آنتی بیوتیک: دسته بندی، عوارض، قویترین قرص / آنتی بیوتیک طبیعی
آنتی بیوتیک: دسته بندی، قویترین قرص / آنتی بیوتیک طبیعی / ضعف ناشی از مصرف آنتی بیوتیک / عوارض آنتی بیوتیک های قوی / آنتی بیوتیک سرماخوردگی و عفونت گلو
آنتی بیوتیک : در این مقاله از بخش سلامت در وبسایت نایریکا به آنتی بیوتیک, آنتی بیوتیک چیست, آنتی بیوتیک طبیعی, دسته بندی آنتی بیوتیک ها, قویترین قرص آنتی بیوتیک, ضعف ناشی از مصرف آنتی بیوتیک, عوارض آنتی بیوتیک های قوی, آنتی بیوتیک سرماخوردگی, آنتی بیوتیک برای عفونت گلو می پردازیم.
با ما همراه باشید.
اگر درباره این مقاله اطلاعات مفید یا تجربه ای دارید در بخش نظرات به اشتراک بگذارید.
برای دسترسی سریع به محتوای متن از لینکهای زیر استفاده کنید:
- آنتی بیوتیک چیست
- آنتی بیوتیک طبیعی
- دسته بندی آنتی بیوتیک ها
- قویترین قرص آنتی بیوتیک
- ضعف ناشی از مصرف آنتی بیوتیک
- عوارض آنتی بیوتیک های قوی
- آنتی بیوتیک سرماخوردگی
- آنتی بیوتیک برای عفونت گلو
آنتی بیوتیک چیست
«آنتی بیوتیک» دارویی است که باکتری ها و سایر موجودات میکروسکوپی بیماری زا را از بین میبرد.
این داروها به بدن کمک میکنند تا به مقابله با بیماریها بپردازد؛ از این رو از آنها برای درمان بسیاری از بیماریها استفاده میشود.
واژه آنتی بیوتیک از «آنتی بیوسیز» گرفته شده است.
آنتی به معنی «ضد» و بیوسیز به معنی «زیست» است.
آنتی بیوتیک ها فقط انواع معینی از موجودات میکروسکوپی (مثل باکتریها) را از بین میبرند.
در واقع آنتی بیوتیک ها مواد شیمیایی اند که از برخی موجوداتذرهبینی مثل باکتری و کپک و یا برخی از گیاهان به دست می آیند.
عصر استفاده از آنتی بیوتیک از حدود سال ۱۹۲۸ میلادی با کشف نوعی «پنیسیلین» توسط «سرالکساندر فلمینگ» آغاز شد.
پنیسیلین در درمان ذات الریه، سرفه، التهاب گلو، کورک ها، زخم ها و غیره موثر است.
«استرپتومایسین» نوع دیگری از آنتی بیوتیک است که برای درمان بیماری سل استفاده میشود.
انواع گوناگون آنتی بیوتیک ها از جمله «آمپیسیلین» «نتراسیکلین»، «کلرومایسین» و غیره برای بهبود و درمان بیماریهای گوناگون مورد استفاده قرار میگیرند.
امروزه بیش از ۸۰ نوع آنتی بیوتیک شناخته شده وجود دارد.
برخی از این داروها فقط گونه های خاصی از موجودات ذره بینی را از بین میبرند؛ در حالی که برخی دیگر طیف وسیعی از انواع مختلف باکتریها را نابود میکنند.
دانشمندان هنوز به درستی از نحوه عملکرد آنتی بیوتیک ها بر ضد عوامل بیماری زا آگاه نیستند.
برخی از محققین معتقدند که آنتی بیوتیک ها از رسیدن اکسیژن به میکروب های بیماری زا جلوگیری میکنند و در نتیجه موجب مرگ آنها میشوند.
برخی دیگر میگویند آنتی بیوتیک ها مانع تغذیه میکربوب ها از بدن میشوند؛ به این ترتیب میکروب ها در نتیجه فقدان مواد غذایی میمیرند.
به هر حال آنتی بیوتیک ها به هر صورت که عمل کنند، موجب از بین رفتن عوامل بیماری زا میشوند.
هر ساله میلیونها بیمار در سراسر جهان با استفاده از این داروها بهبود می یابند.
در سال ۱۹۳۰ میلادی ۲۰ تا ۸۵ درصد مرگ و میرها در آمریکا ناشی از ابتلا به بیماری ذات الریه بود.
در سال ۱۹۶۰ میلادی این میزان به پنج درصد رسید.
مرگ و میرهای ناشی از بیماری حصبه نیز از ده درصد به دو درصد کاهش پیدا کرد.
آنتی بیوتیک ها برای درمان بیماریهایی مثل عفونت گلو، تب روماتیسمی و غیره نیز به کار میرود.
آنتی بیوتیک طبیعی
برخی خوراکیها مانند عصارهی گیاهانِ خاص و عطرمایهها (essential oils)، دارای خواص آنتیبیوتیکی هستند.
