هپاتیت: تشخیص، علایم پوستی، چگونگی انتقال و درمان / بیماری هپاتیت C و D
هپاتیت: تشخیص، علایم پوستی و درمان / هپاتیت چگونه منتقل میشود / بیماری هپاتیت C / علائم بیماری هپاتیت در زنان / هپاتیت دارویی / بهترین زمان برای آزمایش هپاتیت / هپاتیت D
هپاتیت : در این مقاله از بخش بیماری های گوارشی و ویروسی در وبسایت نایریکا به هپاتیت, هپاتیت چیست, هپاتیت چگونه منتقل میشود, تشخیص هپاتیت, بیماری هپاتیت C, علائم بیماری هپاتیت در زنان, علایم پوستی هپاتیت, هپاتیت دارویی, بهترین زمان برای آزمایش هپاتیت, هپاتیت D, هپاتیت چیست و چگونه منتقل میشود می پردازیم.
با ما همراه باشید.
اگر درباره این مقاله اطلاعات مفید یا تجربه ای دارید در بخش نظرات به اشتراک بگذارید.
برای دسترسی سریع به محتوای متن از لینکهای زیر استفاده کنید:
- هپاتیت چیست
- هپاتیت چگونه منتقل میشود
- تشخیص هپاتیت
- بیماری هپاتیت c
- علائم بیماری هپاتیت در زنان
- علایم پوستی هپاتیت
- هپاتیت دارویی
- بهترین زمان برای آزمایش هپاتیت
- هپاتیت D
- درمان هپاتیت
- هپاتیت A – هپاتیت B – هپاتیت C
هپاتیت چیست
هپاتیت بیماری التهاب کبد است.
التهاب باعث درد و تورم خواهد شد.عوامل ایجاد کنندهٔ هپاتیت متعدد هستند.
هپاتیت عمدتاً توسط یکی از ۶ ویروس هپاتیتی ( E,D,C,B,A یا G ) ایجاد میشود.
عامل ایجاد کنندۀ هپاتیت هر چه که باشد باعث التهاب کبد خواهد شد و کارکرد آن را مختل خواهد کرد.
فقدان خونرسانی به کبد، سم، اختلالات خودایمنی، مصرف افراطی الکل، آسیب به کبد و مصرف بعضی داروهای خاص نیز میتواند باعث هپاتیت شود.
با احتمال کمتر، عفونتهای ویروسی مثل منونوکلئوز و سایتومگالویروس نیز میتواند باعث هپاتیت شود.
هپاتیت به دو شکل اساسی نمایان میشود: هپاتیت حاد (کوتاه مدت) و هپاتیت مزمن (متجاوز از ۶ ماه).
در هپاتیت حاد، ممکن است کبد، بصورت خیلی ناگهانی ملتهب شود و تهوع، استفراغ، تب و بدن درد عارض شود و یا اینکه هیچ یک از این علائم ظاهر نشود.
هپاتیت حاد در طی چند روز تا چند هفته بهبود می یابد .
چنانچه التهاب، در طی ۶ماه بهبود نیابد، هپاتیت، مزمن خواهد بود.
هپاتیت چگونه منتقل میشود
هپاتیت A:
هپاتیت A بسیار مسری است و از فردی به فرد دیگر می تواند انتشار یابد.
معمولا باعث بیماری خفیف می شود و افراد مبتلا ممکن است هرگز متوجه بیماری خود نشوند.
تقریبا این ویروس به خودی خود از بین می رود و موجب آسیب کبدی نمی شود.
هپاتیت A معمولا از طریق غذا و یا آب آلوده منتقل می شود
انتشار هپاتیت A
این نوع هپاتیت معمولا از طریق غذا و یا آب آلوده انتشار می یابد.
فرد بیماری که بعد از رفتن به دستشویی دست خود را نشسته، باعث انتقال مقدار کمی مدفوع آلوده به غذا می شود و فرد را آلوده می کند.
میوه ها، سبزیجات و غذاهای نپخته و خام، بیشترین عاملان انتقال هپاتیت A می باشند.
این بیماری در مهد کودک ها هم می تواند منتشر شود.
مربی مهدکودک هنگامی که پوشک بچه را عوض می کند، اگر دست خود را نشوید باعث انتقال این ویروس می گردد.
هپاتیت B:
بسیاری از افراد مبتلا به این نوع هپاتیت دارای علائم بسیار کمی برای مدت کوتاهی هستند که خودبخود خوب می شوند.
اما برخی افراد، قادر به از بین بردن ویروس هپاتیت B نمی باشند، چراکه باعث عفونی شدن بدن در دراز مدت می شود.
