شاهدانه: خواص و مضرات / شاهدانه برای کودکان و در بارداری و در بدنسازی
شاهدانه: خواص و مضرات / خواص شاهدانه برای کودکان و در بارداری و در بدنسازی / خواص برگ شاهدانه / کالری شاهدانه / شاهدانه نر و ماده / بذر شاهدانه / شاهدانه ساتیوا
شاهدانه سلطان پنج دانه مغذی است، پس از این رو خواص بی شماری هم دارد.
عملکرد بدن شما را بهبود می بخشد و با بهبود گردش خون از سکته جلوگیری می کند.
یکی دیگر از عواملی که از شما در برابر سکته محافظت می کند، کاهش فشار خون و کلسترول شما است.
درد های ناشی از گرفتگی عضلات را تسکین می بخشد.
به دستگاه گوارش شما کمک می کند و با تنظیم حرکات روده از یبوست و اسهال جلوگیری می کند.
شاهدانه منبع خوبی از پروتئین است، پس به زنان باردار و شیرده برای حفظ سلامت مادر و جنین توصیه می شود.
درد های شدید قبل از قائدگی که به آن سندروم گفته می شود با شاهدانه درمان می یابد و به کاهش درد شما کمک می کند.
مصرف شاهدانه برای کودکان بسیار مفید است چرا که سبب تقویت سیستم ایمنی آن ها می شود.
اگر قصد کاهش وزن دارید و یا به دیابت دچار هستید، مصرف شاهدانه را فراموش نکنید.
در این مقاله از نایریکا به خواص و مضرات شاهدانه، خواص شاهدانه برای کودکان و در بارداری و در بدنسازی، خواص برگ شاهدانه، کالری شاهدانه، شاهدانه نر و ماده، بذر شاهدانه و شاهدانه ساتیوا می پردازیم.
با ما همراه باشید.
برای دسترسی سریع به محتوای مطلب از لینکهای زیر استفاده کنید:
- خواص شاهدانه
- مضرات شاهدانه
- خواص شاهدانه برای کودکان
- خواص شاهدانه در بارداری
- خواص شاهدانه در بدنسازی
- خواص برگ شاهدانه
- کالری شاهدانه
- شاهدانه نر و ماده
- بذر شاهدانه
- شاهدانه ساتیوا
خواص شاهدانه
خواص شاهدانه برای کمک به درمان بیماری MS
تصلب بافت چندگانه (MS) نوعی بیماری است که به سیستم عصبی مرکزی آسیب وارد میکند، و منجر به بروز ناتوانیهای جسمی و نشانههای نامطلوب میشود.
در مطالعات متعددی که در زمینهی روشهای درمانی برای MS انجام شد، مشخص شدهاست که شاهدانه در صورتی که همراه با روغنهای پامچال شبانه مورد استفاده قرار بگیرد، اثرات مفیدی برای بهبود علائم بالینی بیماران مبتلا به MS دارد.
علاوه بر این، برخی از مطالعات حتی به این نتیجه رسیدهاند که دانهها و روغن شاهدانه ممکن است از بروز بیماری تصلب بافت چندگانه جلوگیری نکند به دلیل اثری که این دانهها بر غشای میتوکندری و میلین دارند.
نکته: اثر بهبود دهندهی شاهدانه بر روی غشاهای میلین و میتوکندری، از این نظریه که این دانهها میتوانند برای کمک به بیماران MS مفید باشند، حمایت میکند.
خواص شاهدانه برای کاهش فشار خون
فشار خون بالا ممکن است خطر بروز سکتهی مغزی یا بیماری قلبی را افزایش دهد.
ثابت شدهاست که اعمال تغییر در تغذیه و سبک زندگی میتواند فشار خون فرد را کاهش دهد.
با این حال، ثابت شدهاست که هیدرولیزات پروتئین موجود در شاهدانه که کمتر شناختهشده است زمانی که با گروههای کنترل مقایسه میشود، تاثیر مشابهی بر فشار خون دارد، در نتیجه این ماده میتواند یک عامل درمانی برای جلوگیری و درمان فشار خون بالا باشد.