گاهی خواص آنتیبیوتیکی در یک مادهی طبیعی از مرز خواص غذایی فراتر میرود و میتواند برای حفظ سلامتی و بهداشت به شما کمک کند.
برای مثال، عصارهی برخی مواد خوراکی و سبزیجات میتوانند از رشد باکتریها در غذا جلوگیری کنند.
عصارهی کرنبری (Cranberry) که هم شامل مواد آنتیبیوتیک و هم آنتی اکسیدان است آن را به درمانی خانگی برای عفونت مجرای ادرار تبدیل میکند.
در یک نمونهگیری کوچک از ۵۸ گیاه چینی مشخص شد که ۲۳ نوع از آنها، خواص آنتی بیوتیکی و ۱۵ نوع خواص ضدقارچ دارند.
در این مطلب قصد داریم شما را با چند آنتی بیوتیک طبیعی آشنا کنیم، با ما همراه باشید:
عسل
عسل یکی از قدیمیترین آنتیبیوتیکهای طبیعیِ شناختهشده است که ردپای آن را میتوان تا زمان باستان دنبال کرد.
مصریان بهدفعات از عسل بهعنوان آنتی بیوتیک طبیعی و محافظ پوست بهره بردهاند.
امروزه متخصصان عسل را درمانی مفید برای درمان زخمها، سوختگیها، بریدگیها، زخم بستر و پیوند پوست برمیشمارند.
عسل دارای هیروژن پروکساید است که میتواند بخشی از خاصیت آنتیبیوتیکی آن را توضیح دهد.
عسل همچنین دارای غلظت بالای قند است که میتواند به متوقف کردن رشد برخی از باکتریها کمک کند.
عسل رطوبت باکتریها را از آنها خارج میکند و باعث میشود باکتری در اثر خشک شدن نابود شود.
در کنار این، عسل pH پایین، خاصیت اسمزی و پلی فنول دارد که آن را آنتیبیوتیکی خاص میکند.
مبارزهی عسل با میکروبها چندمرحلهای است و این خاصیت راه را برای مقاوم شدن میکروبها سخت میکند.
بهترین نوع عسل میتواند تقریبا ۶۰ نوع باکتری را نابود کند.
همچنین بهنظر میرسد عسل زخم عفونی ناشی از استافیلوکوکوس ارئوس مقاوم نسبتبه متیسیلین (MRSA) را با موفقیت درمان میکند.
علاوهبر خاصیت آنتیبیوتیکی، محیط مرطوبی ایجادشده توسط عسل در تسهیل بهبود زخم دخیل است.
برای استفاده از عسل بهعنوان آنتیبیوتیک، آن را مستقیما روی زخم یا ناحیهی عفونی بمالید.
عسل طبیعی میتواند باکتریها را نابود کند و موجب تسهیل روند بهبود زخم شود.
لازم است که از عسل خام استفاده کنید.
مانوکا (Manuka honey) نوعی عسل خام است که از درخت شهد درخت مانوکا بهدست میآید و بیشترین فایده را برای زخمها دارد.
شما همچنین میتوانید برای درمان عفونتهای داخلی عسل طبیعی را بهشکل خوراکی مصرف کنید.
کافی است برای داشتن درمانی آرامشبخش یک قاشق سوپخوری عسل را قورت دهید یا آن را درچای گیاهی ولرم حل کنید و بنوشید.
میتوانید برای تقویت سیستم ایمنی بدن مقداری عسل را با مقدار مساوی دارچین مخلوط کنید و بخورید.
استفاده از عسل طبیعی روی پوست و در بدن معمولا ضرری بهدنبال ندارد؛ هرچند هرگز نباید به کودک زیر یک سال عسل داد.
بهجای عسل برای انتخاب گزینهی مناسب با پزشک مشورت کنید.
عصاره سیر
سیر مدتهاست که بهعنوان یک آنتی بیوتیک طبیعی شناخته میشود.
خاصیت آنتی بیوتیکی سیر بهدلیل ترکیب سولفوردار آن بهنام آلیسین (allicin) است.
علاوهبراین سیر خواص ضدقارچی، ضدویروسی و در دستگاه گوارش خاصیت ضدانگل دارد.
طبق تحقیقات، سیر در برابر انواع متنوعی از باکتریها مفید است؛ ازجمله سالمونلا، اشرشیا کولای (E. coli) و توبرکلوسیز مقاوم به چندین دارو.
قرص سیر نیز طبق تحقیق انجامشده در سال ۲۰۱۱ در برابر باکتریها مفید شناخته است.
شما میتوانید قرص یا عصارهی سیر را از داروخانهها تهیه کنید.
همچنین میتوانید با خواباندن چند حبه سیر درروغن زیتون خودتان آن را در خانه تهیه کنید.
خوردن سیر معمولا خطری ندارد، اما خوردن مقدار زیاد آن میتواند به خونریزی لولهی گوارش منجر شود.
مصرف روزانه دو حبهسیر خام و مصرف آن در آشپزی بهنظر مقدار مناسبی است.
اگر از مکملهای دارویی سیر استفاده میکنید دقت کنید که باید طبق همان دستورالعمل مصرف کنید.