نزدیک به ۹۰ درصد نوزادان این ویروس را دریافت می کنند و با این ویروس زندگی می کنند.
با گذشت زمان، هپاتیت مزمن B می تواند مشکلات فراوانی را ایجاد کند از قبیل: آسیب کبد، نارسایی کبد و سرطان کبد.
انتشار هپاتیت B
– اگر با خون و یا مایعات بدن فرد آلوده، تماس پیدا کنید، مبتلا به هپاتیت B خواهید شد.
– از طریق رابطه جنسی نیز ممکن است این ویروس انتشار یابد.
– از طریق استفاده مشترک از سرنگ، ریش تراش و مسواک فرد آلوده، می توانید به این نوع هپاتیت مبتلا شوید.
– مادر آلوده نیز می تواند ویروس آلوده را به نوزاد خود انتقال دهد.
– این نوع هپاتیت با بوسیدن، بغل کردن، خوردن مشترک غذا و یا سرفه کردن منتقل نمی شود.
هپاتیت C:
حدود ۲۵ درصد افرادی که مبتلا به هپاتیت C می گردند، بعد از درگیر شدن با یک عفونت مزمن، بهبود می یابند.
بقیه افراد مبتلا، این ویروس را تا آخر عمر با خودشان دارند.
هپاتیت C مزمن می تواند باعث بسیاری مشکلات شود، از جمله نارسایی کبد و سرطان کبد.
خوشبختانه، راه هایی برای کنترل این ویروس و کاهش تاثیر آن بر کبد وجود دارد.
انتشار هپاتیت C
این نوع هپاتیت از طریق خون آلوده به ویروس، منتقل می شود.
– استفاده مشترک از سرنگ، تزریق مواد مخدر و تاتو کردن یکی از راه های انتشار این ویروس می باشد.
– در هنگام زایمان، مادر آلوده ممکن است این ویروس را به نوزاد خود منتقل کند.
– در موارد نادر؛ رابطه جنسی نیز ممکن است هپاتیت C را منتشر کند.
– بیماری ایدز موجب افزایش انتشار این ویروس می گردد.
هپاتیت D
هپاتیت D که هپاتیت دلتا نیز نامیده میشود، یک بیماری جدی کبدی است که ویروس هپاتیت HDV) D) آن را بهوجود میآورد.
HDV از طریق تماس مستقیم با خون آلوده گسترش مییابد و نوع نادری از هپاتیت است که فقط بههمراه عفونت هپاتیت B اتفاق میافتد.
ویروس هپاتیت D نمیتواند بدون حضور هپاتیت B تکثیر شود. این بیماری در ایالات متحده، بسیار کمیاب است.
هپاتیت E
هپاتیت E، یک بیماری منتقله از طریق آب است که توسط ویروس هپاتیت HEV) E) ایجاد میشود.
هپاتیت E عمدتا در مناطقی که فاقد سیستم فاضلاب بهداشتی و اصولی هستند، دیده میشود و معمولا بهخاطر قورت دادن مادهی مدفوعی که منبع آب را آلوده کرده است بهوجود میآید.
این بیماری در ایالات متحده شایع نیست.
بااینحال باتوجه به CDC، مواردی از هپاتیت E در خاورمیانه، آسیا، آمریکای مرکزی و آفریقا گزارش شده است.
تشخیص هپاتیت
بررسی سابقه و معاینهی فیزیکی
برای تشخیص هپاتیت، پزشکتان اول یک سابقه پزشکی از شما خواهد گرفت تا هرگونه علائم خطر مربوط به هپاتیت عفونی یا غیرعفونی را در شما شناسایی کند.
پزشک در طول معاینهی فیزیکی، شکم شما را بهآرامی فشار میدهد تا ببیند که آیا هیچگونه درد یا حساسیتی احساس میکنید یا نه.
همچنین میتواند متوجه شود که کبدتان بزرگ شده است یا خیر.
اگر پوست یا چشمهایتان زرد شده باشند، پزشک در طول معاینهی فیزیکی متوجهی آن خواهد شد.
آزمایشهای عملکرد کبد
آزمایشهای عملکرد کبد از نمونههای خون برای تعیین میزان کارایی کبد شما استفاده میکنند.
نتایج غیرطبیعی این آزمایشها ممکن است اولین علامتی باشد که مشکلی را نشان میدهد؛ بهخصوص اگر شما در معاینهی فیزیکی هیچگونه علائمی از بیماری کبد نداشته باشید.