نکته: اثرات آرامشبخش شاهدانه باعث تشدید فراخشدگی عروق خونی می شود و به این ترتیب فشار خون را کاهش داده و در نتیجه خطر ابتلا به مشکلات قلبی را نیز کم میکند.
خواص شاهدانه برای کاهش استرس و اضطراب
شاهدانه مانند سایر دانههای مشابه، به میزان بالایی منیزیوم، اسیدهای آمینه و ویتامینهای گروه B دارد، و همین باعث میشود که این دانههای خوراکی سرکوبکنندهای طبیعی برای استرس باشند.
منیزیم برای کاهش استرس و اضطراب، از عملکرد انتقالدهندههای عصبی در مغز حمایت میکند.
اسیدهای آمینه پروتئین تولید میکنند و از این رو تامین انرژی را انجام میدهند تا بدن قوی بماند.
با این حال، اگر بدن اسیدهای آمینه را به اندازه کافی دریافت نکند، در واقع میتواند مقدار زیادی هورمون استرس ایجاد کند.
علاوه بر این، ویتامینهای B باعث افزایش متابولیسم بدن میشوند و تولید هورمونهای استرس را تنظیم میکنند و به این ترتیب همایستایی مغز و بدن را حفظ میکنند.
نکته: بسیاری از ویتامینها و مواد معدنی موجود در شاهدانه سبب میشود که این مادهی خوراکی یک ضد استرس قدرتمند باشد.
خواص شاهدانه برای کاهش درد آرتریت و مفاصل
اسید گاما لینولنیک یک مادهی چرب امگا ۶ است که در روغنهای مختلف گیاهی مانند روغن شاهدانه یافت میشود و التهاب را در بدن کاهش میدهد.
نیازی به گفتن نیست که کاهش التهاب خواستهی اصلی تمام کسانی است که مبتلا به آرتریت هستند، زیرا وقتی التهاب کم میشود، فشار روی مفاصل و درد برخی از اندامها نیز کاهش مییابد.
نکته: اثرات ضدالتهابی اسید گاما لینولنیک موجود در شاهدانه، زمانی که در نسبت درست ایجاد میشود، میتواند به کاهش درد مفاصل و تسکین درد آرتریت کمک کند.
تأثیر مثبت شاهدانه بر واکنش ایمنی بدن
اسیدهای چرب امگا ۳ و امگا۶ نقشی کلیدی در واکنش ایمنی بدن دارند.
این اسیدهای چرب بر سیستم ایمنی بدن و بیماریهای مختلف خود ایمنی از طریق تنظیم ژن، تولید سیتوکینها، مسیرهای انتقال سیگنال و آنزیمهای آنتیاکسیدانی تاثیر میگذارند.
گفته میشود که شاهدانه با تنظیم تمام این مکانیسمها، اثرات سرکوبکنندهی سیستم ایمنی بدن را ایجاد میکنند و التهاب ایجاد شده توسط سیستم ایمنی را کاهش میدهد.
نکته: اسیدهای چرب امگا۳ و امگا۶ موجود در شاهدانه به تنظیم سیستم ایمنی بدن کمک میکنند.
سرشار از مواد مغذی
شاهدانه که از نظر فنی جزء مغزها است، خیلی مغذی است.
این بذر طعم آجیلمانند ملایمی دارد و اغلب به آن قلب کنف اطلاق میشود.
شاهدانه حاوی بیش از ۳۰ درصد چربی است، و بهطور استثنایی سرشار از ۲ اسید چرب ضروری، اسید لینولئیک (امگا۶) و آلفا لینولنیک اسید (امگا۳) است.
همچنین حاوی اسید گاما لینولنیک است، که با فواید مختلف سلامتی در ارتباط است.
خواص شاهدانه برای کاهش خطر بیماری قلبی
بیماری قلبی قاتل شمارهی ۱ در سراسر جهان است.
