تیروئید: انواع، درمان، آزمایش تیروئید / علائم تیروئید پرکار و کم کار
تیروئید: انواع، درمان، آزمایش / شرایط آزمایش تیروئید / آیا تیروئید خطرناک است / علائم تیروئید پرکار و کم کار / تیروئید نرمال چند است / قرص تیروئید
تیروئید : در این مقاله از بخش مربوط به غدد داخلی در وبسایت نایریکا به تیروئید, انواع تیروئید, درمان تیروئید, آزمایش تیروئید, شرایط آزمایش تیروئید, آیا تیروئید خطرناک است, علائم تیروئید پرکار و کم کار, تیروئید نرمال چند است, قرص تیروئید می پردازیم.
با ما همراه باشید.
اگر درباره این مقاله اطلاعات مفید یا تجربه ای دارید در بخش نظرات به اشتراک بگذارید.
برای دسترسی سریع به محتوای متن از لینکهای زیر استفاده کنید:
- انواع تیروئید
- درمان تیروئید
- آزمایش تیروئید
- شرایط آزمایش تیروئید
- آیا تیروئید خطرناک است
- علائم تیروئید پرکار و کم کار
- تیروئید نرمال چند است
- قرص تیروئید
انواع تیروئید
بیماری های مرتبط با این غده عبارتند از:
کم کاری تیروئید (هایپوتیروئیدی)
پر کاری تیروئید (هایپرتیروئیدی)
بزرگی غده تیروئید (گواتر )
سرطان تیروئید
التهاب تیروئید ( تیروئیدیت )
درمان تیروئید
درمان بیماریهای تیروئیدی بستگی به نوع بیماری و شدت آن دارد.
درمان دارویی در درمان بسیاری از بیماران نقش مهمیدارند.
در کم کاری تیروئید بسته به علت آن ممکن است هورمون تیروئید به صورت دارو تجویز شود.
در پرکاری تیروئید از روشهای مختلفی میزان هورمون زیادی کاهش داده میشود.
درمانهایی برای التهاب تیروئید و بیماریهای خود ایمنی وجود دارند.
برای درمان سرطان تیروئید معمولا جراحی به کار میرود.
همچنین جراحی در درمان برخی از موارد گواتر یا بزرگ شدن تیروئید، توده های تیروئیدی و در موارد نادری از پرکاری تیروئید به کار میرود.
آزمایش تیروئید
برای تشخیص بیماری های تیروئید به طور کلی اقدامات زیر به کار گرفته می شود:
ارزیابی حنجره و طناب های صوتی با استفاده از تلسکوپ فیبروپتیک یا معاینه با آینه ی ویژه
سونوگرافی گردن و تیروئید
انجام آزمایشات خون مربوط به عملکرد تیروئید
اسکن رادیواکتیو تیروئید
بیوپسی به وسیله ی FNA
عکس ساده ی قفسه ی سینه
انجام سی تی اسکن یا ام آر آی
شرایط آزمایش تیروئید
شرایط آزمایش خون برای تیروئید این است که نیاز به منع مصرف غذا و مایعات ندارد، اما افزایش چربی های خون اثراتی بر روی نتایج آزمایش های تیروئید دارد.
بنابراین قبل از اینکه آزمایش بدهید به مدت ۳ ساعت یا بیشتر از ۳ ساعت از خوردن غذا بپرهیزید.
اگر دارو مصرف می نمایید، حتما با پزشک در میان بگذارید و آگاهی لازم را در مورد منع یا مصرف دارو داشته باشید و همچنین در مورد این موضوع با آزمایشگاه صحبت کنید و آنها را مطلع نمایید.
همه ما معنای واقعی ناشتایی را می دانیم در واقع ناشتایی را می توان این گونه شرح داد :
قبل از انجام آزمایش به مدت ۱۲ ساعت از غذا خوردن پرهیز کنید.
از خوردن مایعات تا قبل از ۱۲ ساعت خودداری کنید ( در این جا در صورت لزوم نوشیدن آب بلامانع است.)
از جویدن آدامس تا قبل از ۱۲ ساعت امتناع شود.
از مصرف شکلات های مختلف، مینت ( ترکیبات نعناع دار )، شربت های سینه یا قرص های نرم کننده گلو پرهیز کنید.
در صورت ناشتا بودن مجاز نیستید یک سری از مواد غذایی و موادی مانند سیگار، چای و قهوه را مصرف نماید .
