سم آفلاتوکسین چیست: آفلاتوکسین در شیر، نان کپک زده و ذرت

سم آفلاتوکسین چیست: آفلاتوکسین در شیر / سم آفلاتوکسین در نان کپک زده / آفلاتوکسین در ذرت

سم آفلاتوکسین: در این مطلب از بخش سلامت وب سایت نایریکا به سم آفلاتوکسین چیست, سم آفلاتوکسین, آفلاتوکسین چیست, آفلاتوکسین در شیر, قارچ آفلاتوکسین, سم آفلاتوکسین در نان کپک زده, آفلاتوکسین سرطان, آفلاتوکسین در نان, آفلاتوکسین در ذرت, آفلاتوکسین پسته می پردازیم.

این مطلب با جدیدترین مطالب مربوط به به روز می شود.

با ما همراه باشید.

سم آفلاتوکسین چیست, سم آفلاتوکسین, آفلاتوکسین چیست, آفلاتوکسین در شیر, قارچ آفلاتوکسین, سم آفلاتوکسین در نان کپک زده, آفلاتوکسین سرطان, آفلاتوکسین در نان, آفلاتوکسین در ذرت

آفلاتوکسین چیست

آفلاتوکسین‌ها (Aflatoxin) سموم قارچی طبیعی هستند که از گونه‌های قارچ آسپرژیلوس مانند آسپرژیلوس فلاووس(Aspergill flavus)، اسپرژیلوس پارازیتیکوس (A.parasiicus) و آسپرژیلوس نومیوس (A. nomius) منشأ می‌گیرند. این قارچها معمولاً ذرت، یا بادام زمینی و پسته را به راحتی آلوده می‌کنند، در حالیکه گندم، جو بارلی و برنج به این قارچها معمولاً مقاومتر هستند.

آفلاتوکسین‌ها انسان را از طریق مواد غذایی آلوده مانند تخم مرغ، شیر و محصولات لبنی آلوده می‌کنند و می‌توانند سرطانزا باشند. در سال ۱۹۸۵، سازمان غذا و دارو آمریکا میزان مایکوتوکسین‌های مجاز در مواد غذایی را تعیین کرد.

انواع آفلاتوکسین

بیشتر از ۲۰ نوع آفلاتوکسین وجود دارد، اما چهار نوع اصلی آن شامل G1، B2، B1 و G2 می‌باشد. افلاتوکسین‌های M2,M1 به ترتیب متابولیتهای ناشی از هیدروکسیله شدن افلاتوکسین‌های B2,B1 می‌باشند. آفلاتوکسین‌های M1 و M2 برای اولین بار از شیر دامهایی که با خوراک آلوده تغذیه شده بودند، جدا شدند. میزان سمیت آفلاتوکسین‌ها به ترتیب ذیل می‌باشد: B1>G1>B2>G2.

بیماریزایی آفلاتوکسین

اگر قارچ‌های مولد این سموم بر روی خوراک دام و مواد غذایی (مانند پسته، بادام زمینی، ذرت، سویا و گندم) رشد کنند مصرف غذاهای آلوده به آفلاتوکسین می‌تواند موجب بیماری در انسان یا دام شود. هیچ موجود زنده‌ای از این سم در امان نیست. این سموم می‌توانند نکروز بافتی، سیروز، سرطان کبد و سرطان معده ایجاد کنند.

علائم بالینی اولیه مسومیت کبدی ناشی از آفلاتوکسین شامل تب، درد عضلانی و بی‌اشتهایی است که بعد استفراغ، درد شکم و هپاتیت را به دنبال دارد. آفلاتوکسین با غلظت ۱۰ میکروگرم بر کیلوگرم اثر حاد مسمومیت کبدی دارد. با این حال مسمومیت حاد نادر و استثنایی است. مقادیر بسیار کمتر و بخصوص مصرف متداوم آفلاتوکسین نیز باعث سمیت کبدی می‌گردد. ضایعات حاد کبد مثل تغییرات چربی، ادم ریوی، لرزش عضلانی، کما، تشنج و مرگ همراه با ادم مغز و درگیری اندامهایی نظیر کبد، کلیه و قلب می‌باشد. افلاتوکسین B1 از عوامل تراتوژنیک موتاژنیک و یکی از قویترین ترکیبات سرطان‌زا است.

پیشگیری

بهترین راه پیشگیری، اجتناب از خوردن مواد غذایی آلوده به آفالاتوکسین است. پسته به سادگی به سم آفلاتوکسین آلوده می‌شود. از خوردن پسته‌های با طعم تلخ یا با رطوبت زیاد باید اجتناب کرد. همچنین مغز پسته احتمال آلودگی بیشتری نسبت به پسته با پوست دارد.

همچنین استفاده از محصولات لبنی صنعتی می‌تواند به اطمینان از عدم دریافت آفلاتوکسین از طریق محصولات لبنی کمک کننده باشد. کلیه شیرهای صنعتی ورودی به شرکت‌های لبنی بزرگ از طریق وزارت بهداشت چک شده و از ورود شیرهای آلوده به این سم به کارخانه‌جات لبنی جلوگیری می‌شود.