همچنین میتوانید عصارهی سیر را مستقیما روی خراش یا ناحیهی درگیر استفاده کنید.
اگر از داروهای رقیقکنندهی خون استفاده میکنید، پیشاز مصرف سیر بهعنوان آنتی بیوتیک طبیعی با پزشک مشورت کنید.
مصرف زیاد سیر میتواند اثر این داروها را تشدید کند.
عصاره مِر (Myrrh extract)
بسیاری با مر آشنایی دارند، اما خواص آنتیبیوتیکی مر آنچنان شناختهشده نیست.
محققان در آزمایشی مربوط به سال ۲۰۰۰، متوجه خواص آنتیبیوتیکی مر در مورد انواع متنوعی از عوامل بیماریزای روزمره شدند.
این عوامل بیماریزا عبارتاند از:
باکتری ایکولای (E.coli)؛استافیلوکوکوس اورئوس (Staphylococcus aureus)؛سودوموناس آئروژینوزا (Pseudomonas aeruginosa)؛کاندیدا آلبیکنز (Candida albicans).
بدن معمولا بهخوبی مر را میپذیرد، اما خوردن آن ممکن است باعث اسهال شود.
اگر مر را روی پوست استفاده میکنید، احتمال دارد که دچار جوش های ریز شوید.
مصرف مقادیر زیاد مر میتواند باعثمشکلات قلبی شود.
مر را بهصورت بستهبندیشده تهیه و حتما مطابق با دستورالعمل و میزان توصیهشده مصرف کنید.
عصاره آویشن (Thyme essential oil)
بسیاری از تمیزکنندههای خانگی حاوی عطرمایهیآویشن هستند.
این عصاره میتواند بهویژه در برابر میکروبهای مقاومبه آنتیبیوتیک مفید باشد.
در مطالعهی انجامشده در سال ۲۰۱۱، محققان به بررسی اثر عصارهی اسطوخدوس و آویشن پرداختند.
اثر هریک از عصارهها را روی تجمع ۱۲۰ باکتری آزمایش کردند.
محققان متوجه شدند که اثر عصارهی آویشن قویتر از عصارهی اسطوخدوس است.
عصاره آویشن فقط برای استعمال خارجی کاربرد دارد.
شما نباید عصاره آویشن را بخورید.
پیشاز استعمال خارجی نیز حتما آن را با همان اندازه از روغن همراه مخلوط کنید.
روغن همراه متداول برای عصارهی آویشن روغن نارگیل و روغن زیتون است.
کاربرد عصارهی آویشن مخلوطنشده با روغن همراه روی پوست میتواند به التهاب و ناراحتی آن منجر شود.
توجه کنید افرادی که فشار خون بالا یا پرکاری تیروئید دارند، نباید از عصارهی آویشن استفاده کنند.
عصاره پونه کوهی (Oregano essential oil)
کارواکرول (Carvacrol) مادهای است که در عصاره پونه کوهی یافت میشود.
این ماده خواص درمانی مهمی دارد که درصورت استنشاق، باعث تسریع بهبودی بدن میشود.
عصاره پونه کوهی دارای خاصیت آنتیبیوتیکی، آنتیاکسیدانی، ضدویروسی، ضدقارچی، ضدعفونیکنندگی و ضددرد است.
عصاره پونهی کوهی به درمان زخمهای گوارشی و کاهش التهاب بدن نیز کمک میکند.
برای درمان عفونت قارچی روی پوست، ناخن و پا روزانه یا بهصورت هفتگی چند قطره عصارهی پونهی کوهی را به آب اضافه کنید و مخلوط را به ناحیهی درگیر بدن بمالید.
همچنین میتوانید با انتشار روزانهی بخار آب مخلوط با عصارهی پونهی کوهی در هوای اتاق تا زمانی که عفونت رفع شود به بهبود عفونت سینوسها و سایر عفونتهای دستگاه تنفسی فوقانی کمک کنید.
توجه کنید که عصارهی پونه کوهی را نباید بهصورت خوراکی مصرف کنید و بدون رقیق کردن روی پوست بمالید.
میتوانید برای ازبین بردن میکروبها، با استفاده از عصارهی پونهی کوهی، سرکه، آب و لیموترش محلول تمیزکنندهی خانگی درست کنید.
عصاره برگ زیتون
خواص آنتی بیوتیکی طبیعی عصارهی برگ زیتون با باکتریهای متنوعی مبارزه میکند.
طبق تحقیقات برگ زیتون خاصیت ضدمیکروبی خوبی علیه باکتریها و قارچها دارد.
همچنین دارای خواص ضدالتهابی و محافظتی در برابر رادیکالهای آزاداست.
با مشورت با پزشک میتوانید کپسولهای عصارهی برگ زیتون را تهیه و مصرف کنید.
زردچوبه
در آیورودا (علم باستانی و کهن که در هند مرکزتوجه است) و طب چینی، زردچوبه برای مقابله با میکروبها و تقویت سیستم ایمنی بدن استفاده میشود.