در روزی که قرار است آزمایش دهید نباید هیچ گونه فعالیت ورزشی داشته باشید .
اگر پزشک دستور قطع مصرف داروها را صادر نکرده باشد می توانیم آن ها را مانند گذشته مصرف کنیم. ( ولی آزمایشگاه را از مصرف آن ها مطلع سازید).
طی ۱۲ ساعت قبل از آزمایش، دندان هایتان را مسواک بزنید.
نکته حایز اهمیت این است که اگر دچار بیماری خاصی هستید و یا دارو مصرف می کنید آزمایشگاه را از این موضوع آگاه سازید.
آیا تیروئید خطرناک است
توده های تیروئید اکثراً خوش خیم هستند اما ۵ تا ۱۵ درصد ریسک بدخیمی یا سرطانی شدن در آنها وجود دارد
هر وقت گره تیروئید مشاهده می شود, بخصوص گره های بالای یک سانتی متر باید از نظر بدخیمی بررسی شوند
نمونه برداری از تیروئید باعث گسترش بیماری نمی شود و ۹۰ درصد مبتلایان سرطان های تیروئید با برداشتن کل غده و درمان لازم، طول عمر طبیعی دارند، اما تاخیر در درمان و جراحی نکردن برای بیماران خطرناک است.
علائم تیروئید پرکار و کم کار
کم کاری تیروئید:
نتیجه تولید ناکافی هورمون ها توسط غده تیروئید است.
ممکن است که از مشکلات درون غده تیروئید، غده هیپوفیز، یا هیپوتالاموس رشد کند.
علائم کم کاری تیروئید می تواند شامل موارد زیر باشد:
- خستگی
- تمرکز ضعیف و یا احساس گنگی
- خشکی پوست
- یبوست
- احساس سرما
- نگهداری مایعات
- درد عضلانی و مفاصل
- افسردگی
- خونریزی مداوم و یا قاعدگی شدید در زنان
- ناباروری
- تحریک پذیری
- پف کردن چشم ها
- کاهش ضربان قلب
- شکنندگی ناخن ها
- سردی دست ها و پاها
- سخت بلعیدن غذا
- افزایش کلسترول خون
- فشار خون بالا و پایین
- ورم پلک چشم
- ریزش مو
- بم شدن صدا
پر کاری تیروئید:
تولید بیش از حد هورمون تیروئید را توصیف می کند که یک وضعیت کم تر عمومی شایع تری نسبت به کم کاری تیروئید است.
علائم پر کاری تیروئید معمولاً به افزایش سوخت و ساز مربوط می شوند.
در موارد خفیف تر، ممکن است علائم ظاهری وجود نداشته باشد.
علائم و نشانه های پر کاری تیروئید می تواند شامل موارد زیر باشد:
- لرزش
- اضطراب
- ضربان قلب سریع
- خستگی
- عدم تحمل گرما
- افزایش حرکات روده
- افزایش تعریق
- مشکلات تمرکز
- کاهش وزن بی دلیل
- زیادی اشتها
- کم پشت شدن مو
- افزایش فعالیت
- اسهال
- قاعدگی نامنظم و کم
تیروئید نرمال چند است
اولین آزمایشی که توسط پزشکان صورت می گیرد آزمایش TSH و آگاهی از میزان این هورمون است، تا بتوانند حد نرمال تیروئید را بسنجند.
TSH مخفف (هورمون تحریک کننده ) است ، این هورمون با تحریک کردن تیروئید باعث انتشار دو هورمون دیگر به نام های T4 و T3 می گردد.
در واقع هورمون TSH به عنوان عنصر اصلی تیروئید عمل می کند تا غده تیروئید بتواند به کار خود ادامه دهد.
میزان طبیعی TSH بین ۰٫۴ تا ۴٫۰ MIU/L است.
تیروئید در این محدوده نشانه نرمال بودن غده تیروئید شماست ، اما به دلیل پیچیدگی این غده و تعامل آن با غده های دیگر تنها با یک آزمایش نمی توان به سالم بودن غده تیروئید پی برد، پس با وجود TSH نرمال ممکن است پزشک شما آزمایش های بیشتری برای اینکه از عملکرد درست این غده مطمئن شود در نظر بگیرد.