سطوح بالای آنزیمهای کبدی ممکن است نشاندهندهی آن باشد که کبد شما تحتفشار است، صدمه دیده است یا بهدرستی کار نمیکند.
سایر آزمایشهای خون
اگر آزمایشهای عملکرد کبد شما غیرطبیعی باشند، پزشکتان احتمالا از شما میخواهد که برای تشخیص منبع مشکلتان آزمایشهای خون دیگری نیز انجام دهید.
این آزمایشها میتوانند بودن یا نبودن ویروسهای هپاتیت را در بدن شما بررسی کنند.
همچنین میتوانند برای بررسی آنتیبادیهایی که در بیماریهایی مانند هپاتیت خودایمنی شایع هستند، استفاده شود.
سونوگرافی
سونوگرافی شکمی از امواج فراصوت برای ایجاد تصویری از اندامهای داخل شکم استفاده میکند.
این آزمایش به پزشک امکان خواهد داد که به کبد و اندامهای اطرافش نگاه دقیقتری بیندازد.
سونوگرافی میتواند موارد زیر را نشان دهد:
تجمع مایع در شکم؛
آسیب یا بزرگ شدن کبد؛
تومورهای کبد؛
ناهنجاریهای کیسهی صفرا.
گاهی اوقات لوزالمعده نیز در تصاویر سونوگرافی مشخص میشود. سونوگرافی آزمایشی مفید در تعیین عملکرد غیرطبیعی کبد شماست.
بیوپسی (نمونهبرداری) کبد
بیوپسی کبد، روشی تهاجمی است که در آن پزشک از بافت کبد شما نمونهبرداری میکند.
این کار میتواند از طریق پوست شما و با استفاده از یک سوزن انجام شود و به جراحی نیاز ندارد.
معمولا پزشکتان برای افزایش دقت در هنگام نمونهبرداری از کبد، از سونوگرافی همزمان استفاده میکند.
این آزمایش به پزشکتان امکان میدهد که بفهمد عفونت یا التهاب چگونه روی کبد شما اثر گذاشته است.
این روش میتواند برای نمونهبرداری از هر ناحیهای در کبدتان که غیرطبیعی بهنظر میرسد، بهکار رود
بیماری هپاتیت C
هپاتیت به معنای التهاب کبدی است.
هپاتیت C (Hepatitis C) نوعی عفونت واگیردار است که توسط ویروس عامل این بیماری ایجاد شده و با حمله به کبد باعث التهاب کبد می شود.
اغلب افراد مبتلا به ویروس هپاتیت سی (HCV) هیچ علامت و نشانه ای حس نمی کنند، در حقیقت خیلی از آنها حتی ممکن است ندانند که این ویروس در بدنشان موجود می باشد.
هپاتیت C یکی از چندین نوع ویروس هپاتیت بوده و عموما بعنوان یکی از جدی ترین این ویروس ها از آن یاد می شود.
هپاتیت C از طریق ارتباط با خون آلوده و عموما در پی استفاده از سرنگ مشترک در معتادان تزریقی منتقل می شود.
انواع هپاتیت C
هپاتیت C نوعی بیماری واگیردار کبدی است که افراد با شدت های مختلف به آن مبتلا می شوند، در بعضی از افراد این بیماری فقط چندهفته عمر دارد، درحالیکه در دیگر افراد این بیماری برای مدت یک عمر همراهشان بوده و زندگی آنها را بصورت جدی تهدید می نماید.
این بیماری در نتیجه آلوده شدن به ویروس عامل هپاتیت سی (HCV) رخ داده و در درجه اول از طریق تماس با خون آلوده وارد بدن می شود.
هپاتیت C می تواند مزمن و یا حاد باشد.
هپاتیت C حاد – این نوع هپاتیت بیماری کوتاه مدتی است که در ۶ ماه اول آلوده شدن به این ویروس رخ می دهد و برای چند هفته باقی می ماند.
در اکثر افراد هپاتیت C حاد تبدیل به هپاتیت C مزمن می شود.
هپاتیت C مزمن – این نوع هپاتیت بیماری بلندمدتی بوده و زمانی رخ می دهد که ویروس هپاتیت C مدتی طولانی در بدن فرد باقی می ماند.
عفونت ویروسی هپاتیت C می تواند باعث مشکلات جدی کبدی از قبیل سیروز کبدی و یا سرطان کبد شود.
علائم بیماری هپاتیت در زنان
مرحلهی اولیهی هپاتیت را حاد میگویند که شبیه آنفلوآنزای خفیف است.
