ورم شکم: علت و درمان ورم شکم و معده / ورم ناگهانی شکم و سرطان و یبوست
ورم شکم: علت و درمان ورم شکم و معده / سرطان و ورم شکم / یبوست و ورم شکم / علت ورم ناگهانی شکم در زنان / ورم شکم نوزاد / تورم بالای شکم / علت بزرگ شدن معده چیست
ورم شکم : در این مقاله از بخش مشکلات و بیماری های گوارشی در وبسایت نایریکا به ورم شکم, علت ورم شکم, درمان ورم شکم, سرطان و ورم شکم, درمان ورم شکم و معده, یبوست و ورم شکم, علت ورم ناگهانی شکم, ورم شکم نوزاد, علت ورم ناگهانی شکم در زنان, تورم بالای شکم, علت بزرگ شدن معده چیست می پردازیم.
با ما همراه باشید.
اگر درباره این مقاله اطلاعات مفید یا تجربه ای دارید در بخش نظرات به اشتراک بگذارید.
برای دسترسی سریع به محتوای متن از لینکهای زیر استفاده کنید:
- علت ورم شکم
- درمان ورم شکم
- سرطان و ورم شکم
- درمان ورم شکم و معده
- یبوست و ورم شکم
- علت ورم ناگهانی شکم
- ورم شکم نوزاد
- علت ورم ناگهانی شکم در زنان
- تورم بالای شکم
- علت بزرگ شدن معده چیست
علت ورم شکم
وجود یک بیماری گوارشی نادر اما مزمن
در برخی شرایط و البته در موارد نادر شکم ورم کرده در نتیجه عدم تعادل مزمن روده بروز می کند.
در این صورت پای یک بیماری گوارشی مانند بیماری کرون، سندرم روده تحریک پذیر یا رکتوکولیت هموراژیک یا التهاب زخمی شونده روده بزرگ در میان است.
این بیماری ها مزمن و جدی هستند و باید مورد بررسی پزشکی قرار گیرند.
عدم تعادل هورمونی
گاهی مواقع علت شکم ورم کرده و بزرگ را باید در میزان هورمون ها جستجو کرد.
برخی هورمون ها مانند هورمون کورتیزول (هورمون استرس) یا هورمون انسولین که به تغذیه وابسته است روی حجم و اندازه شکم تأثیر می گذارند.
بهتر است بدانید که علاوه بر دو هورمون ذکر شده هورمون های دیگری نیز در ورم کردن شکم نقش دارند.
هورمون های زنانه نیز به ویژه در صورت ابتلا به اختلال هورمونی یا قرار داشتن در دوره پیش از یائسگی نیز روی اندازه شکم تاثیر دارند.
اختلال هورمونی مربوط به یائسگی باعث ایجاد تغییراتی در اسکلت خانم ها نیز می شود.
در این دوره قد خانم ها کمی خم شده و چند سانتی متری کوتاه تر می شوند و این تصور به وجود می آید که شکم درآورده اند.
اما توزیع حجم جدید در شکم به وجود آمده است و بنابراین تمام محتویات شکم برجسته تر دیده می شود.
شل شدن عضلات شکمی
باکتری های روده ما که به فلور روده شهرت دارند در روند هضم غذا شرکت می کنند.
اما همه چیز مربوط به تعادل این باکتری هاست.
زمانی که برخی از باکتری ها پرتعداد یا اندک می شوند روند هضم غذا دچار مشکل می شود و ممکن است شکم دچار ورم شود
اگر عضلات شکم قوی نباشند نمی توان انتظار داشتن شکمی کوچک و صاف داشت.
برای مقابله با این مسئله لازم است با انجام ورزش نسبت به تقویت عضلات این بخش تلاش کرد.
برای رسیدن به شکمی صاف تر توصیه می شود که ابتدا تغذیه مناسبی داشته باشید و سبک زندگی تان را اصلاح کنید.
انجام ورزش، پیاده روی و ورزش های شکمی باعث تقویت عضلات شکمی و کوچک شدن آن می شود.
استرس منبع التهاب روده ای
افرادی که تحت استرس شدید هستند در معرض عوارض سنگین آن روی گوارش و سلامت روده هایشان قرار دارند.
استرس باعث تغییراتی در ترشح هورمون های فوق کلیوی می شود.
این مکانیسم نیز التهاب روده ها را بیشتر می کند.
در نتیجه شکم ورم کرده و دردناک می شود.
برای مقابله با این مشکل ابتدا به فکر استرس زدایی و رسیدن به آرامش باشید.
متأسفانه همیشه پیشگیری و مقابله با استرس کار ساده ای نیست و زمانی که اضطراب تمام وجود فرد را می گیرد به سختی می توان برای آن مسلط شد.
با این حال توصیه می کنیم از تکنیک های آرامبخش استفاده کنید.
تنفس عمیق شکمی، ورزش یوگا، نیایش، مدیتیشن و غیره باعث کاهش استرس می شود.
همچنین می توانید از گیاهان دارویی آرامبخش برای کاهش استرس هایتان استفاده کنید.
سندرم روده تحریکپذیر یا IBS
ابتلا به این عارضه میتواند مدت طولانی موجب ایجاد نفخ و تورم شکمی شود که درعین حال با علائمی چون درد، یبوست یا اسهال همراه است.
پیتر وورول، استاد طب و گاستروانترولوژی در دانشگاه منچستر در این باره خاطرنشان کرد: ما تصور میکنیم که در مبتلایان به این سندرم، رودهها از حساسیت بالاتری برخوردارهستند و بنابراین فرآیندهای عادی روده موجب بروز این علائم میشوند.