علاوهبراین زردچوبه به پیشگیری از عفونی شدن زخم کمک میکند.
مطابق تحقیقی مربوط به سال ۲۰۰۹، عملکرد «کرکیومین» موجود در زردچوبه در مبارزه با هلیکوباکترپیلوری مثبت گزارش شده است.
یک قاشق سوپخوری زردچوبه را با ۵ تا ۶ قاشق سوپخوری عسل مخلوط کنید.
آن را در شیشهای به دور از هوا نگه دارید و هر روز، دو مرتبه، نصف قاشق چایخوری از آن را بخورید.
همچنین میتوانید مکملهای زردچوبه (۶۰۰- ۴۰۰ میلیگرمی) را دو بار در روز میل کنید.
سرخارگل (اکیناسه، اکیناشا)
بومیان آمریکا و سایر درمانگران صدها سال است که سرخارگل را برای درمان عفونتها و زخمها استفاده میکنند.
عصارهی سرخارگل آنتیبوتیک طبیعی بهحساب میآید و قادر است گونههای متنوعی از باکتریها ازجمله استرپتوکوکوس پیوژنز را ازبین ببرد.
استرپتوکوکوس پیوژنز عامل بیماریهایی مانند گلودرد استرپتوکوکی، سندرم شوک سمی و بیماری گوشتخوار(necrotizing fasciitis) است.
سرخارگل همچنین ممکن است با التهاب مربوط به عفونت باکتریایی مبارزه کند.
اکیناسه یا سرخارگل همچنین میتواند سیستم ایمنی بدن را تقویت کند تا قدرت مقابله با انواع مختلفی از باکتریها را داشته باشد.
مالیدن کرم یا روغن اکیناسه روی پوست چند بار در روز به درمان اگزما و پسوریازیس کمک میکند.
سرخارگل همچنین میتواند به درمان زخم و سایر مشکلات پوستی ناشی از باکتریها کمک کند.
نوشیدن روزانه ۱ تا ۲ فنجان چای اکیناسه به نابودی باکتریها کمک میکند.
همچنین میتوانید با مشورت پزشک مکمل ۳۰۰ میلیگرمی سرخارگل را روزانه دو تا سه عدد میل کنید.
نکتهی مهم: جز در مواردی که پزشک آن را تجویز کرده، سرخارگل را بهصورت داخلی بیشتر از یک هفته تا ده روز استفاده نکنید.
ضمن اینکه ممکن است این گیاه برای افراد دارای بیماریهای دستگاه ایمنی مناسب نباشد.
زنجبیل
زنجبیل در جامعهی علمی بهعنوان یک آنتی بیوتیک طبیعی شناخته شده است و طبق تحقیقات میتواند با گونههای متنوعی از باکتری مبارزه کند.
محققان همچنینن درحال بررسی خواص ضددریازدگی، ضدتهوع و کاهندهی قندخون زنجبیل هستند.
زنجبیل تازه اثری ضدباکتریایی بر باکتریهای فاسدکنندهی مواد غذایی همچون سالمونلا دارد.
زنجبیل یک آنتی بیوتیک طبیعی برای عفونتهای دستگاه تنفسی و بیماریهای پیرادندانی ازجمله لثه است.
چای زنجبیل عامل پیشگیریکنندهی مناسبی در برابر عفونت باکتریایی است.
برای درست کردن چای، یک بند انگشت زنجبیل تازه را رنده کنید و آن را در یکونصفی فنجان دم کنید.
آن را صاف کنید و برای خوشطعمی به آن مقداری عسل و آبلیمو اضافه کنید و بنوشید.
علاوهبراین از زنجیل تازه یا پودر خشک شده آن در آشپزی استفاده کنید.
شما میتوانید از کپسول زنجبیل پس از مشورت با پزشک استفاده کنید.
عصاره هسته گریپ فروت
عصاره هسته گریپ فروت آنتیباکتریای طبیعی است.
این ماده همچنین ضدقارچ و ضدویروس نیز هست.
درواقع طبق گزارشها، عصارهی هستهی گریپ فروت در برابر بیش از ۸۰۰ شکل ویروس و باکتری، بیش از ۱۰۰ گونه از قارچها و بسیاری از انگلها مقاوم است.
بهعلاوه، عصارهی هستهی گریپفروت آنتیاکسیدان زیادی دارد که به تقویت سیستم ایمنی خود بدن کمک میکند.
طبق تحقیق انجامشده در سال ۲۰۰۲، عصارهی هستهی گریپفروت در غلظت ۱:۵۱۲ خواص ضدمیکروبی خود را روی طیف وسیعی از ارگانیسمهای گرم مثبت و منفی آشکار میکند.
در عفونتهای پوستی، چند قطره عصارهی هستهی گریپفروت را در یک قاشق سوپخوری آب بریزید و روی ناحیهی موردنظر بمالید.
نیازی نیست که آن را از روی پوست خودتان بشویید.
میتوانید آن را بهعنوان پاککنندهی پوست، درمان آکنه و مرطوب کردن پوست صورت و دستها استفاده کنید؛ برای این کار ۲ یا ۳ قطره از عصاره را کف دست بریزید و روی پوست ماساژ دهید.