سم آفلاتوکسین مقاوم به حرارت می‌باشد و در درجه حرارت ۲۳۷ تا ۳۰۶ درجه سانتیگراد مضمحل می‌شود؛ بنابراین، پاستوریزاسیون شیر نمی‌تواند علیه سم آفلاتوکسین M1 مؤثر باشد. آواستی و همکارانش در سال ۲۰۱۲ گزارش کرده‌اند که نه پاستوریزاسیون و نه جوشاندن شیر باعث کاهش سطح آفلاتوکسین M1 نمی‌شود. بو دادن پسته در درجه حرارت ۹۰، ۱۲۰ و ۱۵۰ درجه سانتی گراد برای ۳۰، ۶۰ و ۱۲۰ دقیقه باعث کاهش سطح آفلاتوکسین بمیزان ۱۷ تا ۶۳ درصد می‌گردد. بعلاوه، پخت قلیایی و خیساندن ذرت برای درست کردن تورتیلا میزان آفلاتوکسین را بمیزان ۵۲٪ کاهش می‌دهد. / ویکی پدیا

آفلاتوکسین در شیر

آفلاتوکسین در شیر

جنجال آفلاتوکسین در شیر پاستوریزه ؛ واقعیت یا تخیل ؟

۱۳۹۸/۱۰/۲۹

ساری – ایرنا – ادعای عرضه شیرهای پاستوریزه‌ آلوده به سم ” آفلاتوکسین ” در کشور و نام بردن از استان مازندران با آمار نسبتا بالا آن هم در یک برنامه تلویزیونی صبحگاهی ، نه تنها موجی از نگرانی را در خانواده‌ها ایجاد کرد، بکله اعتراض بسیاری از فعالان صنایع غذایی و بویژه صنعت لبنیات و مراجع بهداشتی را به همراه داشته است.

به گزارش ایرنا، این ادعا را ” بهادر حاجی محمدی ” که بازرس انجمن بهداشت و ایمنی مواد غذایی ایران معرفی شد ، در برنامه ” سلام صبح بخیر ”  شبکه ۳ سیما مطرح کرد و مدعی شد ؛ شیرهای پاستوریزه‌ای که از سوپرمارکت‌ها تهیه می‌شود مقدار زیادی آلودگی به سم آفلاتوکسین دارند. سمی که به منجر به سرطان کبد می‌شود.

موضوع آلودگی مواد غذایی صنعتی و وجود سموم مختلف در غذاهایی که از تولیدات کارخانه‌های مختلف محسوب می‌شوند همواره از مسائل مهم مورد توجه جامعه محسوب می‌شود. به ویژه در حوزه لبنیات که به خاطر فسادپذیری و استعداد بالا در میکروبی شدن و همچنین گستردگی جامعه مصرف‌کننده، نظارت و حساسیت بر آن بسیار بالاست. طی سال‌های اخیر نیز مسائلی مانند وارد کردن وایتکس در شیر یا استفاده از روغن پالم در محصولات لبنی جنجال‌های رسانه‌ای و اجتماعی زیادی ایجاد کرده بود.

فراتر از پالم و وایتکس

بازرس انجمن بهداشت و ایمنی مواد غذایی ایران در این برنامه زنده تلویزیونی پس از اظهارنظر درباره برخی صنوف مرتبط با عرضه غذاهای آماده، به پیشینه بعضی چالش‌های بهداشتی در صنعت لبنیات اشاره کرد و گفت: جای آن که نگران استفاده از روغن پالم و وایتکس در لبنیات باشیم، افکار عمومی و مسئولان باید به مسائل مهم‌تری مانند وجود سموم دیگر در لبنیات توجه داشته باشند.

او به عنوان مثال به ورود ذرت‌های آلوده استناد کرد و گفت که مصرف این ذرت‌های آلوده به افلاتوکسین، سبب تولید شیرهای آلوده به این سم شده است.

حاجی محمدی در این گفت‌وگوی تلویزیونی آماری را که به گفته خودش از پژوهش‌های تعدادی از اساتید دانشگاه استخراج شده درباره میزان آلودگی شیرهای پاستوریزه در شهرهای مختلف کشور اعلام کرد و گفت: طبق این آمارها ۳۳ درصد نمونه‌های شیر پاستوریزه آلوده به این سم بودند. شیرهای پاستوریزه آزمایش شده در تبریز ۶۲ درصد، ساری ۶۰، مشهد ۵ درصد، شیراز ۱۷ درصد و اردبیل ۳۳ درصد به سم آفلاتوکسین آلوده هستند.

وی افزود : سم موجود در خوراک دام وارد شیر می‌شود و با توجه به این که این سم بر اثر حرارت جوشاندن از بین نمی‌رود، در شیر باقی می‌ماند. جای تاسف است بین ۱۰ کشور منطقه خاورمیانه رتبه آخر را از نظر وضعیت آلودگی سم سرطان‌زای آفلاتوکسین در شیر داریم.