نفخ و تورم شکم یکی از ناخوشایندترین و مختل کنندهترین عوارض سندرم روده تحریکپذیر است.
این سندرم درمان ندارد اما میتوان علائم آن را کنترل کرد.
به این ترتیب کاهش مصرف فیبرغلات میتواند ۳۰ تا ۴۰ درصد علائم این سندرم را در مبتلایان کاهش دهد.
مصرف فرآوردههای پروبیوتیک نیز به کاهش علائم سندرم روده تحریکپذیر کمک میکند.
در برخی موارد شدیدتر میتوانید با مراجعه به پزشک عمومی و دریافت داروهای خاص علائم بیماری را کاهش دهید.
بیماری سلیاک
این بیماری میتواند باعث احساس خستگی دائمی، کاهش وزن بیدلیل و ابتلا به دردهای شکمی شود.
بیماری سلیاک ناشی از واکنش شدید به گلوتن است.
گلوتن در گندم، چاودار و جو و تمام مواد غذایی حاوی این غلات موجود است.
در مبتلایان به این بیماری بدن در مقابل ورود گلوتن یک واکنش خودکار ایمنی از خود نشان میدهد و با این ماده به عنوان بیگانهای برخورد میکند که باید به آن حمله کند.
این امر باعث آسیب دیدن سطح روده کوچک میشود و روی فرآیند جذب ریزمغذیها از غذا تاثیر سوء میگذارد.
در صورت مشاهده این علائم باید به پزشک مراجعه کرد.
سرطان تخمدان
این بیماری نیز میتواند موجب تورم دائمی شکم و بروز مشکلات دیگر نظیر احساس سیری دائمی و درد شکمی شود.
علائم سرطان تخمدان بسیار گیج کننده است و به همین دلیل معمولا در مراحل پیشرفته تشخیص داده میشود که درمان آن سختتر است.
بنابراین آگاهی از علائم بالقوه آن ضروری است.
به گفته پزشکان مهمترین نشانه این بیماری تورم دائم شکم است که پیوسته وجود دارد و کم و زیاد نمیشود و اندازه شکم نیز بزرگ میشود.
تغییرات هورمونی؛
درمان ورم شکم
بابونه
یکی از بهترین گیاهان برای درمان زخم و ورم معده، بابونه است.
این گیاه به آسانی این مرض را درمان می کند و آن هایی که سال هاست با این مرض دست به گریبان هستند می توانند با استفاده از بابونه سلامتی خود را بازیابند.
یکی از بهترین گیاهان برای درمان زخم معده و ورم معده، بابونه است
برای درمان زخم معده یک لیوان چای غلیظ بابونه درست کنید (۴ قاشق چایخوری بابونه در یک لیوان آب جوش و یا چهار تا چای کیسه ای بابونه در یک قاشق لیوان آب جوش) و در هنگام صبح ناشتا چای را بنوشید و سپس در رختخواب به پشت دراز بکشید و بعد از چهار دقیقه بخوابید و البته بعد از یک ربع ساعت می توانید صبحانه خود را میل کنید.
این عمل را به مدت دو هفته ادامه دهید تا زخم و ورم معده به کلی شفا یابد.
رازیانه
از تخم و برگ این گیاه می توان به عنوان دم کرده استفاده کرد.
رازیانه حاوی ماده ای است که در تحریک ترشحات معده و دستگاه گوارش نقش دارد.
رازیانه حاوی ماده ای است که در تحریک ترشحات معده و دستگاه گوارش نقش دارد
نعنا
برگ نعناع به عنوان درمانی موثر برای سوء هاضمه، سوزش سر دل، نفخ و درد معده و دستگاه گوارش استفاده می شود.
این گیاه مفید همچنین اشتها را تحریک می کند و در درمان حالت تهوع و سردرد موثر است.
برگ نعنا به عنوان درمانی موثر برای سوء هاضمه، سوزش سر دل و درد معده استفاده می شود
زنجبیل
از ۲۰۰۰ سال قبل تاکنون برای درمان تمامی اختلالات هضم استفاده می شده است.
زنجبیل خواص تحریک کننده و درمانی دارد.
این چاشنی با بهبود بخشیدن به عملکرد آنزیم های گوارشی به بهتر عمل کردن سیستم هاضمه بدن و کاهش نفخ کمک می کند.
زنجبیل، به بهتر عمل کردن سیستم هاضمه بدن و کاهش نفخ کمک می کند
شیرین بیان
قسمت مورد استفاده شیرین بیان ساقه های زیرزمینی و ریشه های گیاه است که دارای ترکیبات مختلفی است.
ترکیب موجود در ریشه های گیاه پنجاه برابر از شکر شیرین تر است و مقدار آن با توجه به شرایط محیطی و گونه گیاه بین ۵ تا ۲۰ درصد است.
در طب سنتی از این گیاه برای درمان اسپاسم عضلات و تورم، برونشیت، روماتیسم و ورم مفاصل استفاده می شود.
ریشه شیرین بیان محافظ بافت معده در برابر عوامل خطر (داروها و استرس) است و از بروز زخم معده و اثنی عشر جلوگیری می کنند.
شه شیرین بیان محافظ بافت معده در برابر عوامل خطر (داروها و استرس) است
ریحان
ریحان، که دارای خواص ضد اسپاسم است می تواند معده را قوی تر کند و از بسیاری از بیماری های معده، روده مثل اسهال و استفراغ جلوگیری کند.
