درمان زکام در طب سنتی
زکام چیست
زکام در زبان عربی همان سرماخوردگی است اما در اصطلاح طب سنتی زُکام یا نَزْله یا چایمان (Coryza) به معنی التهاب بافت مخاطی بینی است که آزاد شدن واسطه‌های التهابی مانند هیستامین موجب احتقان بینی، آبریزش بینی و کاهش حس بویایی میشود.
زکام به آبریزش بینی به طرف خارج حلق و سینه گفته میشود و می‌تواند در نتیجهٔ سرماخوردگی ساده یا آلرژیهای فصلی ایجاد شود یا دنباله یک بیماری مهمتر مانند سرخک و آنفولانزا باشد.
زکام چیست
در لغتنامه دهخدا چنین آمده‌است : زکام، به خصوص زکامی که با خرابی سینه وسرفه همراه باشد. (ناظم الاطباء).
عبارت است از جلب شدن فضولات مرطوبه از دو بطن مقدم دماغ به سوی حلق و بعضی نزله را مختص به جلب شدن فضولات مرطوبه از دو بطن مقدم دماغ به سوی ریه و سینه دانسته‌اند.
(از بحر الجواهر). سرماخوردگی. چایمان. چاییدگی.
علائم زکام
علائم زکام را از راه بینی به سختی نفس کشیدن، در بینی سخن گفتن، خروج ترشحات و رطوبات از بینی برخلاف عادت طبیعی، کم شدن حس بویایی و علامت نزله را نیز گرفتن صدا، دشواری در صحبت کردن و ترشحات پشت حلق عنوان کرد.
علائم زکام
گاهی زکام بر اثر عوامل خارجی که گرمایی هستند ایجاد میشود در نتیجه باعث خارج شدن رطوبت های مغز به سمت بینی و حلق خواهد شد مانند قرار گرفتن در آفتاب یا نزدیک آتش، بوئیدن چیزهای گرم مثل مشک و زعفران یا خوردن چیزهای گرم مثل خردل، سیر، پیاز و مانند اینها یا مالیدن روغن‌های گرم که دارای علایم احساس خارش و سوزش در بینی، سرخی چشم‌ها و بینی و احیاناً کمی سرخی صورت که معمولاً با تب هم همراه است
اما اگر بر اثر عوامل سرد این زکام ایجاد شود مانند برهنه نگه داشتن سر به مدت طولانی در هوای سرد یا مواجهه با آب سرد یا سر را برهنه کردن بعد از ورزش و استحمام، فرد دچار احساس سنگینی در سر میشود و آنچه از بینی و حلق خارج میشود غلیظ و سفید یا مایل به کبودی است.
استاد طب سنتی دانشگاه علوم پزشکی تهران اظهار کرد: گاهی زکام به سمت حلق می‌رود که در این صورت فرد به سردرد و سوزش سر و چشم، ریزش اشک از چشم، تلخی دهان و حلق، تشنگی، خروج هوای گرم از بینی، تندی و گرمی منافذ بینی دچار می شود و بیمار پیوسته میل به خوابیدن دارد.
همچنین بی‌مزگی و بدمزگی دهان و احساس طعم سوختگی در دهان را احساس میکند.
حتی استرس،اضطراب و وضعیت نامناسب روحی هم می‌تواند به طور غیرمستقیم از عوامل ایجاد کننده زکام شود،گفت: فردی که دچار این حالت می شود می تواند استحمام کند چون عرق کردن برایش مفید است.
رطوبت‌ها و بخارات که سبب زکام می شود با عرق خارج میشود به شرطی که در هنگام خروج، بدن و سر به خوبی پوشانده شود.
فواید زکام
فواید و آثار خوبی از زکام نیز در اخبار و روایات معصومین و پیشوایان دینی به ما رسیده که شاید کمتر مورد توجه قرار میگیرد.
پیامبر خدا(ص) درباره فواید زکام فرمودند: ” زُکام، سربازی از سربازان خداوند عز و جل است که خدای عز و جل، آن را به سرکوب درد بر میانگیزد و درد را از میان میبَرَد.
فواید زکام
آن حضرت همچنین می‌فرمایند: “چهار چیز را ناخوشایند مدارید؛ زیرا که برای چهار چیز، سودمندند: زکام را ناخوشایند مدارید؛ زیرا مایه ایمنی از جذام است.