محدوده طبیعی تیروکسین سرم یا T4 از ۴٫۶ تا ۱۲ میکرو گرم بر دسی لیتر است و محدوده طبیعی تیروکسین آزاد یا FT4 از ۰٫۷ تا ۱٫۹ نانوگرم بر دسی لیتر می باشد.
محدوده طبیعی تری یدوتیرونین آزاد یا FT3 از ۲۳۰ تا ۶۱۹ پیکوگرم بر دسی لیتر می باشد.
قرص تیروئید
درمان پرکاری تیروئید
کاربی مازول:
این دارو برای درمان پرکاری تیرویید استفاده می شود.
کاربی مازول یک پیش دارو است و در بدن به متی مازول تبدیل می شود.
متی مازول با مهار آنزیم تیروییدپراکسیداز از ساخت هورمونهای تیروییدی جلوگیری می کند.
قرص کاربی مازول (Carbimazole) که با نام های تجارتی:NeO – MerCazole در داروخانه ها موجود می باشد از دسته دارویی برای درمان بیماری های غده تیروئید می باشد.
البته بیشترین کاربرد آن برای پرکاری تیروئید می باشد.
بهتر است بدانید که میزان خطر مصرف بیش از دوز مجاز دارو نسبتا زیاد است و میزان وابستگی و اعتیاد به قرص کاربی مازول کم می باشد.
قرص کاربی مازول احتیاج به نسخه پزشک دارد.
قرص کاربی مازول قابل استفاده برای عموم نمی باشد.
پروپیل تیواوراسیل :
پروپیل تیواوراسیل برای درمان پرکاری تیروئید قبل از جراحی و یا رادیوتراپی و نیز درمان کمکی در تیروتوکسیکوز یا طوفان تیروئیدی به کار برده می شود.
این دارو باعث مهار ساخت هورمون های تیروئیدی می شود ودر ضمن تبدیل محیطی تیروکسین (T4) به تری یدوتیرونین(T3) را مهار می کند، به همین دلیل در طوفان تیروئیدی مؤثر است.
به دلیل نیمه عمر کوتاه آن معمولا قرص پروپیل تیواوراسیل ۳ بار در روز و هر ۸ ساعت مصرف می شود و باید سر ساعت مشخص مصرف گردد.
متی مازول:
متی مازول (Methimazole) در درمان فعالیت بالای غده تیروئید مانند بیماری گریوز، پرکاری تیروئید و یا آماده سازی برای جراحی غده تیروئید به دلیل افزایش فعالیت آن به کار می رود.
داروی متی مازول همچنین در مواردی که نیاز به برداشت و حذف غده تیروئید از بدن می باشد و یا در سایر حالت هایی که بوسیله پزشک تعیین می گردد مانند تیرو توکسیکوز به کار می رود.
درمان دارویی کم کاری تیروئید
لووتیروکسین سدیم :
لووتیروکسین سدیم به عنوان جایگزین هورمون تیروئید تجویز می شود.
این دارو در درمان بیماران مبتلا به کم کاری غده تیروئید (هیپوتیروئیدیسم) بکار می رود.
غده تیروئید مسوول ساخت لووتیروکسین می باشد.
در بیماران دچار کم کاری تیروئید، تیروئید مقادیر کمتری از این هورمون را تولید می کند.
به علاوه این دارو در کودکان دچار کم کاری تیروئید (کرتینیسم) و افراد مبتلا به بزرگی بی علامت تیروئید (گواتر) نیز استفاده می شود.
لووتیروکسین به شکل قرص تولید می گردد.
لیوتیرونین سدیم :
داروی لیوتیرونین برای تشخیص و درمان کم کاری تیروئید، پیشگیری و درمان گواتر و سرطان تیروئید و همچنین بررسی عملکرد غده تیروئید به کار می رود.
هورمون های تیروئیدی دارای دو اثر آنابولیک و کاتابولیک می باشند و در متابولیسم طبیعی، رشد و تکامل، خصوصاً تکامل سیستم عصبی کودکان نقش دارند.
لووتیروکسین:
لووتیروکسین یکی از داروهای تیروئید است که به منظور درمان کم کاری تیروئید تجویز می شود.
زمانیکه اقدام به استفاده از این دارو می کنید متوجه می شوید علائمی که داشته اید (مثل خستگی) رفته رفته کمتر شده و وضعیت عمومی بدن رو به بهبودی می رود.