جالب است بدانید که خوردن شاهدانه میتواند خطر بیماری قلبی را از طریق مکانیسمهای مختلف کاهش دهد. شاهدانه حاوی مقادیر زیادی آمینواسید آرژنین است که برای تولید اکسید نیتریک استفاده میشود.
اکسید نیتریک یک مولکولی گازی است که باعث گشاد شدن رگهای خونی و آرام شدن آنها میشود، که این منجر به فشار خون پایینتر و کاهش خطر بیماری قلبی میشود.
در یک پژوهش بزرگ که شامل بیش از ۱۳۰۰۰ نفر بود، افزایش دریافت آرژنین با کاهش میزان پروتئین واکنشی سی در ارتباط بود.
پروتئین واکنشی سی یک نشانهی تورمزا است که با بیماری قلبی در ارتباط است.
اسید گاما لینولنیک موجود در شاهدانه نیز با کاهش تورم در ارتباط است، که ممکن است خطر بیماریهایی مانند بیماریهای قلبی را کاهش دهد.
به علاوه، پژوهشهای حیوانی نشان میدهد ممکن است شاهدانه یا روغن شاهدانه فشار خون را پایین بیاورد، خطر ایجاد لختهی خون را کاهش دهد و به بهبود قلب بعد از حملهی قلبی کمک کند.
بهطور خلاصه:
شاهدانه منبعی فوقالعاده برای آرژنین و اسید گاما لینولنیک است، که با کاهش خطر بیماری قلبی در ارتباط است.
خواص شاهدانه و روغن آن برای اختلالات پوستی
ممکن است اسیدهای چرب روی واکنشهای ایمنی بدن تاثیر بگذارند.
شاید این با توازن اسیدهای چرب امگا۳ و امگا۶ در ارتباط باشد.
از خواص شاهدانه این است که منبع خوبی برای اسیدهای چرب ضروری و غیراشباع چند پیوندی است.
این بذر تقریبا نسبت ۳: ۱ امگا ۶ به امگا۳ را دارد، که نسبتی بهینه محسوب میشود.
پژوهشها نشان دادهاست دادن روغن شاهدانه به آدمهایی که اگزما دارند، میتواند میزان اسیدهای چرب ضروری را در خون بهبود ببخشد.
همچنین ممکن است خشکی پوست را تسکین دهد، خارش را بهبود ببخشد و نیاز به داروهای پوستی را کاهش دهد.
بهطور خلاصه:
از خواص شاهدانه باید گفت که سرشار از چربیهای سالم است.
این بذر نسبت ۳: ۱ امگا۶ به امگا۳ را دارد، که ممکن است برای بیماریهای پوستی مفید باشد.
در برخی موارد، این میتواند اگزما و علائم آزاردهندهی آن را تسکین دهد.
شاهدانه منبعی فوقالعاده برای پروتئین گیاهی
حدود ۲۵ درصد کالری موجود در شاهدانه از پروتئین گرفته میشود، که درصد نسبتا بالایی است.
در واقع، از نظر وزن، میزان پروتئین شاهدانه مشابه گوشت گاو و بره است.
۳۰ گرم شاهدانه، یا ۲ تا ۳ قاشق غذاخوری، حدود ۱۱ گرم پروتئین فراهم میکند.
همچنین شاهدانه یک منبع کامل برای پروتئین محسوب میشود، که یعنی تمام آمینو اسیدهای ضروری را فراهم میکند.
آمینو اسیدهای ضروری در بدن تولید نمیشود و باید از رژیم غذایی دریافت شود.
منابع کامل پروتئین در قلمرو گیاهان بسیار نادر است، چون اغلب گیاهان فاقد آمینو اسید لیزین هستند.
کوینولا نمونهای دیگر از یک منبع کامل پرونتئین گیاهی است.
شاهدانه حاوی مقادیر چشمگیری آمینو اسیدهای متیونین و سیستئین، و نیز میزان زیادی آرژنین و گلوتامیک اسید است.