ریحان، که دارای خواص ضد اسپاسم است می تواند معده را قوی تر کند
مخلوط مقدار مساوی از آب ریحان و آب ریشه زنجبیل ۲ یا ۳ بار در روز برای کاهش درد معده مفید است.
همچنین می توانید ۱۰ تا ۱۵ برگ ریحان را در یک فنجان آب جوش بریزید و میل نمایید.
چای ریحان را می توانید روزانه با عسل چند بار مخلوط کنید.
شنبلیله
برای درمان زخم معده استفاده می شود.
شنبلیله حاوی یک ترکیب لعاب دار است که زخم معده را بهبود می دهد.
برای دل درد یک قاشق از دانه شنبلیله را در دو فنجان آب حل کنید.
سپس دانه ها را فشار داده تا حل شوند، کمی عسل اضافه کنید.
حدود یک هفته دو بار در روز استفاده کنید.
شنبلیله، برای درمان زخم معده استفاده می شود
بومادران
یک چنگ از گیاه گل بومادران را در یک لیوان آب جوش دم کرده یک استکان قبل از ناهار و شام میل کنید. (برای زنان باردار مضر است).
سرطان و ورم شکم
بیماران مبتلا به سرطان تخمدان نفخ بدون دلیل که به ناگاه شکل می گیرد و مدت زمان قابل توجهی ادامه می یابد را گزارش کرده اند.
درمان ورم شکم و معده
بهصورت کاملاً طبیعی خودتان را راحت کنید
از باد درکردن نترسید.
احتمالاً مستقیمترین روش برای اینکه از درد شکمی ناشی از تجمع باد راحت شوید این است که بگذارید باد از شکمتان خارج شود.
از نظر بیشتر مردم و در بسیاری از فرهنگها، باددرکردن در ملا عام کاری ناپسند بهشمار میرود، بنابراین دراینباره احتیاط کنید و این کار را در دستشویی انجام دهید.
برای اینکه باد راحتتر از شکمتان خارج شوید، مدتی قدم بزنید یا بهآرامی شکم خود را به سمت پایین مالش دهید.
مالش احتمالاً به خروج باد از رودهی بزرگ کمک میکند.
• بادی که باکتریهای مخمر در رودهی بزرگ تولید میکنند ترکیبی است از نیتروژن، دیاکسیدکربن، متان، و سولفور.
بوی بد باد معده بهخاطر همین گازها است.
• باددرکردن با افزایش سن بیشتر میشود.
دلیل آن معمولاً این است که با افزایش سن آنزیمهای گوارشی کمتر در بدن تولید میشوند.
درد نفخ را با باد گلو تسکین دهید.
راه دیگری که برای خروج باد از بدن وجود دارد در طرف دیگر بدن قرار گرفته است.
البته باد گلو (یا آروغزدن) کمک چندانی به رهایی از بادهایی که در پایین روده حبس شدهاند نمیکند، اما مطمئناً میتوانید بادهای اضافیای را که در معده و قسمتهای بالایی روده گیر افتاده با بادگلو از درون خود بیرون بکشید.
جمعشدن هوا در شکم ممکن است ناشی از سریعنوشیدن آب یا سریعخوردن غذا باشد، یا ناشی از نوشیدن مایعات با نی، یا جویدن آدامس، یا سیگارکشیدن.
اگر آروغ بزنید، این هوای جمعشده بهراحتی و بهسرعت و بدون هیچ دردی رها میشود.
نوشیدن بیش از حد نوشابههای گازدار باعث ورم شکمی میشود، اما اگر فقط یکی دو جرعه از این نوشیدنیها را بخورید راحتتر میتوانید آروغ بزنید و باد اضافی را خالی کنید.
• از جمله مواد طبیعی برای تولید باد گلو اینها هستند: زنجبیل، پاپایا، آبلیمو، و نعناع فلفلی.
• آروغ زدن در ملا عام نیز، مثل باددرکردن، از نظر بسیاری از آدمها و فرهنگها (البته نه همهی آنها) ناپسند شمرده میشود.
پس مراقب باشید.
از مصرف خوراکیهای نفاخ دوری کنید.
بعضی از غذاها بیش از بقیه در روده باد تولید میکنند.
دلیل این ویژگی این است که این غذاها سختتر هضم میشوند یا ترکیباتی دارند که معده و روده را آزار میدهد.
از عمدهترین غذاهای نفاخ میتوان به عدس و نخود و لوبیا اشاره کرد، و همچنین کلم، پیاز، بروکلی، گل کلم، آلو، و قارچ.
اگر در مصرف بعضی خوراکیها زیادهروی کنید، بیشتر دچار ورم، نفخ، و اسهال میشوید، خوراکیهایی مثل فیبرهای حلنشدنی (که در سبزیجات و پوست میوهها یافت میشود)، قند فراکتوز (که در تمام میوهها پیدا میشود، بهخصوص در خانوادهی توتهای شیرین)، و گلوتن (که در بیشتر غلات وجود دارد، مثل گندم، جو، و چاودار).
اگر دوست دارید سبزیجات و میوهی خام بخورید، هر بار به مقدار کم از آنها بخورید، و بهآرامی آنها را بجوید و زمان بیشتری برای هضم آنها درنظر بگیرید.
• افراد مبتلا به بیماری سلیاک بیش از دیگران به گلوتن حساس هستند.
گلوتن رودهی آنها را آزار میدهد و باعث درد و ورم شکمی میشود.
• از دیگر اختلالات رودهای که باعث میشود افراد بیشتر دچار ورم شوند میتوان به سندروم شکم تحریکپذیر (IBS)، کولیت زخمی، و بیماری کرون اشاره کرد.
