مارچوبه: خواص، مضرات، طبع / مارچوبه برای لاغری و بدنسازی / نحوه مصرف مارچوبه
مارچوبه : خواص، مضرات مارچوبه، طبع و نام دیگر مارچوبه / مارچوبه برای لاغری و در بدنسازی / پودر مارچوبه و نحوه مصرف آن
مارچوبه (به انگلیسی Asparagus) یک گیاه سالم است که ممکن است سبز، سفید یا بنفش بوده، بسیاری از مواد مغذی را داشته اما کالی کمی دارد.
علاوه بر آن منبع خوب آنتی اکسیدان است.
مارچوبه همچنین اثرات ضد فشار خون، ضد التهابی، ضد ویروسی و ضد سرطانی دارد.
سلامت دستگاه گوارش را بهبود بخشیده و به کاهش خطر ابتلا به بیماری های قلبی، فشار خون بالا و دیابت کمک می کند.
مارچوبه در بارداری و پیش از بارداری برای حفظ سلامت جنین بسیار مفید است زیرا شامل مقادیر زیادی فولات یا ویتامین B9 بوده و نیاز روزانه مادر را نیز برطرف میکند.
در ادامه این مقاله از نایریکا به خواص، مضرات، طبع و نام دیگر مارچوبه پرداخته و تاثیر آن برای لاغری و بدنسازی، پودر مارچوبه و نحوه مصرف آن را بیان می کنیم.
با ما همراه باشید.
برای دسترسی سریع به محتوای مطلب از لینکهای زیر استفاده کنید:
خواص مارچوبه:
نام دیگر مارچوبه
هلیون، اسفرج
طبع مارچوبه
طبیعت آن گرم و خشک است.
خواص درمانی مارچوبه
مارچوبه یکی از سبزیهایی است که در تمام دنیا در فصل بهار برداشت میشود.
البته زمان برداشت آن در مناطق آب و هوایی مختلف، متفاوت است.
در برخی از مناطق دنیا در ماه فوریه معادل با بهمن و در برخی نقاط دیگر در جولای معادل با تیرماه برداشت میشود؛
اما اوج برداشت آن در اکثر نقاط جهان، در فصول فروردین و اردیبهشتماه میباشد.
ساقههایی که سریعاً چوبی میشوند.
تمام سبزیجات بر خلاف محصولات حیوانی وقتی برداشت میشود، نمیمیرند و همچنان برخی از فعالیتهای متابولیکی خود را حفظ میکند.
این فعالیتها عبارتاند از: دریافت اکسیژن، تجزیه نشاسته و قند، آزاد کردن دی اکسید کربن و … .
البته میزان اینگونه فعالیتهای گیاه به فعالیت تنفسی گیاه بستگی دارد.
فعالیت تنفسی مارچوبه از سایر گیاهان بیشتر است.
به همین علت زودتر از سایر گیاهان آب خود را از دست داده، سخت و چوبی میشود.
برای جلوگیری از این فرآیند میتوان انتهای مارچوبه را در یک پارچه مرطوب پیچید و در یخچال قرار داد.
ولی با این روش حد اکثر تا ۴۸ ساعت باید گیاه را مصرف کرد.
مارچوبه، یکی از منابع اصلی پروبیوتیک
مواد غذایی پروبیوتیک که بیشتر در منابع غذایی گیاهی یافت میشوند، در دستگاه گوارش تجزیه نمیشوند و غذای مورد نیاز برای باکتریهای روده مانند بیفیدوباکتر و لاکتوباسیلوس را فراهم میآورند.
این باکتریها که از باکتریهای پروبیوتیک میباشند تجزیه مواد در دستگاه گوارش را تسهیل میکنند
و احتمال ابتلا به بسیاری از بیماریهای رودهای مانند سرطان روده، بیماریهای التهابی روده، آلرژی و… را میکاهند.
یکی از پروبیوتیکهای بسیار مهم اینولین میباشد که از پلیفروکتانها است؛ و مارچوبه یکی از منابع اصلی اینولین میباشد.
درمان بیماریهای التهابی با مارچوبه
مواد ضدالتهابی موجود در مارچوبه عبارتاند از:
ساپونین A، سارساساپوژنین، پروتودیوسین، دیوسژنین و فلاوونوئیدهای کورستین، روتین، کامفرول، ایزورامنتین. این مواد شیمیایی از فرآیندهای التهابی در بیماریهای خودایمنی جلوگیری میکنند.
سارساساپونین موجود در مارچوبه، یکی از مواد شیمیایی بسیار موثر در بهبود بیماری ALS (اسکلروز چندگانه آمیلوتروفیک) است؛ که یک بیماری خود ایمنی مزمن میباشد.