او کوکان و خردسالان را به واسطه وزن پایینی که دارند نسبت به میزان سمی که از شیر دریافت می‌کنند اقشار در معرض خطر جامعه معرفی کرد و گفت: متاسفانه یا خوشبختانه سرانه مصرف شیر در کشور ما پایین است و اگر در مصرف شیر مثل کشورهایی همچون انگلستان بودیم مشخص نبود که چه اتفاقی در حوزه سلامت رخ می‌داد.

حاجی‌محمدی ضعف در مدیریت را عامل بروز این وضعیت که برای نخستین بار به این صورت اعلام شده عنوان کرد و با بیان این که سال‌هاست شاهد چنین روندی هستند ، افزد : متولی بهداشت شیر وزارت بهداشت است، اما آلودگی شیر در دامداری و به دلیل غذای آلوده دام رخ می‌دهد که متولی‌اش سازمان دامپزشکی به عنوان یکی از زیرمجموعه‌های وزارت جهاد کشاورزی است.

موج نگرانی در فضای مجازی

اعلام این آمارها و اظهارنظرها و همچنین پرسش تاکیدی مجری برنامه مبنی بر این که «چطور می‌شود که یک هفته شیر نخریم؟» بلافاصله در شبکه‌های اجتماعی همرسانی شد و مورد توجه اقشار مختلف و کاربران فضای مجازی در سراسر کشور قرار گرفت.

این اظهارنظرها طی سال‌های اخیر در کنار افزایش قیمت و تورم موجود در جامعه سبب شد که گرایش مصرف‌کنندگان لبنیات در بسیاری از استان‌ها از جمله مازندران به استفاده از لبنیات غیرصنعتی یا فله افزایش یابد. نتیجه این روند نیز افزایش قارچ‌گونه فله‌فروشی‌های لبنیات و همچنین بالا رفتن میزان مصرف لبنیات غیرصنعتی بود که سبب رشد آمار ابتلا به تب مالت در کشور طی ۱۰ سال اخیر شد.

حالا با اظهارنظر جنجالی بازرس انجمن علمی بهداشت و ایمنی مواد غذایی ایران مبنی بر آلوده بودن حدود ۳۳ درصد شیرهای پاستوریزه در کشور و اعلام آمار ۶۰ درصدی برای مرکز مازندران ، احتمالا موج دیگری از فاصله گرفتن خانوارها از محصولات لبنی صنعتی و گرایش بیشتر به سمت لبنیات فله را باید انتظار کشید.

آمارها رسمی نبودند

اما بررسی‌ها و پیگیری‌های خبرنگار ایرنا از انجمن علمی بهداشت و ایمنی مواد غذایی ایران درباره اظهار نظر بازرس این انجمن نشان می‌دهد که حاجی‌محمدی بر اساس آمارهایی غیررسمی این اطلاعات را روی آنتن زنده تلویزیون و مقابل میلیون‌ها مخاطب اعلام کرده و چنین آماری در این انجمن وجود ندارد و حتی مورد تایید انجمن هم نیست. به گفته یک مقام آگاه از این انجمن، اطلاعاتی در این مورد باید به تایید مجمع انجمن برسد و پس از بررسی‌های کلی و دقیق اعلام شود. در حالی که این آمارها چنین پایه‌ای ندارند.

البته خود حاجی‌محمدی نیز در گفت‌وگوی تلویزیونی خود عنوان کرده بود آمارها مربوط به پژوهش تعدادی از دانشگاهیان است. موضوعی که با توجه به عنوان رسمی او در برنامه و همچنین چشمگیر بودن اعداد و ارقام مربوط به آلودگی و حساسیت آن، در همرسانی‌های امروز اصلا دیده نشد و حالا به واسطه اعلام شدن در رسانه ملی، به عنوان یک سند رسمی در حال دست به دست شدن و اثرگذاری در جامعه است.

وزارت بهداشت امروز به ادعای وجود سم آفلاتوکسین در لبنیات واکنش نشان داد و دکتر «کیانوش جهانپور» سخنگوی سازمان غذا و دارو اعلام کرد که طی سال‌های اخیر در کشور ما میزان افلاتوکسین در مواد غذایی از جمله لبنیات و خشکبار روند کاهشی داشت.

به گفته او کشورهای مختلف حد مجاز متفاوتی برای مقدار موجود آفلاتوکسین در مواد غذایی مختلف دارند و استانداردهای ایران هم در این زمینه عموما در حد استانداردهای ایالات متحده تعریف شده است.