خانمها با مشاهدهی علائمی مانند اسهال، خستگی، کم اشتهایی، تب خفیف، درد عضلانی و مفاصل، تهوع، دل درد خفیف، استفراغ و کاهش وزن باید حتما به پزشک مراجعه کنند.
از علائم حاد هپاتیت میتوان به مشکلات گردش خون، تیرگی ادرار، گیجی، خواب آلودگی، بزرگی طحال، سردرد و کهیر، خارش، مدفوع حاوی چرک و مدفوع روشن، زردی پوست و چشم و زبان اشاره کرد.
علایم پوستی هپاتیت
تغییر رنگ پوست ، خارش پوست بدن و زرد شدن پوست از نشانه های پوستی بیماری هپاتیت است
معمولاً در افرادی که چندین سال است مبتلا به بیماری هستند گروهی از علایم اضافی را نشان میدهند.
این علایم شامل کهیر، جوشهای پوستی ناشی از رسوب آنتیژنهای هپاتیت در پوست است، میباشند
هپاتیت دارویی
هپاتیتی که به عنوان یک نتیجه ثانویه استفاده از داروها ایجاد میشود را هپاتیت دارویی میگویند
یکی از عمده ترین داروهای مولد هپاتیت، استامینوفن می باشد و سایر داروها عبارتند از: داروهای بیهوشی، ضد تشنج، ضد سل، ضد افسردگی و داروهای مورد استفاده برای درمان بیماری های روماتیسمی و عضلانی اسکلتی.
بیماری معمولا شروع ناگهانی داشته و با تب، لرز، بثورات جلدی، خارش، درد مفاصل، بی اشتهایی و تهوع همراه است.
تنها راه درمان، پیوند کبد می باشد. دوره کوتاهی از کورتن ها با دوز بالا ممکن است در بیماران مبتلا به حساسیت شدید استفاده شود.
بهترین زمان برای آزمایش هپاتیت
هپاتیت A:
دوره نهفتگی بیماری یا فاصله ورود ویروس به بدن تا ظهور علائم ۵۰-۱۰ روز است ( متوسط ۲۵ روز ) شروع بیماری به طور ناگهانی و در حدود ۲۴ساعت پس از ورود ویروس به بدن است .
متوسط ۱۰ روز پس از مشاهده ی علائم میتوانید آزمایش دهید
هپاتیت B:
ویروس سه روز پس از ورود به خون شروع به تکثیر کرده اما ظهور علائم می تواند ۹۰-۶۰ روز یا بیشتر به تعویق افتد ( دوره نهفتگی ) که بستگی به میزان ویروس وارد شده ، نوع منبع عفونت ومیزان ایمنی شخص دارد.
ویروس درون سلولهای کبدی تکثیر یافته و اختلال در کار کردن سلول سبب افزایش آنزیمهای کبدی می شود.
در مرحله آغازین عفونت هپاتیت B مقادیر زیادی از ویروس را درخون می توان یافت پس در همان مرخله آغازین بیماری میتوان آزمایش داد.
هپاتیت C :
دوره نهفتگی بیماری به طور متوسط ۶ تا ۷ هفته بوده و مدت زمان متوسط از ابتلا به ویروس تا بروز تغییرات آنتی بادی در خون حدود ۸ تا ۹ هفته است.
در هفته ۸-۹ بیماری میتوان آزمایش داد
هپاتیت D
هپاتیت D که هپاتیت دلتا نیز نامیده میشود، یک بیماری جدی کبدی است که ویروس هپاتیت HDV) D) آن را بهوجود میآورد.
HDV از طریق تماس مستقیم با خون آلوده گسترش مییابد و نوع نادری از هپاتیت است که فقط بههمراه عفونت هپاتیت B اتفاق میافتد.
ویروس هپاتیت D نمیتواند بدون حضور هپاتیت B تکثیر شود.
درمان هپاتیت
درمان هپاتیت ویروسی چیست؟
درمان هپاتیت ویروسی حاد و هپاتیت ویروسی مزمن متفاوت است.
درمان نوع حاد شامل استراحت، تخفیف علایم و رعایت مصرف مقدار مناسبی از مایعات است.
درمان هپاتیت ویروسی مزمن شامل مصرف داروهایی برای از بین بردن ویروس و اقداماتی در جهت پیشگیری از آسیب بیشتر کبدی است.
درمان هپاتیت ویروسی حاد
در بیماران مبتلا به هپاتیت ویروسی حاد درمان آغازین شامل بهبودی از علایمی نظیر حالت تهوع، استفراغ و درد شکمی است.