هضمشوندگی پروتئین کنف نیز بسیار خوب است – بهتر از پروتئینهای بسیاری از غلات، مغزها، و حبوبات است.
بهطور خلاصه: حدود ۲۵ درصد کالریهای شاهدانه از پروتئین است.
شاهدانه حاوی تمام آمینواسیدهای ضروری است، که باعث میشود منبعی کامل برای پروتئین باشد.
خواص شاهدانه برای کاهش علائم سندروم پیش از قاعدگی و یائسگی
ممکن است تا ۸۰ درصد زنان در سن باروری از علائم جسمانی و هیجانی ناشی از سندروم پیش از قاعدگی رنج ببرند.
به احتمال زیاد این علائم ناشی از حساسیت به هورمون پرولاکتین است.
اسید گاما لینولنیک، که در شاهدانه یافت میشود، پروستاگلاندین E۱ تولید میکند، که اثرات پرولاکتین را کاهش میدهد.
در پژوهشی دربارهی زنان مبتلا به سندروم پیش از قاعدگی، مصرف ۱ گرم اسیدهای چرب ضروری (شامل ۲۱۰ میلیگرم اسید گاما لینولنیک) در روز به کاهش چشمگیر در علائم انجامید.
پژوهشهای دیگر نشان دادهاست روغن گل پامچال (گل مغربی)، که سرشار از اسید گاما لینولنیک است، میتواند برای زنانی که درمانهای دیگر سندروم پیش از قاعدگی برایشان نتیجه ندادهاست، تاثیر زیادی در کاهش علائم داشتهباشد.
این روغن درد و حساسیت پستان، افسردگی، زودرنجی و احتباس مایعات ناشی از سندرم پیش از قاعدگی را کاهش میدهد.
چون شاهدانه سرشار از اسید گاما لینولنیک است، پژوهشهای مختلف نشان دادهاست شاهدانه میتواند علائم یائسگی را نیز کاهش دهد.
ساز و کار دقیق شاهدانه مشخص نیست، اما این فرض وجود دارد که اسید گاما لینولنیک موجود در آن میتواند عدم توازن هورمونی، و تورم ناشی از یائسگی را برطرف کند.
بهطور خلاصه: ممکن است شاهدانه علائم ناشی از سندروم پیش از قاعدگی را کاهش دهد، و نیز شاید تاثیری مثبت روی علائم یائسگی داشتهباشد.
خواص شاهدانه کامل برای کمک به گوارش
یبر بخشی ضروری از رژیم غذایی است و با سلامت بهتر دستگاه گوارش در ارتباط است.
شاهدانه کامل منبع خوبی برای فیبر محلول و نامحلول است.
فیبر محلول مادهای ژلمانند در روده ایجاد میکند، و منبعی ارزشمند از مواد مغذی برای باکتریهای گوارشی سودمند است، و ممکن است جهشهای ناگهانی قند خون، و میزان کلسترول را کاهش دهد.
فیبر نامحلول حجم مدفوع را زیاد میکند و ممکن است برای عبور خوراکی و مواد زائد از روده مفید باشد.
مصرف فیبر نامحلول با کاهش خطر دیابت در ارتباط است.
با این حال شاهدانه پوستکنده حاوی فیبر خیلی کمی است، چون پوستهی آن که سرشار از فیبر است جدا شدهاست.
بهطور خلاصه: شاهدانه کامل حاوی مقادیر زیادی فیبر محلول و نامحلول است، که برای سلامت گوارش مفید است.
شاهدانه بدون پوست پوستهی سرشار از فیبر را ندارد و برای همین حاوی فیبری کمی است.
دارای توازن عالی اسیدهای چرب
روغن شاهدانه حاوی نسبت ۳:۱ از ۲ چربی ضروری است: امگا۶ و امگا۳.
این نسبت ایدهآلی است که سازمان جهانی بهداشت و وزارت بهداشت کانادا برای سلامت قلب و عروق توصیه کردهاست.
هیچ نوع مغز یا روغن گیاهی دیگر این نسبت را ندارد.