سپس آن را با آب بشویید.
برای استفادهی داخلی، ۱۰ تا ۱۵ قطره از عصارهی هسته گریپ فروت را در نصف لیوان آب بریزید و ۲ یا ۳ بار در روز بنوشید.
دسته بندی آنتی بیوتیک ها
شامل گروه بتالاکتامها (پنی سیلین، سفالوسپورین ها و کارباپنم ها و…) و سایکلوسرین، ونکومایسین و باسیتراسین.
تغییر در عملکرد غشاء سلولی
این دسته با ایجاد تغییراتی در غشاء سلولی باعث افزایش نفوذپذیری و در نتیجه تخریب غشاء میشوند.
شامل: دترژانتهایی همچون پلیمیکسین، عوامل ضد قارچ پلیان (نیستاتین و آمفوتریسین بی) و داپتومایسین.
مهار پروتئین سازی
این دسته با اتصال به اجزا ۳۰S و ۵۰S ریبوزوم باکتری باعث مهار برگشتپذیر ساخت پروتئین میشوند، که بیشتر باکتریواستاتیک هستند.
شامل، کلرامفنیکل، داکسیسایکلین، تتراسایکلینها، اریترومایسین، کلیندامایسین، استرپتومایسین و لینزولید.
گروه دیگر از این دسته با اتصال به جزء ۳۰S ریبوزوم باعث مهار دائمی پروتئینسازی شده و باکتریوسید هستند همچون آمینوگلیکوزیدها.
جلوگیری از ساخت اسید نوکلئیک
شامل ریفامایسنها (ریفامپین و ریفابوتین) که باعث تغییرمتابولیسم اسید نوکلئیک میشوند و کینولونها که با مهار توپوایزومراز باعث مهار RNAسازی میشوند.
آنتی متابولیتها
شامل تری متوپریم و سولفونامیدها که سنتز فولات را مهار میکنند.
مکانیسمهای اثر بعضی از آنتیبیوتیکها ناشناخته است.
قویترین قرص آنتی بیوتیک
آمپول آمیکاسین نوعی آنتی بیوتیک قوی است که برای درمان عفونت های باکتریایی حاد مورد استفاده قرار می گیرد.
آمپول آمیکاسین می تواند به کلیه های شما آسیب وارد کرده و باعث آسیب عصبی و یا کاهش شنوایی شود.
قبل از مصرف آمپول آمیکاسین در صورتی که هر کدام از شرایط زیر را دارید به پزشک خود اطلاع دهید.
در صورتی که به آمیکاسین حساسیت داید
در صورتی که دچار بیماری های کلیوی هستید
در صورتی که آسم و یا تنگی نفس دارید
در صورت ابتلا به میاستنی گراویس
در صورتی که دچار اختلالات عصبی هستید
در صورتی که با استفاده از سایر آنتی بیوتیک ها تحت درمان هستید .
در صورتی که باردار هستید و یا قصد حاملگی دارید
در صورتی که در دوران شیردهی هستید و به نوزاد شیر می دهید .
تزریق آمپول آمیکاسین در دوران بارداری
تزریق آمپول آمیکاسین در دوران بارداری برای سلامت جنین مضر است و نباید مصرف شود.
در دوره مصرف این دارو از روش های مطمئن پیشگیری از بارداری مانند کاندوم استفاده کنید.
آمیکاسین ممکن است با تداخل با داروهای هورمونی پیشگیری از بارداری ، باعث بارداری ناخواسته شود.
تزریق آمپول آمیکاسین در دوران شیردهی
مشخص نیست که آیا آمیکاسین از طریق شیر مادر به بدن نوزاد منتقل می شود یاخیر.
در دوران شیردهی از مصرف خودسرانه آمیکاسین خودداری کنید.
ضعف ناشی از مصرف آنتی بیوتیک
زمانی که ما بیمار میشویم به نزد دکتر میرویم تا دوا و درمانی به ما بدهد و حال ما را خوب کند.
دکترها در اکثر موارد آنتی بیوتیک را به ما پیشنهاد میکنند.
بحث آنتی بیوتیک که آیا برای ما مضر هستند یا نه بحث پیچیده ای است که در مطالب گوناگون به آن ها اشاره میکنیم اما آیا مصرف آنتی بیوتیک بی حالی و ضعف را برای ما به ارمغان می آورد؟
نوشین محمد حسینی، کارشناس ارشد کمیته کشوری تجویز و مصرف منطقی دارو سازمان غذا و دارو، درباره ارتباط بین آنتی بیوتیک و خواب آلودگی توضیح داد.
نوشین محمد حسینی با انتقاد از برخی اظهار نظرهای غیر کارشناسانه که بیان میشود، آنتی بیوتیک سیستم ایمنی را تحریک میکند و این سیستم مثلاً با گرفتن انرژی بدن به انسان احساس خواب آلودگی میدهد، این گفتهها را فاقد هر گونه منشاء علمی دانست.