اطلاعات نادرست

از سوی دیگر کارشناسان و صاحبنظران بهداشت و مواد غذایی نیز معتقدند که این اظهارنظرها پایه دقیق علمی ندارد و اطلاعات و آمارها کامل بیان نشده‌اند. مدیر نظارت بر مواد غذایی، آشامیدنی، آرایشی و بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی مازندران در گفت‌وگو با خبرنگار ایرنا اظهار کرد: بعد از پخش این مصاحبه و انتشار آن در فضای مجازی با رئیس انجمن علمی بهداشت و ایمنی غذایی ایران تماس گرفتم و جویای اطلاعات عنوان شده شدم. پاسخ این بود که این آمارها با هماهنگی انجمن اعلام نشده است.

«حسن مکرمی رستمی» افزود: انجمن علمی بهداشت و ایمنی غذایی ایران باید پاسخگوی این شائبه پیش آمده در جامعه باشد. از این انجمن خواستیم که اگر اعداد و ارقامی دارند در اختیار ما قرار دهند تا بررسی کنیم. ما نیز در دانشگاه علوم پزشکی مازندران پیگیر هستیم تا با استنادات علمی طی روزهای آتی نادرست بودن این ادعا را اثبات کنیم.

وی با تاکید بر این که این میزان از آلودگی به آفلاتوکسین در شیرهای پاستوریزه تحت هیچ شرایطی امکان ندارد، گفت: حتی اگر هر روز هم غذای دام نان کپک زده باشد، به این میزان از آلودگی در شیر نمی‌رسیم.

شیرها آلوده نیستند

این مسئول با اشاره به پایش‌ دائمی و آزمایش و نمونه‌گیری دائمی از شیرهای تولیدی صنایع لبنی استان گفت: در ۶ ماه نخست امسال ۶ مورد گزارش از آلودگی شیر به ما رسید که پس از بررسی و آزمایش مشخص شد هیچ یک از موارد آلوده نبود. بیان چنین مسائلی آن هم در مورد شیر به پژوهش‌های علمی و مستندات دقیق نیاز دارد و نمی‌توان به همین سادگی در رسانه ملی در مورد آن به این شکل اظهار نظر کرد.

«سید رضا حجازیان» کارشناس اداره کل استاندارد مازندران نیز در گفت‌وگو با خبرنگار ایرنا، آمارهای اعلام شده در مورد سلامت شیر در مازندران و حتی سایر استان‌ها را درست ندانست و گفت: قطعا این آمار هم به لحاظ فنی مردود است.

وی گفت: قرار است فردا و پس از گردآوری آمارهای دقیق در مورد وجود آفلاتوکسین در شیرهای تولیدی مازندران پاسخ اداره کل استاندارد و موضع‌گیری این نهاد اعلام شود.
با توجه به این که عنوان شده این آلودگی در شیرهای پاستوریزه وجود دارد، انگشت اتهام به سوی کارخانه‌ها و صنایع لبنی نشانه رفته و کیفیت تولیدات این واحدها چه در مازندران و چه در سراسر ایران زیر سوال رفته است.

تضمین کیفیت شیر پاستوریزه

رئیس انجمن مهندسی کیفیت صنعت غذای مازندران نیز مانند نمایندگان استاندارد، دانشگاه علوم پزشکی و وزارت بهداشت این اظهار نظر را غیرکارشناسی و نادرست دانست و به خبرنگار ایرنا گفت: در این که مقداری ذرت تراریخته وارد ایران شده بحثی نیست. اما این که این کارشناس چطور شناسایی کرد این ذرت‌ها در چه نقاطی از کشور توزیع شده و به مصرف دام رسیده برای ما هم سئوال است.

«محمد رزاقی» افزود: تردیدی نداریم که در این اظهارنظر و اطلاعات مطرح شده اشکالاتی وجود دارد. به ویژه این که گفته شده بیشتر آلودگی به این سم در شیرهای صنایع لبنی مازندران وجود دارد از اساس کذب است.

وی با تاکید بر این که شیر تولید شده در صنایع لبنی مازندران به هیچ عنوان آلوده نیست، اظهار کرد: این اطمینان خاطر را می‌دهم که شیر تولید شده در صنایع لبنی مازندران یکی از ایمن‌ترین شیرهایی است که در کشور تولید می‌شود. بیشتر شیرهای دریافتی کارخانجات لبنی مازندران شیر صنعتی است و از شیرهای سنتی هم شیر با کیفیت بالا دریافت می‌شود.

رئیس انجمن مهندسی کیفیت صنعت غذای مازندران خاطرنشان کرد: کارخانه دار به هیچ عنوان نمی‌تواند مواد اولیه نامرغوب بگیرد چون محصول تولیدی‌اش نامرغوب می‌شود. اگر شیر نامرغوب باشد قطعا ارجاع داده می‌شود و معمولا هم در کارگاه‌های لبنیات سنتی مورد استفاده قرار می‌گیرد. در مازندران کارگاه‌های تولید لبنیات شیرهای سنتی که کارخانه‌ها خریداری نمی‌کنند را با قیمت ۱۰۰ تا ۲۰۰ تومان بیشتر می‌خرند و عرضه می‌کنند. اما کارخانه‌ها شیر نامرغوب را وارد کارخانه نمی‌کنند.