• نوشیدنیهایی که باعث ورم میشوند عبارتاند از قهوه، نوشیدنیهای مملو از فراکتوز، آبجو، و نوشابههای گازدار دارای قند مصنوعی (آسپارتامه یا سوربیتول).
غذاهایی بخورید که ورم و درد نفخ را زیاد نمیکنند.
زنجبیل، عسل خام، نعناعفلفلی، بابونه، دارچین، خیار، موز، آناناس، دانهی رازیانه و کتان، ماست پروبیوتیک، و کلم پیچ.
اگر به لاکتوز حساس هستید، لبنیات نخورید.
حساسیت به لاکتوز یعنی که بدن نمیتواند بهاندازهی کافی آنزیم لاکتاز تولید کند.
آنزیم لاکتاز برای هضم و تجزیهی قند شیر (یا همان لاکتوز) لازم است.
لاکتوزهای هضمنشده در رودهی بزرگ جمع میشوند و پوششی فراهم میآورند که باکتریهای خوب از آن برای تخمیر استفاده میکنند و غذایشان نیز بهحساب میآید.
چیز دیگری که باکتریهای خوب تولید میکنند نفخ است.
نشانههای حساسیت به لاکتوز عبارتاند از نفخ، ورم، گرفتگی عضلات شکم، و اسهال.
به همین خاطر، اگر فکر میکنید مشکل حساسیت به لاکتوز دارید، از مصرف بستنی، خامه زده، میلکشیک، پنیر و شیر گاو خودداری کنید.
• بعد از دوران کودکی، توانایی بدن برای تولید لاکتاز بهسرعت کاهش پیدا میکند، بنابراین، با بالارفتن سن، حساسیت به لاکتوز هم افزایش پیدا میکند.
• اگر میخواهید همچنان به مصرف محصولات لبنی ادامه دهید، ولی نمیخواهید بهخاطر حساسیت به لاکتوز دچار باد و ورم شکم شوید، کپسولهای حاوی آنزیم لاکتاز بخرید، و قبل از خوردن غذاهای حاوی لبنیات، یکی دو تا از آنها را بالا بیندازید.
یک یا دو قاشق چایخوری جوششیرین را در آب حل کنید.
ممکن است دلیل دل پیچه وجود اسید زیادی در معده باشد.
جوش شیرین علیه اسید اقداماتی انجام میدهد که باعث میشود درد دل پیچه تسکین پیدا کند.
با روشهای طبی از درد دل پیچه رها شوید
با پزشکتان مشورت کنید.
ورم شکم و دلپیچه، اگر ناشی از خوردن غذاهای نفخدار و حساسیت به لاکتوز نباشد، ممکن است بهعلت داشتن بیماری یا مشکلات پزشکی باشد.
اگر همیشه باد در شکمتان میپیچد، پیش پزشک بروید تا معاینهتان بکند و احتمال مشکلات جدیتر را بررسی کند.
بیماریهایی که معمولاً باعث ورم شکم و دلپیچه میشود عبارتاند از عفونت معدیرودهای (عفونت ویروسی یا عفونت ناشی از باکتری یا انگل)، زخم معده، انسداد روده، سندروم روده تحریک پذیر، کولیت زخمی، بیماری سلیاک، آلرژی غذایی، سرطان روده یا معده، بیماری صفرا، و ریفلاکس اسیدی.
• اگر دلپیچهی شما ناشی از عفونت یا مسمومیت غذایی باشد، ممکن است پزشک مصرف کوتاهمدت آنتی بیوتیک را توصیه کند.
اما مصرف بیشازاندازهی آنتیبیوتیکها باکتریهای خوب روده را میکشد و ممکن است درعمل منجر به مشکلات معدیرودهای بیشتری شود.
• مصرف بعضی داروهای خاص منجر به ورم و جمعشدن باد در شکم میشوند، ازجملهی این داروها میتوان به داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (مثل ایبوپروفن و ناپروکسن)، ملینها، داروهای ضدقارچ و استاتینها (برای کلسترول بالا) اشاره کرد.
بنابراین با پزشک دربارهی این داروها مشورت کنید.
• ممکن است پزشک از شما نمونهی مدفوع بخواهد و ممکن است خونتان را برای بیماری سلیاک و نفستان را برای حساسیت به لاکتوز آزمایش کند.
در بعضی موارد، ممکن است نیاز به تصویربرداری با اشعهی ایکس یا کولونوسکوپی هم باشد.
از پزشک دربارهی مصرف اسیدهیدروکلریک مشورت بخواهید.
گوارش غذاهای عادی، بهخصوص غذاهای پرپروتئین، نیاز به اسید فراوانی دارد، بهخصوص اسیدهیدروکلریک.
تولیدنشدن اسید معده (که با بالارفتن سن اتفاق میافتد) میتواند منجر به گوارش ناقص پروتئین شود، که این باعث تخمیر در روده و تولید باد میشود.
بنابراین، با پزشک دربارهی آزمایش تولید اسید معده مشورت کنید و بعد از آزمایش، اگر دیدید که معدهتان بهاندازهی کافی اسید تولید نمیکند، مصرف مکملهای مربوطه را در برنامهی خود قرار دهید.
• برای کمک به هضم پروتئین، بهجای اینکه غذا را با خوردن نان یا سالاد شروع کنید، اول گوشت، مرغ، و ماهی را بخورید.
معده عادت دارد بهمحض اینکه شروع به غذاخوردن میکنید اسید را ترشح کند، اما کربوهیدراتها نسبت به پروتئینها نیاز بسیار کمتری به اسید دارند تا هضم شوند.