در این بیماری سیستم ایمنی بدن نورونهای عصبی را به عنوان عوامل بیگانه میپندارد و علیه آنها واکنشهای متعدد التهابی نشان میدهد.
مارچوبه ضد سرطان است
آنتیاکسیدانهای موجود در مارچوبه عبارتاند از:
ویتامین C، بتاکاروتن، ویتامین E، روی، منیزیم و سلنیوم.
مارچوبه همچنین سرشار از گلوتاتیون میباشد و به نسبت سایر سبزیجات از آنتیاکسیدانهای بیشتری تشکیل یافته است.
این مقادیر بالای مواد آنتیاکسیدانی، رادیکالهای آزاد را از بین میبرد و منجر به خواص ضدسرطانی میشود.
همچنین مواد شیمیایی فعال در مارچوبه به علت کاهش التهاب میتوانند فعالیت متابولیکی سلولهای سرطانی را تغییر دهند.
مطالعات متعددی در رابطه با اثرات ضدسرطانی مارچوبه بر سرطان کبد صورت گرفته است و نشان داده شده که سرطان کبد به وسیله مواد آنتیاکسیدانی فعال موجود در مارچوبه متوقف گردیده است.
مارچوبه، علیه بیماریهای قلبی و دیابت
مواد آنتیاکسیدانی و ضدالتهابی موجود در مارچوبه، بسیاری از بیماریهای مزمن مانند دیابت نوع ۲ و بیماریهای قلبی را متوقف میکنند.
مقادیر بالای ویتامینهای گروه B در مارچوبه، مسئول اثرات ضددیابتی این گیاه میباشند .
ویتامینهای گروه B که در مارچوبه به فراوانی یافت میشوند، عبارتاند از: B1 (تیامین)، B2 (ریبوفلاوین)، B3 (نیاسین)، B5 (پانتوتنیک اسید)، B6 (پیریدوکسین)، B9 (اسیدفولیک) و کولین.
ویتامینهای گروه B نقش مهم و کلیدی را در متابولیسم قندها و نشاسته ایفا میکنند و برای مدیریت مناسب قند خون ضروری میباشند.
اسیدفولیک نیز نقش کلیدی در تنظیم هوموسیستئن (که افزایش آن ریسک ابتلا به بیماریهای قلبی عروقی را افزایش میدهد) دارد.
مارچوبه همچنین منبع بسیار خوبی از فیبر محلول میباشد و مطالعات متعدد نشان داده است که فیبر محلول ریسک ابتلا به بیماریهای قلبی عروقی و دیابت را میکاهد.
بهبود لوسمی با مارچوبه
یکی دیگر از زمینههای تحقیق در رابطه با مارچوبه، اثر آن بر بیماری لوسمی میباشد.
لوسمی نوعی سرطان است که مغز استخوان را درگیر میکند و بر تولید گلبولهای سفید خون اثر میگذارد.
در این بیماری گلبولهای سفید به حالت طبیعی تولید نمیشوند و یا به طور طبیعی فعالیت نمیکنند.
یکی از عملکردهای گلبولهای سفید معیوب در بیماری لوسمی، این است که اسیدآمینه آسپاراژین را از سایر سلولها و پروتئینهای خونی جذب میکند.
در نتیجه برای درمان این بیماری آنزیم آسپاراژیناز که تجزیه کننده آسپاراژین میباشد، به فرد تزریق میشود.
نکته قابلتوجه این است که مارچوبه با نام لاتین آسپاراژوس، سرشار از اسیدآمینه آسپاراژین و آنزیم آسپاراژیناز است.
به همین علت یکی از گزینههای اصلی برای درمان بیماری لوسمی و تهیه داروهای برطرفکننده لوسمی میباشد.
مضرات مارچوبه:
برخی افراد بعد از مصرف مارچوبه، بوی بدی در ادرارشان ایجاد میشود.
مواد حاصل از تجزیه مارچوبه در بدن که مرتبط با ایجاد بوی بد در ادرار میشوند، عبارتاند از:
متان اتیول، کربن دی سولفید، بوترولاکتون، ترکیبات متعدد سولفوری دیگر و … بدن برخی افراد به دلیل اختلالات خفیف ژنتیکی در فرآیند تجزیه و متابولیزه کردن مواد شیمیایی موجود در مارچوبه، مواد بوداری را ایجاد میکند.
این افراد باید با وجود اثرات فوقالعاده این گیاه، به دلیل این اختلال ژنتیکی مارچوبه را از رژیم غذایی خود حذف نمایند.