خواص شاهدانه برای جلوگیری از بیماری قلبی
این باور وجود دارد که چربی این گیاه برای جلوگیری از انواع بیماریهای قلبی مفید است.
پژوهشی که در ۲۰۰۷ چاپ شد، نتیجه گرفتهاست شاهدانه میتواند جلوی لخته شدن خون را بگیرد، که “ممکن است برای جلوگیری از سکتههای ناشی از لختگی خون و انفارکتوس میوکارد (حملهی قلبی) مفید باشد.”
پژوهش دیگری نتیجه گرفت که ممکن است شاهدانه محافظ خوبی در برابر سکته باشد.
نهایتا، تحلیل انجمن شیمی امریکا به این نتیجه رسید که میزان زیادی اسید آلفا لینولنیک (یک چربی امگا۳) در شاهدانه “میتواند کاربردهای تغذیهای مفیدی داشتهباشد و اثرات خوبی روی جلوگیری از بیماری قلبی عروق کرونر و سرطان بگذارد.”
مفید برای بیماریهای دژنراتیو
همان تحلیل به این نتیجه رسید که میزان اسید گاما لینولنیک (یک چربی امگا۶) در شاهدانه “ارزش دارویی بالایی را برای بیماریهای دژنراتیو مزمن فراهم میکند.”
طبق گفتهی این مولفان این بیماریها میتواند شامل تصلب شراین، بیماریهای قلبی عروقی، بیماری آلزایمر، یا برخی انواع سرطانها شود.
خواص شاهدانه برای کاهش تورم
شاهدانه حاوی انواع استرولها و الکلهای گیاهی است که به کاهش تورم معروف هستند. همانطور که میدانید تورم عامل طیف گستردهای از بیماریها است.
خواص شاهدانه برای مبارزه با کلسترول بد
پژوهشها حاکی از آن است که شاهدانه و روغن آن میتواند به شکستن کلسترول و نیز جلوگیری از مشکلات ناشی از کلسترول بالا، از جمله لخته شدن خون کمک کند.
مضرات شاهدانه
لازم به ذکر است که خوردن زیاده از حد آن مضر است و موجب سردرد، تاری دید و درد معده میشود و در موارد مصرف زیاد، استفراغ نیز دیده شده است.
مصرف گیاه شاهدانه و زیاده روی در خوردن دانه آن برای بیماران قلبی میتواند مسئلهساز و خطرناک باشد و مصرف آن در این افراد بایستی حتما با نظر پزشک و با احتیاط صورت گیرد.
افت فشار خون، افزایش ضربان قلب و عواقب مربوطه به آن در افراد مستعد از مضرات شاهدانه است.
خوردن مقدار معمول شاهدانه در دوران بارداری بلامانع است ولی زیاده روی در مصرف آن و یا گیاه آن ممنوع است.
به طور کلی علیرغم گسترده بودن خواص شاهدانه، مصرف زیاد و طولانی مدت شاهدانه به ویژه خود گیاه میتواند موجب بی تفاوتی و اختلال شخصیتی شود.
خواص شاهدانه برای کودکان
شاهدانه یکی از مغذی ترین و قابل هضم ترین مواد غذایی است که سرشار از پروتئین ها ،اسید های آمینه ضروری و اسیدهای چرب مورد نیاز بدن است.
این دانه به علت داشتن مواد مذکور برای رشد جسمی،مغزی و عضلانی کودکان بسیار مفید است.
شاهدانه منبع خوبی از پروتئین و امگا ۳ بوده و به بهبود گردش خون، تقویت سیستم ایمنی بدن و کاهش التهاب در بدن نوزادان و کودکان کمک می کند.
شما می توانید شاه دانه خام را از سن ۸ ماهگی به رژیم غذایی نوزاد خود اضافه کنید، به شما توصیه می کنیم که از پودر شاه دانه برای تهیه فرنی و شیر گیاهی برای نوزادان و کودکان استفاده کنید.