رزاقی تصریح کرد: انجمن مهندسی کیفیت صنعت غذای مازندران فردا بیانیه و پاسخ به این اظهارنظر و جوسازی و شایعه‌پراکنی که از برنامه زنده تلویزیونی پخش شد را منتشر می‌کند و امیدواریم که رسانه‌ها نیز در شفاف‌سازی موضوع و اطلاع‌رسانی درست عمل کنند.

مصرف شیر با کیفیت در صنایع لبنی

اظهارات رزاقی در مورد میزان شیر دریافتی صنایع لبنی مازندران از دامداری‌های صنعتی تا حد زیادی احتمال آلودگی شیرهای پاستوریزه را کاهش می‌دهد و حتی از بین می‌برد. بر اساس آمارهای رسمی در مازندران هر سال حدود ۷۵۰ هزار تن شیر تولید می‌شود که نزدیک به ۵۵۰ هزار تن از این شیر به صورت فله و بدون عبور از فیلتر کارخانه‌ها مصرف می‌شود. ۲۰۰ هزار تن دیگر نیز عمدتا شیر تولید شده در دامداری‌های صنعتی و نیمه‌صنعتی استان است که کارخانه‌ها خریداری کرده و استفاده می‌کنند.

اما این ۲۰۰ هزار تن تمام شیر مصرفی صنایع لبنی مازندران نیست. واحدهای صنعتی تولید لبنیات در مازندران سالانه حدود ۹۰۰ هزار تن شیر مصرف می‌کنند که ۷۰۰ هزار تن آن از دامداری‌های صنعتی سایر استان‌ها تامین می‌شود. با این حساب احتمال این که آلودگی به این سم خطرناک در شیر تولیدی صدها دامداری صنعتی کشور وجود داشته باشد عملا جایگاهی ندارد و قابل اتکا نیست.

نائب رئیس انجمن صنایع همگن غذایی و دارویی مازندران معتقد است که دامدارها حتی اگر به فکر سلامت جامعه نباشند، با توجه به پیامدهای منفی که وجود افلاتوکسین در غذای دام بر بزدهی گله و سلامت دام دارد، از دادن غذای دارای میزان بالای آفلاتوکسین خودداری می‌کنند.

دکتر «اسماعیل خاتمی مقدم» به خبرنگار ایرنا گفت: رابطه مستقیمی بین غذای دام و افلاتوکسین موجود در شیر وجود دارد. با این حساب نمی‌توان گفت که آپافلاتوکسین موجود در غذای تمام دام‌ها در کشور و حتی دامداری‌های صنعتی انقدر بالاتر از حد مجاز است که میزان آن در شیر به ۶۰ درصد برسد.

حد مجاز آلاینده‌ها

وی به وجود املاح و فلزات مختلف در انواع غذاها و نوشیدنی‌ها اشاره کرد و افزود: در آب آشامیدنی که می‌نوشیم هم مقداری املاح سنگین مانند منیزیم، جیوه و سرب وجود دارد. بحث اینجاست که حد مجاز این املاح چقدر است. قوانین در مورد حد مجاز هر ماده در یک محصول غذایی متناسب با مصارف جامعه و آسیب‌پذیری‌ها و استاندارد در نظر گرفته شده وضع و برای آن‌ها حدود تعیین می‌شود. هیچ جایی گفته نشده  جیوه در آب نباشد، بلکه برای مقدار جیوه در آب حد مجاز تعیین شده است.

بازرس انجمن صنایع لبنی ایران معتقد است که کارشناس مهمان تلویزیون دچار اشتباه محاسباتی شده و اطلاعات را به درستی استخراج و آنالیز نکرد.

وی اظهار کرد: مقدار افلاتوکسین در شیر طبق استاندارد داخلی کشورمان یک دهم پی پی بی (Part Per Billion ) یا واحد در میلیارد است که پنج برابر قوی‌تر از استاندارد کدکس CODEX (کمیسیون بین‌الملل کدکس مواد غذایی) جهانی است. این استاندارد در کدکس بین‌المللی عمومی ۵ دهم پی پی بی ppb یعنی ۵ برابر استاندارد ایران و در کدکس اتحادیه اروپا ۵ دهم پی پی بی ppb یعنی نصف استاندارد کشور ما در نظر گرفته شده است.

نائب رئیس انجمن صنایع همگن غذایی و دارویی مازندران با بیان این که آزمایش‌ها در این زمینه ماهانه انجام می‌شود، خاطرنشان کرد: طی ۲ سال اخیر در نمونه‌برداری‌هایی که برای آزمایش افلاتوکسین انجام دادیم همه نمونه‌های ما پایین‌تر از حد استاندارد بود و فقط یک نمونه ۲ دهم پی پی بی ppb داشتیم. یعنی عملا نسبت به کدکس بین‌المللی تقریبا همه نمونه‌ها سالم بودند.