کورَکها را ناخوشایند مدارید؛ زیرا مایه ایمنی از پیسیاند.
چشمْدرد را ناخوشایند مدارید؛ زیرا مایه ایمنی از کوری است.
و سرفه را ناخوشایند مدارید؛ زیرا مایه ایمنی از فلج شدن است.
همچنین از امام صادق(ع) روایت شده که فرمودند: “پیامبر خدا، زکام را درمان نمیکرد و میفرمود: “هیچ کس نیست که رگی از جذام در او نباشد؛ و چون زکام به شخص برسد، این رگ را درهم میکوبد.
پیامبر خدا(ص) در حدیثی دیگر می‌فرمایند: “هیچ انسانی نیست، مگر اینکه در سرِ او رگی از جذام هست. پس خداوند، زکام را به نابودی آن بر میانگیزد و زکام آن را میسوزانَد.
هر گاه کسی از شما زکام یافت، آن را واگذارد و درمان نکند، تا آن که خداوند خود، آن را درمان سازد.
قرص زکام
قرص گیاهی ماسومنت
ماسومنت قرص گیاهی است که به صورت مکیدنی مورد استفاده قرار میگیرد.
این قرص محصولی از شرکت داروسازی ابن ماسویه با فرمولاسیون ویژه poly herbal formulation است که به دلیل وجود چند گیاه دارویی در درمان علامتی بیماری سرماخوردگی و سرفه های ناشی از آن بسیار موثر بوده و به جهت فرمولاسیون ویژه از عوارض جانبی اندکی برخوردار است .
قرص زکام
شکل دارویی و بسته بندی قرص ماسومنت ۵۰۰ میلی گرم
قرص مکیدنی ۵۰۰ میلی گرمی
هر بسته حاوی ۶۰ عدد قرص میباشد.
موارد مصرف قرص ماسومنت ۵۰۰ میلی گرم
درمان علامتی سرماخوردگی و زکام
رفع سرفه و عطسه های ناشی از سرماخوردگی و آلرژی
اجزا فرآورده قرص ماسومنت ۵۰۰ میلی گرم
قرص ماسومنت حاوی مقادیر کنترل شده عصاره شیرین بیان ( ۲۵ میلی گرم ) و اسانس نعنا فلفلی ( ۵/۲ میلی گرم ) میباشد.
دعای زکام
رفع سرماخوردگی و زکام: خواندن سوره شرح
دعای زکام
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ
به نام خداوند رحمتگر مهربان
أَلَمْ نَشْرَحْ لَکَ صَدْرَکَ ﴿۱﴾
آیا براى تو سینه ات را نگشاده ایم (۱)
وَوَضَعْنَا عَنْکَ وِزْرَکَ ﴿۲﴾
و بار گرانت را از [دوش] تو برنداشتیم (۲)
الَّذِی أَنْقَضَ ظَهْرَکَ ﴿۳﴾
[بارى] که [گویى] پشت تو را شکست (۳)
وَرَفَعْنَا لَکَ ذِکْرَکَ ﴿۴﴾
و نامت را براى تو بلند گردانیدیم (۴)
فَإِنَّ مَعَ الْعُسْرِ یُسْرًا ﴿۵﴾
پس [بدان که] با دشوارى آسانى است (۵)
إِنَّ مَعَ الْعُسْرِ یُسْرًا ﴿۶﴾
آرى با دشوارى آسانى است (۶)
فَإِذَا فَرَغْتَ فَانْصَبْ ﴿۷﴾
پس چون فراغت یافتى به طاعت درکوش (۷)
وَإِلَى رَبِّکَ فَارْغَبْ ﴿۸﴾
و با اشتیاق به سوى پروردگارت روى آور (۸)
فرق زکام با سرماخوردگی
در متون حکیم های ایرانی زکام متناظر همین سرماخوردگی است و علائم مشابهی با سرماخوردگی دارد.
فرق زکام با سرماخوردگی
اصطلاحاتی که در طب نوین رایج است با نظر حکیم های قبلی فرق می کند.
درمان زکام در تابستان
در این فرصت توصیه آن امام را درباره جلوگیری از زکام در فصل تابستان آمده است:
الإمام الرضا علیهالسلام: مَن أرادَ دَفَعَ الزُّکامِ فِی الشِّتاءِ أجمَعَ، فَلیَأکُل کُلَّ یَومٍ ثَلاثَ لُقَمِ شَهدٍ . . . وَلیَشُمَّ النَّرجِسَ ؛ فَإِنَّهُ یَأمَنُ الزُّکامَ ، وکَذلِکَ الحَبَّهُ السَّوداءُ .