• یکی از مکملهای اسیدهیدروکلریک پرطرفدار بتائین هیدروکلراید است که میتوانید از بسیاری از داروخانهها آن را تهیه کنید.
یادتان باشد که قرصها را بعد از خوردن غذا مصرف کنید، نه قبل یا حین خوردن.
آنزیم آلفا-گالاکتوزیداس مصرف کنید.
همانطور که در بالا اشاره کردیم، یکی از دلایل عمدهی اینکه بعضی غذاها در رودهها تولید گاز میکنند این است که بدن انسان نمیتواند بعضی ترکیبات پیچیدهی قندی را هضم کند (ازجمله فیبرهای حلناشدنی و قندهایی معروف به الیگوزاکارید).
خریدن داروهای بینیاز از نسخهی حاوی آلفا-گالاکتوزیداس میتواند این مشکل را برطرف سازد، چون این آنزیم قندهای پیچیده را قبل از رسیدن به رودهها و تخمیرشدن تجزیه میکند.
قرص آلفا-گالاکتوزیداس را درست پیش از خوردن غذاهای پرفیبر مصرف کنید (غذاهای پرفیبر مثل سبزیجات، میوه، و حبوبات) تا از ایجاد گاز و دردهای شکمی جلوگیری شود.
• آنزیم قند از ترکیبی بهنام آسپرگیلوس نیگر بهدست میآید.
این ترکیب ممکن است باعث واکنشهای آلرژیک در افراد حساس به پنیسیلین شود.
• آلفا-گالاکتوزیداس باعث تجزیهی گالاکتوز به گلوکوز میشود، اما ممکن است با داروهای دیابتی تداخل ایجاد کند.
اگر دیابت دارید و میخواهید موادی مصرف کنید که حاوی این مادهاند، قبلاً با پزشکتان مشورت کنید.
پروبیوتیک مصرف کنید.
مکملهای پروبیوتیک حاوی انواعی از باکتریهای مفیدی هستند که در حالت عادی در رودهی بزرگ زندگی میکنند.
اگر بیش از اندازه از آنتیبیوتیک استفاده کنید، این باکتریهای «دوست» میمیرند.
اگر در میزان باکتریهای مفید روده تعادل از بین برود، فرد دچار مشکلات گوارشی میشود و نشانههای اختلالات معدیرودهای بروز میدهد.
اگر احتمال میدهید که ازبینرفتن تعادل باکتریها رودهی شما را تهدید میکند، مصرف مکملهای پروبیوتیک را مد نظر قرار دهید تا از درد نفخ راحت شوید.
پروبیوتیکها بیخطرند و در فروشگاههای عرضهکنندهی غذاهای سالم بهراحتی یافت میشوند.
• پروبیوتیکها به صورتهای گوناگونی عرضه میشوند: قرص، کپسول، پودر؛ و باید آنها را بهصورت مرتب مصرف کرد تا تمرکز یا کولونی آنها در رودهی بزرگ حفظ شود.
بههرحال، از هر نوعی که باشد، باید پوشش دیرهضم داشته باشد یا میکروکپسول شده باشد تا اسید معده آن را هضم نکند و بتواند خود را به روده برساند.
• غذاهای تخمیری نیز یکی از منابع مناسب باکتریهای دوست هستند.
از جملهی این غذاها میتوان به ماست، آب دوغ، کفیر، محصولات تخمیری سویا (ناتو، میسو، سس سویا، توفو)، و کلمترش اشاره کرد.
از روانکنندهها برای درمان یبوست استفاده کنید.
یبوست به کارنکردن منظم شکم یا سختشدن دفع میگویند.
این مشکل میتواند بهخاطر خوردن بیشازاندازهی فیبر (یا اصلاً نخوردن آن) اتفاق بیفتد یا بهخاطر نخوردن مایعات بهاندازهی کافی.
تعریف یبوست مزمن معمولاً این است که بهمدت چندین هفته یا چند ماه شکم کمتر از ۳ بار در هفته کار کند.
اما بیشتر موارد یبوست تنها چند روز طول میکشد.
یبوست منجر به درد رودهای و دلپیچه، شبیه به درد ناشی از نفخ، میشود، اما علت این ناراحتی کاملاً متفاوت با نفخ است.
درمان پزشکی یبوست استفاده از روانکننده است.
مصرف روانکنندهها دفع را بیشتر میکند.
روانکنندهها یا حجم مدفوع را زیاد میکنند، یا مدفوع را روان میکنند، یا اجازه میدهند که مایعات از روده رد شود (منیزیم هیدروکسید)، یا دیوارهی روده را روان میکنند (روغنهای آلی، روغن جگر ماهی کاد).
• افراد مسنی که رژیم مناسبی ندارند معمولاً بهخاطر مصرفنکردن فیبر کافی دچار یبوست میشوند، برای همین است که به این افراد توصیه میشود آلو زیاد بخورند یا آبآلو بنوشند.
• یبوست در کودکان و نوجوانان اغلب بهعلت خوردن بیشازاندازهی فیبر اتفاق میافتد، مثلاً زیادهروی در خوردن هویج و سیب.
• اگر یبوست بهخاطر خوردن فیبر زیاد اتفاق بیفتد، احتمال اینکه بهخاطر تخمیر باکتریایی نفخ و ورم شکم اتفاق بیفتد نیز هست.
بههمینخاطر، بسیاری از توصیههایی که در بالا برای خلاصشدن از درد نفخ آوردیم اینجا هم کاربرد پیدا میکند.