خاتمی‌مقدم گفت : باید این را هم در نظر داشت که اگر دام یک دامداری سنتی روزی شیر با افلاتوکسین بالا تولید کند، در صورت داشتن ویژگی‌های لازم برای استفاده از این شیر در کارخانه، شیر خریداری شده با ده‌ها تن شیر مخلوط می‌شود و میزان آفلاتوکسین موجود در شیر رقیق خواهد شد.

وی افزود : انتظار ما از کارشناسان و پژوهشگران برای بیان چنین اطلاعات حساسی در رسانه‌ها خیلی بیشتر است. برای شفاف‌سازی این موضوع از همه کارخانه‌های خواستیم که اطلاعات مربوط به آزمایش‌های انجام شده را بدهند تا یک بار دیگر وضعیت سلامت شیر تولیدی را بررسی کنیم.

آسیب به اعتبار صنعت لبنیات

البته اظهارات کارشناس مهمان برنامه زنده تلویزیونی در مورد وجود این آلودگی در شیر پاستوریزه استان‌های مختلف بود و صرفا به مازندران محدود نشد. موضوعی که سبب شد بسیاری از دامداران و فعالان صنعت لبنیات در استان‌های مختلف به این موضوع معترض شوند و حتی به گفته مدیر تضمین کیفیت صنایع شیر ایران و عضو هیأت مدیره انجمن مدیریت کیفیت ایران، اتحادیه دامداران را به فکر تنظیم شکایت بابت آسیب دیدن اعتماد عمومی نسبت به شیرهای تولیدی بیندازد.

دکتر «شهریار دبیریان» در گفت‌وگو با خبرنگار ایرنا با بیان این که در چنین مواردی نمی‌توان به یک یا چند مقاله دانشگاهی استناد کرد، گفت: اگر قرار باشد آمارهایی داده شود باید از طرف سازمان‌های نظارتی مانند استاندارد، غذا و دارو و دامپزشکی باشد. نمی‌شود که به همین سادگی اعتبار یک صنعت مهم در کشور را با چند عدد نادرست خدشه‌دار کرد.

وی نیز به موضوع حد مجاز آلاینده‌ها در مواد غذایی را تشریح کرد و افزود: وجود یک آلاینده در هر ماده غذایی یک بحث است و رعایت حد مجاز طبق استانداردها بحثی دیگر. در تمام کشوورهای اروپایی و آمریکا هم شیرهای تولید شده حاوی آفلاتوکسین است. اگر تصور بر این است که وجود آفلاتوکسین به هر میزانی باعث آسیب به سلامت مصرف‌کننده می‌شود این باور اشتباه است. این آلاینده نیز حد مجازی دارد که رعایت آن حد مجاز برای مصرف‌کننده مشکلی ایجاد نمی‌کند.

شیر ایران سالم است

مدیر تضمین کیفیت صنایع شیر ایران گفت : به استناد آمارهای به روزی که داریم، شیرهای تولید شده در صنایع لبنی ایران سالم است و مشکلی ندارد. افرادی هم که خلاف این موضوع را عنوان می‌کنند می‌توانند از هر شهر و استانی که مایل بودند به انتخاب خودشان شیرهای در حال عرضه را تهیه و آزمایش کنند.

عضو هیأت مدیره انجمن مدیریت کیفیت ایران با بیان این که استاندارد ملی ما سختگیرانه‌تر از استاندارد بین‌الملل است، یادآور شد: انتظار ما این است که انجمن علمی بهداشت و ایمنی غذایی از سازمان‌های نظارتی به ویژه استاندارد و دامپزشکی در این زمینه استعلام کند. از صدا و سیما و رسانه‌ها نیز انتظار داریم که در این موارد از کارشناسان اهل فن و اساتید دانشگاه که آگاه به همه ابعاد موضوع هستند کمک بگیرند.

دبیریان خاطرنشان کرد: حتی اگر افلاتوکسین در خوراک دام هم بالا باشد، وقتی وارد شیر می‌شود به یک پانزدهم کاهش می‌یابد. چطور ممکن است که مقدار این ماده در شیر پاستوریزه ۶۰ درصد باشد؟ نباید این اطلاعات نادرست از رسانه ملی به مخاطب داده شود. بدون مطالعه و پیش‌زمینه آمار دادن به مردم آن ها را از یک محصول مهم غذایی دور می‌کند و آسیب کلانی به اقتصاد صنعت لبنیات می‌زند.

موجی که در شبکه‌های اجتماعی در مورد آلودگی و زیان‌آور بودن شیرهای پاستوریزه ایجاد شده احتمالا به همین سادگی متوقف نمی‌شود، مگر این که مخالفان این اظهارنظر استنادات علمی و دقیق خود را گردآوری کنند و به آن‌ها نیز فرصت مناسبی و مشابه در رسانه داده شود تا بخشی از باور ایجاد شده مبنی بر ناسالم بودن شیرهای پاستوریزه را ترمیم کنند. / ایرنا

* * * * * *

رییس سازمان غذا و دارو: مصرف «شیر» را متوقف نکنید

۱۳۹۸/۱۰/۲۹

رییس سازمان غذا و دارو:

میزان آفلاتوکسین در شیر و لبنیات بسیار ناچیز است.