در این میان باید به داروها و ترکیبات دارای اثرات نامطلوب روی بیمارانی با عملکرد غیر طبیعی کبد (برای مثال استامینوفن و الکل)، توجه شود و تنها داروهای ضروری باید مصرف شوند زیرا کبد آسیبدیده بهطور طبیعی قادر به حذف داروها نبوده و داروها ممکن است در خون تجمع یافته و به سطوح سمی برسند.
علاوه بر این از مصرف مسکنها و آرامبخشها باید پرهیز شود؛ زیرا آنها میتوانند اثرات نارسایی کبد روی مغز را تسریع کنند و موجب کما شوند.
گاها لازم میشود که برای جلوگیری از کمآبی ناشی از استفراغ، از تزریق وریدی مایعات استفاده شود.
HBV حاد با داروهای ضدویروسی درمان نمیشود.
HCV حاد (اگرچه بهندرت تشخیص داده میشود) را میتوان با چندین دارو که برای درمان HCV مزمن هم استفاده میشود، درمان کرد.
درمان HCV عمدتا برای ۸۰ درصد بیمارانی که ویروس از بدن آنها حذف نشده است، توصیه میشود.
این درمان منجر به ریشهکن شدن ویروس در بیشتر بیماران میشود.
درمان هپاتیت ویروسی مزمن
درمان عفونت مزمن با هپاتیت B و هپاتیت C معمولا شامل دارو یا ترکیباتی از داروها برای از بین بردن ویروس است.
حذف موفقیتآمیز ویروس میتواند موجب توقف آسیب به کبد و جلوگیری از پیشرفت سیروز، نارسایی کبد و سرطان کبد شود.
الکل موجب تشدید آسیب کبدی در هپاتیت مزمن میشود و میتواند موجب پیشرفت سریع به سمت سیروز شود.
بنابراین بیماران مبتلا به هپاتیت مزمن باید مصرف الکل را متوقف کنند.
کشیدن سیگار نیز میتواند موجب تشدید بیماریهای کبدی شود.
استراتژیهای مربوط به درمان هپاتیت مزمن میتواند پیچیده باشد و باید توسط متخصصان گوارش، هپاتولوژیستها (پزشکانی که برای درمان بیماریهای مربوط به کبد آموزش دیدهاند) یا متخصصان بیماریهای عفونی هدایت شوند، چرا که:
تشخیص هپاتیت مزمن ویروسی همیشه ساده نیست.
گاهی اوقات ممکن است لازم باشد بیوپسی کبد (نمونهبرداری از بافت کبد) انجام شود تا آسیب کبدی تایید شود.
پزشکان مجرب در زمینهی مدیریت بیماریهای مزمن کبدی باید خطرات بیوپسی کبد را در برابر مزایای ممکن انجام آن، مورد ارزیابی قرار داده و تصمیم نهایی را بگیرند.
همهی بیماران مبتلا به هپاتیت ویروسی مزمن کاندیدای درمان نیستند.
برخی بیماران به درمان نیازی ندارند؛ زیرا برخی بیماران مبتلا به هپاتیتهای مزمن B و C به سمت پیشرفت آسیب کبدی یا سرطان کبد نمیروند.
در برخی موارد هم داروهای عفونت مزمن در ارتباط با درمان هپاتیت B و C موثر نیستند.
در مواردی هم نیاز به درمان طولانیمدت تا ۶ ماه وجود دارد.
نرخ موفقیت برای پاسخ ویروسی پایدار در هپاتیت مزمن ویروسی C حدود ۹۰ درصد است.
هپاتیت فولمینانت
درمان هپاتیت فولمینانت حاد باید در مراکزی انجام شود که بتوانند پیوند کبد انجام دهند؛ زیرا هپاتیت فولمینانت حاد بدون پیوند کبد، دارای نرخ مرگومیر بالایی (در حدود ۸۰ درصد) است.
درمان هپاتیت سمی
روش درمان هپاتیت سمی میتواند شامل موارد زیر باشد:
- قرار نگرفتن در معرض مادهای که مسبب آن بوده است.
- استفاده از دارو
- پیوند کبد
- برای درمان علایم، پزشک ممکن است دارویی (کورتیکواستروئید) برای کاهش التهاب کبد تجویز کند یا اینکه ممکن است نیاز به بستری بیمار باشد. اگر فردی دچار هپاتیت الکلی باشد باید کاملا مصرف الکل را متوقف کند تا از بدتر شدن بیماری و مرگ جلوگیری شود.
هپاتیت A – هپاتیت B – هپاتیت C
هپاتیت A
هپاتیت B
هپاتیت C