یبوست و ورم شکم
رشد بیش از حد باکتریها در داخل روده و برخی بیماریهای انگلی و همچنین وجود میکروب هلیکوباکترپایلوری که خود عاملی برای زخم معده است، میتواند باعث ایجاد نفخ شود.
بلع هوا، اختلال در هضم غذاها، عدمتحمل قند لاکتوز و یبوست نیز ایجاد نفخ میکنند.
در یبوست اختلال در حرکات روده و کند بودن آن باعث تجمع گاز شده و اختلال در دفع گاز باعث ایجاد درد و ناراحتی و نفخ در روده میشود.
در برخی موارد ممکن است، میزان گازی که در افراد طبیعی ایجاد مشکل نمیکند در برخی دیگر ایجاد ناراحتی کند.
بنابراین روده این افراد تحریکپذیرتر از سایرین بوده و گاز معده با میزان کم نیز آنها را دچار مشکل میکند.
علت ورم ناگهانی شکم
مصرف داروها باعث ورم شکم می شود
برخی داروها باعث ورم شکم افرادی می شوند که با مشکلات گوارشی درگیر هستند.
اگر روده ها حساس باشند مصرف هر چیزی و حتی مصرف دارویی مانند داروی ضدالتهاب یا یک آنتی بیوتیک نیز باعث ورم شکم می شود.
باید بدانید که آنتی بیوتیک ها باعث برهم زدن تعادل فلور روده ها می شود و به این ترتیب میزان باکتری هایی که عامل تخمیر هستند افزایش یافته مشکلات شکمی بیشتر می شود.
بنابراین توصیه می کنیم زمانی که مجبور به مصرف آنتی بیوتیک ها هستید در کنار آن از محصولات غذایی پروبیوتیک (ماست پروبیوتیک) استفاده کنید تا عوارض جانبی دارو کاهش پیدا کند.
عدم تعادل فلور روده باعث بروز مشکلات گوارشی می شود
باکتری های روده ما که به فلور روده شهرت دارند در روند هضم غذا شرکت می کنند.
اما همه چیز مربوط به تعادل این باکتری هاست.
زمانی که برخی از باکتری ها پرتعداد یا اندک می شوند روند هضم غذا دچار مشکل می شود و ممکن است شکم دچار ورم شود.
در اکثر موارد عدم تعادل فلور روده به تغذیه نامناسب (مصرف چربی و پروتئین زیاد و بیش از اندازه) مربوط می شود.
تنها راه برای ایجاد تعادل فلور روده باید از مصرف مواد غذایی نامناسب پرهیز کرد.
در عین حال می توانید با مصرف مکمل یا مواد غذایی حاوی پروبیوتیک به حفظ تعادل این میکروارگانیسم ها کمک کنید.
به عقیده متخصصان لازم است که به شیوه تغذیه نیز فکر کنید.
یعنی لازم است که در حالت نشسته و آرامش و تمرکز غذا بخورید.
علاوه بر این باید نسبت به نحوه طبخ غذا نیز دقت کرد.
به عنوان مثال بخارپز کردن باعث بهبود گوارش و هضم مواد غذایی می شود.
نفخ حاصل از مصرف مواد غذایی
افرادی که تحت استرس شدید هستند در معرض عوارض سنگین آن روی گوارش و سلامت روده هایشان قرار دارند.
استرس باعث تغییراتی در ترشح هورمون های فوق کلیوی می شود.
این مکانیسم نیز التهاب روده ها را بیشتر می کند
نفخ به دلیل تجمع گاز در روده ایجاد می شود که در نتیجه مکانیسم تخمیر بروز کرده و بنابراین باعث ورم و بزرگی شکم می شود.
به گفته متخصصان باکتری های روده هر آنچه را که سلول ها پس زده اند هضم می کنند.
اما این باکتری ها نمی توانند از عهده برخی مواد غذایی که به «فودمپ» ها (مواد غذایی حاوی قندهای مورد نیاز فلور روده برای تخمیر) شهرت دارند بربیایند.
ارتباط زیادی بین مصرف فودمپ ها و بروز مشکلات گوارشی مانند گاز، نفخ، اسهال، یبوست و غیره وجود دارد.
لازم است که مصرف مواد غذایی فودمپ به طور موقت محدود شود.
این مواد غذایی شامل برخی میوه ها مانند سیب، گلابی، زردآلو و غیره و برخی از سبزیجات مانند کلم ها، تره فرنگی، آرتیشو و حبوباتی مانند عدس، نخود، لوبیا و محصولات لبنی و غلات می شود.
البته یادتان باشد که در صورت بروز نفخ نیز نیاز به حذف کامل این مواد غذایی وجود ندارد چون برای سلامتی لازم و ضروری هستند.
فقط کافی است در مواردی که احساس نفخ زیادی دارید مصرف این مواد غذایی را محدود کنید.
احتباس آب
احتباس آب در بدن و ورم آن نتیجه مکانیسمی است که در آن از بافت های بدن دفع نمی شود.
بنابراین مازاد آب در بدن در شکم تجمع کرده و باعث ورم و بزرگی آن می شود.
اما احتباس آب در بدن باعث بروز واکنشی فراتر از ورم شکم می شود.
بنابراین لازم است که در ابتدا عامل اصلی این احتباس آب و عدم دفع آن بررسی شود.
ورم شکم نوزاد
با عجله شیر خوردن
اگر کودک باعجله شیشه را بمکد یا حجم شیری که از پستان مادر به دهان نوزاد ریخته میشود، بیشتر از ظرفیت دهان نوزاد باشد، هوای زیادی وارد معدهی نوزاد میشود.