وإذا جاءَ الزُّکامُ فِی الصَّیفِ ، فَلیَأکُل کُلَّ یَومٍ خِیارَهً واحِدَهً ، وَلیَحذَرِ الجُلوسَ فِی الشَّمسِ .
درمان زکام در تابستان
امام رضا علیه السلام: هر کس مىخواهد در همه زمستان از زکام ایمن بماند، هر روز، سه لقمه عسل با موم آن بخورد . . . و نرگس ببوید؛ چرا که از زکام، ایمنى مى‌دهد.
سیاه دانه نیز چنین است.
اما اگر زکام در تابستان پیش آید، در هر روز، یک خیار بخورد و از نشستن در آفتاب، خوددارى ورزد.
بهترین راه پیشگیری و مقابله با سرماخوردگی به ویژه در فصل تابستان رعایت دقیق نکات بهداشتی است.
سلامیان در این باره می گوید: گروه بزرگی از ویروس ها از جمله آنترو و رینو شرایط ابتلا به سرماخوردگی را فراهم کرده و از طریق تماس مستقیم دست ها با سطوح آلوده نظیر دستگیره وسایل نقلیه عمومی، دکمه آسانسور، صفحه کلید رایانه و خودپرداز، میز و صندلی یا قرارگرفتن در محیط های آلوده مانند مترو، مدرسه و باشگاه ورزشی منتقل می شوند.
ضروری است گروه های حساس جامعه به ویژه کودکان، سالمندان و بیماران خاص در ماه های مرداد و شهریور که دوره اوج سرماخوردگی تابستانی است از قرار گرفتن در محیط های فاقد تهویه مناسب، شلوغ و متراکم خودداری کنند.
همچنین جلوگیری از تماس مستقیم دست آلوده با بینی، چشم و گوش از ابتلا به بیماری پیشگیری می کند.
برای اطمینان باید دست ها را به صورت مستمر شست و شو و ضد عفونی کرد.
چرا زکام میشویم
افراد کم‌خون سیستم ایمنی ضعیفی دارند و به همین دلیل بیشتر در معرض سرماخوردگی قرار دارند.
رفع کم خونی موجب تقویت سیستم ایمنی بدن افراد میشود و آنها کمتر در معرض عفونت‌های ویروسی قرار می‌گیرند چرا که این عفونت‌ها موجب بروز سرماخوردگی، زکام و آنفلوآنزا میشود.
کودکان نیز بیشتر به سرماخوردگی مبتلا می‌شوند.
چرا زکام میشویم
آنها به طور متوسط شش بار در سال سرما می‌خورند، زیرا سیستم دفاعی بدن شان هنوز کامل نشده است.
علاوه بر این ویروس ها نیز بسیار مسری هستند.
در ضمن بودن در محیط های جمعی مثل مهدکودک و مدرسه نیز نقش مهمی در ابتلا به سرماخوردگی ایفا میکند.
با افزایش سن، تعداد دفعات ابتلا به سرماخوردگی کمتر میشود.
بزرگسالان، ۲ تا ۳ بار در سال سرما می‌خورند.
در فصل پاییز و زمستان مرکبات به وفور یافت میشود؛ مرکبات سرشار از ویتامین C است و این ویتامین یکی از آنتی اکسیدان‌های قوی است که سیستم ایمنی بدن را تقویت میکند.
درمان قطعی زکام
مصرف مواد غذایی تند و تیز را قطع کنید یا به حداقل برسانید.
توصیه می شود موادی مانند پیاز را که در اغلب غذاها به کار می روند به صورت پخته مصرف کنید.
هنگام سرخ کردن پیاز نیز بهتر است در معرض بوی آن قرار نگیرید و از تهویه هوای مناسب استفاده کنید.
زمان بروز حوادث روانی از ترکیبات آرام بخش مثل شربت گلاب یا شربت بهار نارنج استفاده کنید.
درمان قطعی زکام
این نوشیدنی ها به جلوگیری از عصبانیت و حزن شدید و افراط در اعراض نفسانیه کمک می کنند.
بعد از بیرون آمدن از حمام، چه در تابستان و چه زمستان حتما سر خود را بپوشانید.