افرادی که اختلالات مرتبط با پورین مانند تجمع اسیداوریک دارند، باید از مارچوبه که سرشار از پورین میباشد؛ اجتناب کنند.
از شایعترین اختلالات مرتبط با پورین، نقرس و سنگهای کلیوی اوراتی میباشد.
مصرف مارچوبه به دلیل خواص دیورتیک آن برای افرادی که دچار نارسایی کلیوی هستند توصیه نمیشود.
چرا که مصرف مارچوبه در افراد مبتلا به این عارضه باعث افزایش میزان اسیداوریک و در نتیجه بروز نقرس می شود.
توجه داشته باشید که مصرف بیش از حد مارچوبه به دلیل دارا بودن اسید اگزالیک میتواند باعث بروز سنگ کلیه شود.
اگر از بیماری کرون رنج میبرید نیز باید بدانید که فیبرهای موجود در این سبزی میتواند برایشان مشکلساز شود.
زیاده روی در مصرف مارچوبه در دوره بارداریاحتمال سقط جنین را افزایش می دهد.
توجه داشته باشید که مصرف مارچوبه در افرادی که مبتلا به ورم مجاری ادرار هستند و یا اشخاص عصبی توصیه نمی شود.
مارچوبه همچنین برای مبتلایان به روماتیسم و سنگ کلیه خوب نیست.
مارچوبه برای لاغری:
مارچوبه میتواند به کاهش وزن کمک کند.
مارچوبه دارای خاصیتهای ویژهای است که میتوانند برای کاهش وزن نیز مفید باشند.
مارچوبه در گروه مواد غذایی کمکالری قرار میگیرد و در هر نصف فنجان فقط ۲۰ کیلوکالری دارد.
این یعنی شما میتوانید مقدار زیادی مارچوبه بخورید، بدون اینکه درباره کالری آن نگرانی داشته باشید.
بهعلاوه، حدود ۹۴ درصد از مارچوبه را آب تشکیل داده است.
مصرف مواد غذایی کمکالری و سرشار از آب، از بهترین استراتژیهای برای کاهش وزن مطلوب است.
این نکته را هم باید در نظر داشت که مارچوبه سرشار از فیبر است که طبق یافتههای علمی، با کاهش وزن و کمک به این روند ارتباط دارد.
مارچوبه در بدنسازی
این گیاه نه تنها چربی و کالری اندکی دارد (یک پیمانه از آن تنها ۳۲ کالری دارد) بلکه حاوی فیبرهای محلول و نامحلول زیادی است
و همین امر آن را به یک ماده عالی برای کاهش وزن و استفاده از آن در بدنسازی تبدیل کرده است.
از آنجایی که بدن فیبر را آهستهتر از سایر مواد هضم میکند، زمانی که مواد حاوی فیبر مصرف میکنید حس سیری بیشتری خواهید داشت و خیلی دیر گرسنه میشوید.
همچنین فیبر موجود در مارچوبه برای یبوست نیز عالی است و باعث پایین آوردن کلسترول خون میشود.
برای اینکه قدرت این گیاه را چند برابر کنید، میتوانید آن را با تخم مرغ آب پز مصرف نمایید.
ترکیب مارچوبه غنی از فیبر با پروتئین تخم مرغ باعث ایجاد حس سیری بیشتری میشود.
نحوه مصرف مارچوبه:
برای نگاهداری مارچوبه آنرا در پارچههای مرطوب ببندید و در یخچال قرار دهید زیرا گرما و خشکی آنرا از بین میبرد .
مارچوبه را نیز میتوان در سالاد ریخت و یا از آن سوپ تهیه کرد .
مورد دیگر استفاده از مارچوبه غیر از پختن آن بصورت دم کرده آن است .
دم کرده مارچوبه را به این صورت تهیه کنید :
چند شاخه مارچوبه را در داخل یک لیتر آبجوش بریزید و مقداری هم رازیانه و جعفری به آن اضافه کنید و بگذارید مدت پنج دقیقه دم بکشد .
از این دم کرده به مقدار دو تا سه فنجان در روز برای تسکین و آرامش قلب استفاده کنید.
پودر مارچوبه:
پودر سبز مارچوبه مقدار زیادی روتین، روتن، اسید فولیک، سلنیوم دارد.
چودر مارچوبه حاوی ویتامین B، ویتامین A و عناصر کمیاب مانند اسید فولیک، سلنیوم، آهن، منگنز و روی است.
برای حفظ فولات بهتر است پودر مارچوبه به میزان یک قاشق چایخوری در یک قاشق عسل مخلوط شده و هر روز بعد از غذا میل شود.
مارچوبه دارای اسید آمینه های گوناگون لازم برای بدن انسان است.