آرام نوشیدن شیر
ریز بودن سوراخ سرشیشهی نوزاد نیز یکی از دلایل بلعیدن هوا هنگام شیر خوردن و بروز نفخ است.
حبابهای محلول در آب
اگر برای نوزاد شیرخشک آماده میکنید، قبل از مصرف چند دقیقه آن را در جایی ثابت بگذارید تا حبابهای هوای محلول در شیر بهطور کامل ازبین برود.
هرقدر شیشهی شیر را بیشتر تکان بدهید، هوای بیشتری وارد شیر میشود که مصرف زودهنگام آن باعث نفخ و دلدردِ کودک میشود.
زیاد گریه کردن
هنگام گریه، هوای زیادی وارد معدهی نوزاد میشود.
اگر میخواهید نوزادتان کمتر دچار نفخ شود، سعی کنید او را آرام نگهدارید.
مصرف غذاهای نفخدار
نفخ نوزاد ممکن است به دلیل خوردن غذاهای نفاخ باشد.
حتی ممکن است نفخ نوزاد به دلیل مصرف غذاهای نفاخ توسط مادر باشد که تأثیر مستقیمی بر شیر مادر دارد و موجب بروز مشکلاتی در دستگاه گوارش و دل درد نوزاد شود.
علائم نفخ نوزاد
نفخ معمولا در کودکان تازه متولدشده که تنها چند هفته از تولدشان میگذرد، اتفاق میافتد.
اُکانر میگوید: «این مشکل در کودکانی که در هفتهی چهارم تا دوازدهم زندگی خود هستند، بسیار بیشتر است.
نوزادانی که در هفتهی هشتم تولد خود هستند، خیلی بیشتر از نوزادان دیگر به این مشکل دچار میشوند.
مشکل نفخ معمولا در نوزادان سهماهه بهطور کامل برطرف میشود.»
گریهی نوزاد دلایل مختلفی دارد و تشخیص علت آن برای والدین کار سختی است.
البته نفخ نوزادان علائم خاصی دارد که آشنایی با آنها به شما کمک میکند مشکل را زودتر تشخیص بدهید و آن را درمان کنید.
این نشانهها عبارتند از:
- قرمزشدن صورت؛
- گریه کردن؛
- گریه کردن و ناآرامی نوزاد بعد از شیرخوردن؛
- مشت کردن دستها؛
- جمع کردن و بالابردن پاها به داخل شکم.
اگر کودک یکی از این علائم را دارد، بهتر است به او کمک کنید تا آروغ بزند یا کاری کنید که باد معدهی کودک راحتتر خارج شود.
این روش در اکثر کودکان باعث میشود گریهی نوزاد خیلی زود تمام شود.
علت ورم ناگهانی شکم در زنان
نفخ شکم در زنان به نظر خیلی از خانم ها عادی است اما یک تورم ساده می تواند علامت یک بیماری خاص باشد.
زنانی که ورم را در بدن خود نادیده می گیرند ممکن است به یکی از بیماری های زنانه مانند کیست تخمدان یا فیبروم مبتلا شده باشند که بهتر است آن را با پیگیری، درمان کنند.
مطالعات جدید می گویند که بیش از ۳۰ درصد از ما از تورم و نفخ شکم متناوب رنج می بریم.
گاهی به دلایل مختلف ورم هایی وجود دارند که نه تنها عادی نیستند بلکه بی شک از شکل گیری یک بیماری خبر می دهد.
استفاده بیش از حد از مایعات، فیبروم های رحم، نفخ شکم در زنان ، مشکلات معده، اختلالات روده ای و حتی کارکرد ناهنجار تخمدانها همه و همه از مشکلاتی هستند که می توانند سبب تورم شود.
بسیاری از این بیماریها به راحتی قابل شناسایی توسط خود شخص نیستند.
چرا که به دلیل یک تورم ساده ممکن است بیمار اهمیت چندانی به آن ندهد.
در صورتی که یک کیست کوچک تخمدان می تواند در گذشت زمان و کم اهمیتی فرد به سرطان تخمدان تبدیل گردد.
تورم بالای شکم
ورم معده و سوءهاضمه علائم مشابهی دارند و به همین دلیل عدهای این دو را با هم اشتباه میگیرند.
سوءهاضمه و دردهای موقتی معده طبیعی هستند، اما ورم معده از طریق آزمونها و دردهای مکرر شناسایی میشود.
علائم ورم معده در افراد مختلف متفاوت است ولی بهطورکلی این علائم شامل دردهای مکرر معده، نفخ معده، سوزش معده و … است.
افراد ممکن است علائم ورم معده را برای مدت کوتاهی (ورم معدهی حاد) یا برای سالهای طولانی (ورم معده مزمن) تجربه کنند.
دلیل اصلی ورم معده، تضعیف غشای مخاطی معده است.
این غشا از معده در برابر اسید و شیرهی معده محافظت میکند.
عادات ناسالمی مانند سیگار کشیدن، رژیم غذایی بد و مصرف مداوم داروهای مُسکن میتواند منجر به التهاب معده و افزایش خطر ابتلا به ورم معده شود.
سن بالا، چاقی و اضافه وزن، استرس زیاد و مصرف مداوم غذاهای فرآوریشده، خطر بروز ورم معده را به بالاترین حد خود میرسانند.
مطالعات نشان میدهند افرادی که بالای ۶۰ سال سن دارند، در معرض فرسایش دیوارهی معده، عفونتها و بیماریهای خودایمنی هستند و کمبود مواد مغذی میتواند به این علائم دامن بزند.