برای تقویت مغز از خوراکی هایی مثل سیب، گلابی، برخی از انواع آجیل (بدون نمک و بوداده نشده) مثل بادام شیرین درختی، پسته، فندق و بعضی ادویه ها و سبزی ها مثل تخم گشنیز، سبزی گشنیز و جعفری استفاده کنید.
تخم گشنیز را می توانید به صورت دم کرده و بخور استنشاق کنید یا اینکه پودر آن را به میزان برابر با تخم گشنیز و نبات سفید بکوبید و بعد از هر وعده غذایی نصف قاشق مرباخوری از آن میل کنید.
از تخم خشخاش در سوپ جو استفاده کنید؛ به این ترتیب که ۱۰ دقیقه قبل از اتمام پخت، وقتی سوپ در حال جوشیدن است به ازای هر بشقاب سوپخوری، یک قاشق غذاخوری تخم خشخاش به آن اضافه و روزانه میل کنید.
تخم خشخاش قبلا مانند کنجد روی نان ریخته می شد و در حال حاضر می توان آن را از عطاری ها تهیه کرد.
ناحیه سینوس ها و مخاط بینی را با روغن بنفشه چرب کنید.
این کار به تقویت ناحیه سر کمک می کند.
«عنبر نثارا» از دیگر موادی است که به رفع نزله و زکام کمک می کند.
این ماده را باید روی آتش یا منقل یا وسایل اسپند دودکن بریزید و دود آن را ۲ تا ۳ بار در روز استنشاق کنید؛ به این صورت که یک سوراخ بینی را بگیرید و از سوراخ دیگر ۷ تا ۸ بار آن را بو کنید.
سپس همین کار را با سوراخ دیگر بینی تکرار و در آخر با هر ۲ سوراخ ۷ تا ۸ بار دود را به طور عمیق استنشاق کنید.
داروی شیمیایی زکام
زکام به آبریزش بینی به طرف خارج حلق و سینه گفته میشود و می‌تواند در نتیجه‌ی سرماخوردگی ساده ایجاد شود.
داروی شیمیایی زکام
گرفتن بینی احساس ناخوش آیندی ایجاد میکند.
معمولاً برای رفع این بیماری از آنتی هیستامین و یا انواع قرص‌ها و شربت‌های مشابه دیگر استفاده میشود.
درمان زکام در طب سنتی
زکام و سرماخوردگی دغدغه هوای سرد و آلوده است،اما همیشه هم درمان آن تنها خوردن سوپ و غذاهای سبک نیست و گاهی با درمان‌های گیاهی نیز می‌توان سریع‌تر از آن خلاص شد.
علی بهادری، متخصص طب سنتی در گفت‌وگو با ایسنا، در مورد درمان و بهبود دردهای ناشی از سرماخوردگی با استفاده از طب سنتی گفت: در این دوران غذاهای چرب، شور و غلیظ نباید خورد و در مقابل باید بخورات و بوییدنی‌هایی مانند سیاه دانه و بابونه مصرف کرد.
درمان زکام در طب سنتی
وی علائم زکام را از راه بینی به‌سختی نفس کشیدن، در بینی سخن گفتن، خروج ترشحات و رطوبت از بینی برخلاف عادت طبیعی، کم شدن حس بویایی عنوان کرد.
این متخصص طب سنتی تصریح کرد: گاهی زکام براثر عوامل خارجی که گرمایی هستند، ایجاد میشود درنتیجه باعث خارج شدن رطوبت‌های مغز به سمت بینی و حلق خواهد شد مانند قرار گرفتن در آفتاب یا نزدیک آتش قرار گرفتن، بوئیدن چیزهای گرم مثل مشک و زعفران یا خوردن چیزهای گرم مثل خردل، سیر، پیاز و مانند اینها یا مالیدن روغن‌های گرم که دارای علائم احساس خارش و سوزش در بینی، سرخی چشم‌ها و بینی و احیانا کمی سرخی صورت که معمولا با تب هم همراه است.
وی ادامه داد: اما اگر براثر عوامل سرد این زکام ایجاد شود مانند برهنه نگه‌داشتن سر به مدت طولانی در هوای سرد یا مواجهه با آب سرد یا سر را برهنه کردن بعد از ورزش و استحمام، فرد دچار احساس سنگینی در سر میشود و آنچه از بینی و حلق خارج میشود، غلیظ و سفید یا مایل به کبودی است.