توصیه اکید ما این است که مردم به تبلیغات سوء توجه نداشته باشند و مصرف شیر را متوقف نکنند.

در حال حاضر میزان مصرف شیر در کشور یک پنجم استاندارد است.

به مردم اطمینان کامل می‌دهیم که شیر و انواع لبنیات پاستوریزه را که تحت کنترل وزارت بهداشت است را بدون نگرانی مصرف کنند /ایسنا

* * * * * *

رئیس سازمان غذا و دارو:

۱۳۹۸/۱۰/۲۹

وجود سم آفلاتوکسین در محصولات لبنی تکذیب می شود.

* * * * * *

فرضیه وجود سم آفلاتوکسین در شیر و لبنیات کذب محض است

۱۳۹۸/۱۰/۲۹

وزارت بهداشت: فرضیه وجود سم آفلاتوکسین در شیر و لبنیات کذب محض است

هیچ موردی از سرطان کبد به دلیل مصرف سم آفلاتوکسین گزارش نشده است

مصرف روزانه شیر به طور متوسط در ایران یک استکان است که بسیار کم‌تر از حد استاندارد است

* * * * * *

دامپزشکی: علوفه آلوده به سم آفلاتوکسین نداریم

۱۳۹۸/۱۰/۳۰

رییس سازمان دامپزشکی وجود هرگونه علوفه و خوراک دام آلوده به سم آفلاتوکسین را رد کرد

* * * * * *

وزیر بهداشت:

۱۳۹۸/۱۱/۴

آفلاتوکسین شیر در تمام نمونه برداری ها در سطح مجاز بوده است.

مردم با خیال راحت شیر و لبنیات مصرف کنند.

سم آفلاتوکسین در نان کپک زده

سم آفلاتوکسین در نان کپک زده

پاسخ به یک شایعه منتشرشده در فضای مجازی/ آیا نان کپک‌زده سرطان‌ زاست؟

۱۳۹۶/۶/۲۸

ایسنا نوشت: یک پیام صوتی اخیرا در فضای مجازی دست به دست می‌شود و نگرانی‌هایی را در اذهان عموم ایجاد کرده است.

در این پیام صوتی فردی ظاهرا پزشک از ضایعات نان و استفاده آن در تغذیه دام و طیور صحبت می‌کند و مدعی می‌شود که “این نان‌ها پس از جمع‌آوری در جایی انبار می‌شوند و پس از چند روز به دلیل رطوبت هوا کپک زده و سمی را به نام آفلاتوکسین تولید می‌کنند؛ آفلاتوکسین هم عاملی سرطان‌زا است و با ورود آن به بدن دام، گوشت، شیر و حتی کودی که از دام پای درخت ریخته می‌شود، حاوی این سم خواهند بود و در مجموع این نان باعث می‌شود که میزان رشد سرطان بالا می‌رود. ”

اما سازمان غذا و دارو این مبحث را قویا تکذیب می‌کند و آن را بی‌اساس می‌داند.

مهندس سمیره صباح – معاون اداره کل نظارت بر فراورده‌های غذایی سازمان غذا و دارو در این باره  می‌گوید: اگر چه سم آفلاتوکسین ناشی از رشد قارچ در همه مواد غذایی مرطوب رشد می‌کند و ما بصورت مستمردر مصاحبه‌های خود بویژه درباره آجیل‌های مانده این موضوع را متذکر شده‌ایم، اما دوز این قارچ در نان‌های خشک آنقدری نیست که بتواند مبتلا کننده انسان به سرطان باشد.

وی تاکید می‌کند: اظهاراتی مبنی بر اینکه آفلاتوکسینی که در اثر رطوبت  در نان خشک ایجاد می‌شود، سرطان‌زا است و مصرف آن توسط  دام و در نتیجه مصرف شیر آن دام توسط انسان، سم آفلاتوکسین را منتقل کرده و باعث بروز سرطان می‌شود، بی‌اساس است.

صباح می‌گوید: بررسی‌های تخصصی در شیر و لبنیات هم خلاف این ادعا را ثابت می‌کند و تاکید می‌کنیم که صرفا نتایج آزمایشگاهی می‌توانند سم آفلاتوکسین ناشی از رشد قارچ را مشخص کنند و از طریق طعم، رنگ، بو و خصوصیات حسی به تنهایی نمی‌شود متوجه آن سم شد.

معاون اداره کل نظارت بر فرآورده‌های غذایی سازمان غذا و دارو تاکید می‌کند: قاطعانه اعلام می‌شود که مقدار آفلاتوکسین موجود در نان خشک در حد مجاز بوده و این مقدار نمی‌تواند مشکلی به معنای سرطان‌زایی برای انسان ایجاد کند.

وی در پایان صحبت‌هایش می‌گوید: از کسانی که بر این ادعا اصرار دارند، می‌خواهیم با آمار وآنالیز دقیق، مطالب خود را به سازمان غذا و دارو ارایه کنند.