داشتن یک رژیم غذایی سالم، ترک سیگار و ورزش کردن میتواند تا حد زیادی شما را از خطر ابتلا به ورم معده دور کند.
شایعترین علائم ورم معده عبارتند از:
- احساس سوزش در معده یا بالای آن، مخصوصا در هنگام غذا خوردن؛
- معده درد؛
- حالت تهوع؛
- نفخ معده؛
- کاهش اشتها، احساس سیریِ زودهنگام و احتمالا کاهش وزن؛
- سکسکه و آروغ زدن؛
- تغییر در حرکات رودهای و تیرهتر شدن رنگ مدفوع.
علت بزرگ شدن معده چیست
ممکن است به دلیل غذا خوردن زیاد معده شما بزرگ شده باشد و یا اینکه احتمال دارد دچار ورم معده شده باشید.
شایعترین علت ایجاد ورم یا التهاب معده باکتری هلیکوباکترپیلوری است، علائم التهاب حاد به صورت درد در سر شکم همراه با استفراغ و تهوع است و در اغلب افرادی که این عارضه ایجاد میشود این علائم کاملا گذراست.
البته در برخی افراد این باکتری از بین نمیرود و به صورت عفونت مزمن در معده خود را نشان میدهد که ممکن است تظاهر آن ۲۰ سال پس از شروع عفونت حاد اتفاق بیفتد.
متاسفانه این عفونت مزمن بدون علامت است، اما با آندوسکوپی و نمونهبرداری وجود این باکتری به همراه التهاب مزمن معده ثابت میشود.
برای بسیاری از بیماران مبتلا به التهاب مزمن معده اتفاق خاصی رخ نمیدهد، اما در برخی افراد عوارض بعدی خود را نشان میدهد که علامتدارترین این عارضه ایجاد زخم در اثنیعشر یا معده است و افرادی که مبتلا به زخم اثنیعشر میشوند افزایش ترشح اسید معده و افرادی که زخم معده میگیرند کاهش ترشح اسیدمعده دارند.
این التهاب مزمن به مرور میتواند موجب از بین رفتن لایه داخلی معده و تغییر ماهیت بافت معده و در نهایت ابتلا به سرطان معده شود.
عوامل ژنتیکی نیز بسیار تأثیرگذارند.
درمان نوع مزمن ورم معده بستگی به بیماریای دارد که باکتری هلیکوباکترپیلوری ایجاد کرده است ولی در اغلب بیماران مبتلا به نوع مزمن ورم معده بدون درد نیاز به درمان وجود ندارد.
زخم معده یا اثنیعشری که هلیکوباکترپیلوری ایجاد کرده، معمولا طی ۲ هفته و به کمک آنتیبیوتیک درمان میشود.
مصرف برخی داروها بویژه داروهای ضدالتهاب ضداستروئیدی موجب التهاب مزمن معده میشود که مهمترین راه درمان آن قطع داروی اولیه تحت نظر پزشک است.
چه کسانی ورم معده میگیرند؟
افرادی که استرس و مشغولیت ذهنی زیادی دارند ناخودآگاه همراه غذا، هوا میبلعند، در نتیجه هوا داخل معده میرود و تورم ایجاد میکند.
البته به این بیماری از نظر علمی، ورم معده اطلاق نمیشود چون هنگام آندوسکوپی مورد خاصی دیده نمیشود.
همچنین افرادی که غذا را قبل از هضم، خوب نمیجوند ممکن است دچار این عارضه شوند، چون به منظور هضم کافی ذرات غذایی و زیاد باقی نماندن آن در معده لازم است اندازه غذا پیش از بلع به کمتر از یک میلیمتر برسد.
علاوه بر این افرادی که تند غذا میخورند یا در حال انجام کاری تغذیه میکنند، مقدار زیادی هوا میبلعند بنابراین امکان دارد به ورم معده دچار شوند.
نوشابههای گازدار و مواد غذایی مانند میوه و سبزی، که در معده ایجاد گاز میکنند، میتواند عامل ورم معده باشد.
البته نفخ ناشی از میوه و سبزی، بیماری محسوب نمیشود؛ چون گاز تولید شده از آنها عضلات معده و روده را تقویت میکند و احساس سنگینی شکم فرد با مصرف آنها به مرور برطرف میشود.
به غذا خوردنتان نظم بدهید
مصرف ۳ وعده غذای روزانه در ساعات نامنظم و نامعین موجب بروز بیماریهای دستگاه گوارشی مانند ورم معده، سوءهاضمه و برگشت اسید معده میشود.
صرف ۳ وعده اصلی غذایی بسیار ضروری است و حذف هر یک از این وعدهها به سلامت انسان لطمه وارد میکند.
چنانچه ۳ وعده اصلی غذایی مصرف شود ولی در ساعات معین و منظم نباشد باز هم اختلالاتی در سلامت انسان ایجاد میکند.
هر نوع بینظمی در صرف غذا موجب ناراحتی گوارشی میشود و ممکن است موجب سوءتغذیه و بروز بیماریهای دستگاه گوارشی مانند ورم معده، سوءهاضمه و برگشت اسید معده شود.
غذاهای مضر برای ورم معده
مصرف غذاهایی که به نحوی باعث التهاب در معده میشوند یا حرکات معده را تحریک میکند ممکن است منجر به ورم معده یا سوءهاضمه شوند.
بنابراین افرادی که استفاده از موادی مانند ترشی یا فلفل باعث ایجاد درد در معده آنها میشوند، نباید این مواد را بخورند.