بی حالی و ضعف بدن در بیماریهای عفونی مربوط به عفونت و فعالیت باکتریها است و آنتی بیوتیکها به کمک سیستم ایمنی در مبارزه با باکتریها میآیند.
محمد حسینی با تاکید بر مصرف دارو پس از مراجعه به پزشک و مشورت و تجویز گفت: در این صورت احتمال بروز حوادث ناگوار به کمترین حد ممکن میرسد.
عوارض آنتی بیوتیک های قوی
بروز مشکلات گوارشی، مانند حالت تهوع، استفراغ، و اسهال یکی از رایجترین شکایت های بیمارانی است که آنتی بیوتیک مصرف می کنند.
آنتی بیوتیک ها از جمله رایجترین داروهای تجویزی در جهان هستند.
این داروها برای درمان عفونت های باکتریایی استفاده می شوند که بر خلاف عفونت های ویروسی، معمولا به خودی خود بهبود نمی یابند.
اگرچه مصرف آنتی بیوتیک ها بیش از حد افزایش داشته و برای برخی بیماران که حتی نیازی به مصرف آن ندارند، تجویز می شود، اما زمانی که به درستی از آنها استفاده شود، بخشی فوق العاده مهم و اغلب نجات دهنده زندگی از پزشکی مدرن محسوب می شوند.
همانند تمام داروها، آنتی بیوتیک ها می توانند دارای عوارض جانبی باشند.
بیشتر آنها زندگی انسان را در معرض خطر قرار نمی دهند، و بیماران می توانند اغلب از پزشک خود برای پیشگیری یا مدیریت عوارض ناخوشایند، مانند اسهال و عفونت های ثانویه کمک بگیرند.
اما برخی عوارض جانبی مصرف آنتی بیوتیک می توانند جدی و در مواردی عجیب و غریب باشند.
در ادامه با برخی از عوارض جانبی مصرف آنتی بیوتیک ها بیشتر آشنا می شویم.
مشکلات گوارشی
بروز مشکلات گوارشی، مانند حالت تهوع، استفراغ، و اسهال یکی از رایجترین شکایت های بیمارانی است که آنتی بیوتیک مصرف می کنند.
شرایطی به نام اسهال مرتبط با آنتی بیوتیک وجود دارد و به بیماران توصیه می شود که به آن توجه داشته باشند.
مصرف مایعات فراوان و پرهیز از غذاهای حاوی فیبر زیاد ممکن است به کنترل این شرایط تا زمان اتمام دوره مصرف دارو کمک کند.
تشدید اسهال می تواند به واسطه شرایطی جدیتر به نام اسهال مرتبط با کلستریدیوم دیفیسیل شکل بگیرد.
این شرایط زمانی رخ می دهد که آنتی بیوتیک موجب نابودی باکتری های خوب روده شده و رشد باکتری های بد از کنترل خارج می شود.
این شرایط می تواند موجب کم آبی بدن شده و ممکن است بیمار نیازمند بستری شدن در بیمارستان باشد.
از این رو، در صورت مواجهه با اسهال چند بار در روز پزشک خود را از این شرایط آگاه کنید.
آنتی بیوتیک ها می توانند موجب رشد بیش از حد باکتری ها در روده کوچک شوند که می تواند به بروز نفخ و کرامپ که حتی پس از توقف مصرف دارو نیز ادامه می یابند، منجر شود.
این نوع از عفونت به طور معمول نیازمند آنتی بیوتیک های بیشتر، اما متفاوت است تا تعادل باکتریایی روده به حالت عادی باز گردد.
سردرد
سردرد یکی دیگر از شکایت رایج بین افرادی است که آنتی بیوتیک مصرف می کنند.
اگر با سردرد مواجه هستید و فکر نمی کنید که کمبود خواب یا کافئین در این زمینه نقش دارند، مصرف آنتی بیوتیک می تواند دلیل بروز این شرایط باشد.
این سردردها به طور معمول شدید نبوده و موقتی هستند.
تا زمانی که درد شدید نباشد، یک مسکن بدون نسخه می تواند به بهبود آن کمک کند.
حساسیت به نور خورشید
مصرف برخی آنتی بیوتیک ها می تواند حساسیت به نور خورشید را در پی داشته باشد و چگونگی واکنش پوست به نور فرابنفش را تغییر دهد.
زمانی که این داروها را مصرف می کنید، قرار گرفتن در معرض نور خورشید می تواند خطر آفتاب سوختگی، تاول زدگی، پوسته پوسته شدن پوست و آسیب چشمگیر سلول های پوست را موجب شود.
برخی آنتی بیوتیک ها می توانند با نور خورشید تعامل داشته و موجب راش پوستی قرمز و خارشدار شوند.
بر همین اساس است که افرادی که تتراسایکلین ها، فلوروکینولون ها و داروهای سولفا را مصرف می کنند باید از قرار گرفتن طولانی مدت در معرض نور خورشید به ویژه بین ساعات ۱۰ صبح تا ۲ بعد از ظهر پرهیز کنند و در صورت نیاز به حضور در محیط خارج از خانه باید از محصولات ضد آفتاب و لباس مناسب استفاده کنند.