بهادری اظهار کرد: گاهی زکام به سمت حلق می‌رود که در این صورت فرد به سردرد و سوزش سر و چشم، ریزش اشک از چشم، تلخی دهان و حلق، تشنگی، خروج هوای گرم از بینی، تندی و گرمی منافذ بینی دچار میشود و بیمار پیوسته میل به خوابیدن دارد.
همچنین بی‌مزگی و بدمزگی دهان و احساس طعم سوختگی در دهان را احساس میکند.
وی با اشاره به اینکه حتی استرس، اضطراب و وضعیت نامناسب روحی هم می‌تواند به طور غیرمستقیم از عوامل ایجادکننده زکام شود، گفت: فردی که دچار این حالت میشود، می‌تواند استحمام کند چون عرق کردن برایش مفید است.
رطوبت‌ها و بخارها که سبب زکام می‌شوند با عرق خارج می‌شوند به شرطی که در هنگام خروج، بدن و سر به‌خوبی پوشانده شوند.
وی با توصیه به خوردن سوپ در زمان سرماخوردگی گفت: سوپ سرماخوردگی حاوی رشته‌فرنگی یک فنجان، آب شش لیوان، روغن کنجد دو قاشق، شوید نصف نعلبکی، بال مرغ باکمی پیاز و نمک و زردچوبه و یک لیموعمانی تهیه‌شده و در روز یک تا دو مرتبه مصرف شود.
وی تصریح کرد: فردی که دچار سرماخوردگی شده باید از مصرف گوشت‌های غلیظ (مثل گوشت گاو و گوساله)، غذاهای تند، غلیظ، بسیار شور، بسیارترش، چرب و سرخ‌کرده، لبنیات، روغن زیاد، نوشیدنی‌ها و غذاهای مولد گاز مثل حبوبات، گردو، پنیر کهنه، سیر و پیاز خام، سبزیجات تند مثل شاهی، میوه‌های با طبیعت سرد و تر، پرتقال، نارنگی، سالاد و ماست و مخلفات به همراه غذا، آب یخ، قهوه و کاکائو، شیرینی که در قنادی تهیه میشود، غذاهای آماده یا مانده و کارخانه‌ای و … اجتناب کند.
متخصص طب سنتی گفت: اگر تب همراه با بیماری است، بیمار به حمام نرود و در زمان ابتلا به زکام باید از ورزش شدید و از نشستن در کنار آب جاری و در برابر باد پرهیز کرد.
وی ادامه داد: نوشیدن آب گرم درزمانی که حلق درگیر شده مفید است و آن را نرم میکند.
در زمان ابتلا به بیماری، حرکت دادن اندام‌های تحتانی بدن (ورزش و نرمشی که باعث حرکت پایین‌تنه شود) بسیار مفید است و ماده را به‌سوی پایین می‌کشد.
وی ادامه داد: بادام، مغز را تقویت میکند و گشنیز مانع صعود بخارها به‌سوی مغز میشود.
مصرف چنین حریره‌ای از دیدگاه طب جدید نیز چون حاوی مواد غذایی امگا-۳ مثل بادام است در کاهش آبریزش بینی آلرژیک و آسم مفید است.
این متخصص طب سنتی برخوردن غذاهای نرم تاکید کرد و گفت: آبگوشت، سوپ و شورباهایی که در آن شلغم و اسفناج باشد، توصیه میشود.
این‌گونه غذاها بهتر هضم می‌شوند و مانع تجمع اخلاط غلیظ و مواد زائد در بدن می‌شوند.
وی گفت: سیاه‌دانه، بازکننده گرفتگی‌های بینی و سینوس‌هاست و مخصوصا اگر با سرکه باشد برای زکام مفید است، این در حالی است که تأثیر درمانی سیاه‌دانه در سینوزیت در مقالات طب جدید برابر با آنتی‌بیوتیک بیان‌شده است.
خوردن تخم کتان به همراه عسل باکمی فلفل سودمند است و مصرف تخم کتان از دیدگاه طب جدید برای آبریزش بینی آلرژیک مفید اعلام شده است.
وی به درمان سریع سرماخوردگی با روش‌های طب سنتی اشاره کرد و گفت: آویشن با خواص سرشاری که دارد برای عفونت‌های ریوی بسیار موثر است.
در طول سرماخوردگی پودر آویشن را در غذا، شیر، آب و چای بریزید و میل کنید