آفلاتوکسین در ذرت

آفلاتوکسین در ذرت

۱۴۰ هزار تن ذرت‌ دپو شده در گمرگ آلوده به آفلاتوکسین است/ عده ای از مسئولان قصور کردند

۱۳۹۸/۸/۱۷

نایب رئیس کمیسیون اصل ۹۰ مجلس با بیان این که ۱۴۰ هزار تن ذرت آلوده دپو شده در گمرک بندر اما آلوده به قارچ سمی آفلاتوکسین است گفت: عده ای از مسئولان درباره موضوع واردات ذرت های آلوده قصور کرده اند.

جزییات تازه از ۱۷ شرکت واردکننده ذرت آلوده به “آفلاتوکسین”/جلسه فوری در استانداری

۱۳۹۶/۱۲/۱۵

جزییات جدید از محموله ۱۲۶ هزارتنی ذرتهای آلوده نشان می‌دهد، ذرتهای آلوده به آفلاتوکسین توسط ۱۷ شرکت مختلف وارد کشور شده است.

به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم، روز گذشته خبر توقیف و ممانعت از ترخیص ۱۲۶ هزار تن ذرت آلوده  در حالی با انعکاس وسیعی در رسانه‌ها مواجه شد که تا کنون جزییاتی از نوع آلودگی و شرکتهای واردکننده ذرتهای آلوده منتشر نشده است.

اما بر اساس اطلاعات واصله به خبرنگار تسنیم، ذرتهای آلوده توسط ۱۷ شرکت مختلف تا بازه زمانی انتهای تابستان سال جاری وارد منطقه ویژه بندر امام خمینی شده است. بر این اساس اگر  اقدامات لازم برای ترخیص  کالا تا ۴ ماه پس از ورود به محوطه گمرکی انجام نشود، بر مبنای قانون، کالا متروکه تلقی شده و باید در اختیار سازمان اموال تملیکی قرار گیرد این در حالی است که تا کنون این سازمان برای تعیین تکلیف ذرتهای آلوده اقدامی انجام نداده است.

شرکتهایی از قبیل “ر خ”- “ف” اقدام به واردات ذرتهای آلوده به قارچ افلاتوکسین  از کشور برزیل کرده‌اند. گفتنی است، نمی‌توان گفت که کل محموله‌های ۱۷ شرکت آلوده به قارچ مذکور است و بر این اساس کل محموله برخی از این شرکتها آلوده بوده و در مورد چند شرکت نیز تنها بخشی از محموله  با آلودگی قارچی مواجه بوده است.

یک مقام مسئول در خوزستان  در گفتگو با خبرنگار تسنیم تاکید کرد،  با توجه به حجم بالای محصول آلوده و همچنین قوانین بین المللی امکان مرجوع کردن کالا در حال حاضر فراهم نیست و برای خارج کردن ذرتهای آلوده باید تصمیمات دیگری اتخاذ شود.

وی با اشاره به اینکه اداره اموال تملیکی استان نیز معتقد است برای امحای این کالا مشکلاتی وجود دارد، گفت: اگر این کالای آلوده در زمین دفن شود ممکن است مردم محلی در خوش بینانه ترین حالت به صورت غیر سازمان دهی شده از آن استفاده کنند و از طرفی با توجه به تخمین حجم آلودگی محیطی فضای کافی برای امحا از طریق  آتش زدن این کالا نیز وجود ندارد.

لازم به ذکر است، برای تخلیه محموله ۷۰ هزار تنی کالاهای اساسی معمولا به بازه زمانی دو هفته‌ای نیاز است و  برای خروج از گمرک نیز یک ماه زمان و ۳۰۰۰ کامیون نیاز است و به همین علت بارگیری مجدد این کالا در کشتیهای فله‌بر نیز با چالش مواجه خواهد بود.

بر این اساس  و با توجه به آنکه  محموله ۲۲ هزار تنی ذرتهای آلوده که سه سال قبل وارد منطقه ویژه امام خمینی شده بود هنوز در انبارهای محوطه گمرکی باقی مانده است، لازم است مقامات ارشد دولتی برای تعیین تکلیف ذرتهای آلوده تصمیم گیری کنند. به عبارت دیگر با توجه به آنکه بعد از ۳ سال هنوز محموله ذرتهای آلوده ۲۲ هزار تنی متعلق به شرکت “ر ” در انبارها باقی مانده، تعیین تکلیف محموله ۱۲۶ هزار تنی ذرتهای آلوده به قارچ آفلاتوکسین فرایند پیچیده تری به نظر می‌رسد.

گفتنی است، ظاهرا مسئولان استانی برای تعیین تکلیف ذرتهای آلوده جلسه مهمی را با محوریت استانداری برگزار خواهند کرد. هنوز مشخص نشده آلودگی در کشتیها به ذرت منتقل شده و یا از مبدا برزیل ذرتها آلوده بوده‌اند. / تسنیم