از جمله این داروها می توان به داکسی سایکلین، سیپرو، و باکتریم اشاره کرد.
تعاملات دارویی
مصرف آنتی بیوتیک ها می تواند عفونت باکتریایی را درمان کند، اما ممکن است در کارکرد داروهای دیگر نیز تاثیرگذار باشد.
از جمله داروهایی که می توانند با آنتی بیوتیک ها تعامل داشته باشند می توان به رقیق کننده های خون، ضد اسیدها، آنتی هیستامین ها، داروهای ضد التهاب مانند داروهای بدون نسخه ضد درد، داروهای سوریازیس، داروهای ادرارآور، داروهای ضد قارچ، استروئیدها، داروهای دیابت، شل کننده های ماهیچه، داروهای میگرن، و برخی داروهای ضد افسردگی اشاره کرد.
داروهای کنترل بارداری هورمونی نیز می توانند در تعامل با آنتی بیوتیک ریفامپین کارایی کمتری داشته باشند.
خوشبختانه این دارو به ندرت تجویز می شود و بیشتر آنتی بیوتیک های رایج تداخلی در عملکرد داروهای ضد باردرای ایجاد نمی کنند.
آنتی بیوتیک ها می توانند با الکل نیز تعامل داشته باشند.
به ویژه، داروهای مترونیدازول، تینیدازول، و تریمتوپریم سولفامتوکسازول هرگز نباید در ترکیب با الکل مصرف شوند زیرا می تواند موجب واکنشی ناخوشایند شده و سردرد، قرمزی چهره، ضربان قلب سریع، حالت تهوع، و استفراغ را به همراه داشته باشد.
همچنین، مصرف الکل به همراه آنتی بیوتیک می تواند ناراحتی معده و سرگیجه را تشدید کند.
عفونت های قارچی
از آنجایی که آنتی بیوتیک ها آرایش باکتریایی در بدن انسان را تغییر می دهند، می توانند ما را نسبت به عفونت های مخمری و دیگر انواع رشد قارچ آسیب پذیر سازند.
به عنوان نمونه، این عفونت ها می توانند در دهان، روی پوست، و زیر ناخن ها شکل بگیرند.
آنتی بیوتیک ها، به ویژه اگر در بلند مدت مصرف شوند، می توانند تعادل باکتریایی در واژن زنان را نیز بر هم بزنند.
این شرایط می تواند با تغییر در pH به بروز عفونت های مخمری در این قسمت از بدن منجر شود.
مصرف یک داروی ضد مخمر در شرایطی که آنتی بیوتیک مصرف می کنید، ممکن است به پیشگیری از این عارضه جانبی کمک کند، اما پیش از مصرف هر داروی جدیدی با پزشک خود مشورت کنید.
آنتی بیوتیک ها، به ویژه تتراسایکلین ها، می توانند موجب رشد بیشتر برآمدگی های ریز روی سطح زبان به نام پاپیلا شده و باکتری ها، تنباکو، غذا و البته مخمر بیشری را به دام اندازند که می تواند موجب تغییر رنگ و ظاهر خز مانند زبان شود.
خوشبختانه، زمانی که آنتی بیوتیک ها دلیل این شرایط هستند، پس از توقف مصرف دارو، این شرایط نیز بهبود می یابد.
آنافیلاکسی
برخی از ترساکترین و خطرناکترین عوارض جانبی مصرف آنتی بیوتیک ها شامل واکنش های آلرژیک می شوند.
در حقیقت، واکنش های آلرژیک به آنتی بیوتیک ها یکی از شایعترین دلایلی است که افراد را راهی اورژانس بیمارستان می کند.
از جمله علائم این شرایط می توان به راش های پوستی یا کهیر، تورم لب ها، و تنگی نفس اشاره کرد.
همچنین، ممکن است فرد یک واکنش آنافیلاکتیک کامل داشته باشد که موجب تورم گلو و بسته شدن آن می شود و برای نجات زندگی به دریافت سریع یک دوز اپینفرین نیاز دارد.
این واکنش های رایج نیستند، اما قطعا مواردی هستند که در صورت تجویز یک داروی جدید که تا پیش از مصرف نکرده اید باید مد نظر قرار دهید.
آلرژی به یک نوع از آنتی بیوتیک دلیل بر عدم مصرف انواع دیگر نیست، اما به معنای توجه به مصرف هر چیز دیگر در این خانواده از آنتی بیوتیک هاست.
لکهدار شدن دندان ها
برخی پژوهش ها نشان داده اند که آنتی بیوتیک های تتراسایکلین می توانند موجب لکهدار شدن یا تغییر رنگ دائمی دندان های دائمی کودکان شوند.
در نتیجه، از سال ۱۹۷۰، تمام داروها در این دسته با برچسب هشدار توصیه می شود برای کودکان زیر ۸ سال استفاده نشود، ارائه شده اند.