خواص شاهدانه در بارداری
مقادیر بالای پروتئین موجود در شاه دانه برای تقویت و بهبود رشد جنین در دوران بارداری ضرروی می باشد، ناگفته نماند که شاه دانه یکی از بهترین منابع پروتئین برای زنان باردار گیاهخوار، وگن و خام گیاهخوار می باشد.
فیبر موجود در شاه دانه با بهبود حرکات روده به پیشگیری و درمان یبوست در زنان باردار کمک می کند.
اسید های چرب امگا ۳ و اسید گاما لینولنیک موجود در شاه دانه خام باعث تقویت سیستم ایمنی بدن زنان باردار و زنان شیرده می شود.
خواص شاهدانه در بدنسازی
از آنجایی که شاه دانه دارای ۸ اسید آمینه ضروری برای بدن است به عنوان یک منبع پروتئین کامل شناخته شده و به ایجاد بافت های جدید در بدن و تقویت توده عضلانی در بدنسازان کمک می کند.
خواص برگ شاهدانه
عصاره برگ آن برای از بین بردن شپش سر و ریختن چند قطره از عصاره برگ و روغن آن در گوش برای تسکین درد گوش نافع است.
خوردن برگ آن رطوبت های معده را خشک می کند و شکم را می بندد وقبض می کند و ترشح ادرار را زیاد می کند.
ضماد و برگ آن برای تحلیل ورم های گرم و تسکین دردهای عصبی مفید است.
مقدار خوراک آن تا ۴ گرم و اسراف در خوردن آن مضر و خطرناک است.
خوردن برگ شاهدانه رطوبتهای معده را خشک میکند.
تتراهیدروکانابینول، این مادهی فعال در برگ شاهدانه، میتواند همچون دیگر مسکنها به گیرندههای درد در مغز بچسبد و به ما احساس راحتی و خلاصی از درد بدهد.
کالری شاهدانه
۲۸گرم: ۱۶۱ کالری
شاهدانه نر و ماده
گیاهان نر و ماده تا زمان گلدهی شبیه یکدیگرند ولی در زمان گلدهی گیاهان نر زرد شده و از بین می روند ولی گیاهان ماده برای یک ماه دیگر هم زنده می می مانند.
گلهای آن در حالت طبیعی بر دو نوع نر و ماده ، واقع بر روی دو پایه جدا گانه اند.
از مشخصات گلهای نر شاهدانه آن است که به صورت مجتمع و به وضع آویخته بر روی پایه ای که از کنگره برگها خارج می شود و همچنین در قسمت انتهایی ساقه ظاهر می گردند هر یک از این گلها نیز دارای ۵ پرچم در درون پوشش گل اند.
گلهای ماده عموماً همان وضع گلهای نر را دارند با این تفاوت که بدون دارا بودن دمگل مشخص ، در بغل براکته هایی شبیه به برگ جای می گیرند.
گیاهان ماده دارای گل آذین خوشه ای هستند و می توانند صدها بذر تولید کنند.
گیاهان نر گرده های خود را در هوا پخش می کنند و چند هفته قبل از رسیدن بذر در گیاهان ماده از بین می روند.
برگهای شاهدانه بلند، شمشیر مانند و باریک است. گلهای ماده بلندتر و کرکی تر است.
بذر شاهدانه
بذر شاهدانه دارای ۵۰ درصد روغن و امگا ۳ و امگا ۶ و امگا۹است که در صنایع دارویی و مورد استفاده قرار می گیرد.
از بذر و برگ این گیاه برای درمان تومور و سرطان استفاده می شود .
شاهدانه ساتیوا
نژاد ساتیوا نوع دیگری از نژادهای شاهدانه بوده که امروزه با ترکیب نژادهای ایندیکا و ساتیوا و ترکیب درصدهای مختلف و گوناگون توسط گیاه شناسان، موادی با عنوانهای جدید تولید و به مرحله کشت رسیده است و از این مواد جدید در ایران با نام «ماریجوانای گل» یاد میشود.