اما به گفته مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری آمریکا، داکسیسایکلین، آنتی بیوتیک جدیدتر از دسته تتراسایکلین، پیوند کمتری با کلسیم تشکیل داده و لکهدار کردن دندان ها را نشان نداده است.
تاندونیت
داروهایی که به نام فلوروکینولون ها (از جمله سیپرو و لواکین) شناخته می شوند، انتخابی رایج برای درمان بیماری هایی مانند سینه پهلو، برونشیت، و عفونت های دستگاه ادراری هستند.
اما در سالیان اخیر، پزشکان متوجه شده اند که این داروها به ایجاد عوارض جانبی جدیتر نسبت به دسته های دیگر آنتی بیوتیک ها تمایل دارند.
برخی از این عوارض جانبی شامل آسیب رساندن به تاندون هایی می شود که ماهیچه را به استخوان متصل می کنند و گزارش هایی درباره درد (تاندونیت)، آسیب دیدگی (تاندونپاتی) یا حتی پارگی وجود دارند.
سازمان غذا و داروی آمریکا، هشدارهایی را درباره خطر تاندونیت و آسیب عصبی دائمی روی بسته بندی این داروها اضافه کرده است.
در سال ۲۰۱۶، این مرکز توصیه کرد که فلوروکینولون ها باید تنها به عنوان گزینه نهایی درمان استفاده شوند.
آنتی بیوتیک سرماخوردگی
مصرف آنتی بیوتیک در درمان سرماخوردگی اثری ندارد.
چون سرماخوردگی یا بیماری ویروسی است و آنتی بیوتیک ها روی ویروس موثر نیستند.
بهتر است دارو را طبق نیاز مصرف کنید.
مثلا اگر فقط آبریزش بینی دارید، یک آنتی هیستامین کافی است یا اگر سرفه می کنید، یک داروی ضدسرفه به تنهایی مشکل را حل می کند.
قبل از مصرف دارو روی جعبه آن را مطالعه کنید یا از داروساز سوال کنید که این دارو شامل چه موادی است.
اگر علایم بیماری شما بهتر نشد به پزشک مراجعه کنید شاید دچار آنفلوانزا یا پنومونی شده باشید که علایمی مشابه سرماخوردگی دارند.
بعضی داروهای سرماخوردگی به دو نوع داروی روز و داروی شب تقسیم شده اند.
هر دو نوع این داروها معمولا مشابه هستند اما در داروهای روز، عوامل خواب آلود کننده (مانند آنتی هیستامین) وجود ندارد یا کمتر است تا فرد در طول روز دچار مشکل نشود و در عوض عوامل ضد تب یا ضد سرفه در آن موجود است، اما داروهای شب معمولا حاوی عوامل ضددرد و ضدتب و آنتی هیستامین است.
آنتی بیوتیک برای عفونت گلو
با گرفتگی, درد, خارش گلو و حتی گلودرد چرکی آشنا هستیم.
چنین احساسی ممکن است ناشی از یک آلرژی فصلی و یا سرماخوردگی ویروسی و یا یک عفونت میکروبی شدید باشد.
در میان این حالت ها، گلودرد چرکی با باکتری استرپتوکوک، اگر درمان نشود، می تواند بسیار خطرناک باشد.
برای همین شما باید بدانید بین گلو درد ویروسی و گلو درد باکتریایی چه تفاوت هایی وجود دارد تا برای درمان نوع استرپتوکوکی (باکتریایی) با آنتی بیوتیک مناسب تجویزشده توسط پزشک، اقدام کنید.
یکی از نظرات عامیانه در خصوص درمان گلودرد استفاده از آنتی بیوتیک می باشد.
اما لازم است بدانید که آنتی بیوتیک در درمان گلودرد ویروسی و سرماخوردگی هیچ تاثیری ندارد.
آنتی بیوتیک بخوریم یا نه؟
اگر عفونت باکتریایی داشته باشید، با آنتی بیوتیک مناسب طول دوره بیماری شما و علائم آن کاهش می یابد.
در ضمن تجویز آنتی بیوتیک مناسب باعث کاهش عوارض این بیماری هم خواهد شد.
اما در مورد سرماخوردگی های ساده و ویروسی باید گفت که استفاده از آنتی بیوتیک ها در این موارد بی تاثیر است.
اگر در موارد غیرلازم آنتی بیوتیک مصرف کنید، ممکن است باکتری ها را به این آنتی بیوتیک ها مقاوم کنید و در نتیجه میکروب هایی شکل بگیرند که بسیار قوی هستند و هیچ دارویی بر آنها تاثیر نمی گذارد و حتی می توانند مرگبار هم باشند.
تا دانه آخر قرص ها را بخورید
اگر گلو درد باکتریایی داشته باشید، پزشک تان برای شما آنتی بیوتیک خوراکی یا تزریقی، برای یک هفته تا ده روز تجویز می کند.
ممکن است یک تا دو روز پس از شروع مصرف آنتی بیوتیک، حس کنید حالتان خوب شده است و بقیه داروها را نخورید، اما این کار بسیار اشتباه است، زیرا خطر شدیدتر شدن بیماری را در پی دارد.