رزماری: خواص، مضرات، طبع، کاشت / خواص رزماری در لاغری / روغن رزماری
رزماری: خواص، مضرات، طبع / خواص رزماری در لاغری / کاشت رزماری / روغن رزماری / رزماری ویکی پدیا
رزماری : در این مقاله از بخش خواص خوراکی ها و گیاهان در وبسایت نایریکا به رزماری, خواص رزماری, مضرات رزماری, طبع رزماری, خواص رزماری در لاغری, کاشت رزماری, روغن رزماری, رزماری ویکی پدیا می پردازیم.
با ما همراه باشید.
اگر درباره این مقاله اطلاعات مفید یا تجربه ای دارید در بخش نظرات به اشتراک بگذارید.
برای دسترسی سریع به محتوای متن از لینکهای زیر استفاده کنید:
خواص رزماری
“رزماری برای حافظه خوب است: دعا کن، عشق بورز، به یاد داشته باش.”
این خط از هملت نشان میدهد که شکسپیر، نویسندهی مشهور، برخی از مزایای جادویی رزماری را میدانستهاست.
مدتها پس از زمان شکسپیر، مطالعات مختلف دیگری نیز بسیاری از خواص رزماری را تایید کردند، خواه به صورت تازه مصرف شود، خواه به صورت خشک یا به شکل روغن.
حافظه را تقویت میکند
رزماری به عنوان یک محرک شناختی موثر عمل میکند، و برای بهبود حافظه و تمرکز ذهنی مفید است.
این گیاه حتی در افزایش فعالیت امواج مغزی و حفاظت در برابر اختلالات عصبی مانند بیماری آلزایمر موثر است.
در مطالعهای که در سال ۲۰۱۲ در ژورنال پیشرفتهای درمانی در روان داروشناسی(Therapeutic Advances in Psychopharmacology) منتشر شد، محققان دریافتند که قرار گرفتن در معرض عطر رزماری میتواند عملکرد شناختی و خلق و خوی فرد را بهبود بخشد.
مطالعهای که در سال ۲۰۰۳ در مجلهی بینالمللی علوم اعصاب (International Journal of Neuroscience) منتشر شد نیز خواص رزماری را برای تقویت حافظه نشان داد.
جریان خون را تحریک میکند
رزماری یک گیاه بسیار عالی برای بهبود گردش خون است.
این گیاه به نوبهی خود، به تامین مواد مغذی حیاتی برای همهی اندامهای حیاتی کمک میکند و فعالیتهای متابولیکی را در بدنتان افزایش میدهد.
با استرس و اضطراب مقابله میکند
عطر شیرین رزماری ذهنتان را آرام میکند و باعث میشود از استرس رها شوید.
طبیعت آرامبخش آن حتی به شل شدن عضلات منقبض کمک میکند.
در مطالعهای که در سال ۲۰۱۳ در مجلهی ساینتیا فارماکاتیکا (Scientia Pharmaceutica) منتشر شد، محققان اثرات استنشاق روغن رزماری بر احساسات ذهنی و فعالیت سیستم عصبی را مورد بررسی قرار دادند.
آنها دریافتند که قرار گرفتن در معرض روغن رزماری برای حدود ۱ ساعت به شرکتکنندگان کمک کرد که سرحالتر، هشیارتر و شادتر شوند.
سردرد را تسکین میدهد
ضد درد و ضد التهابی بودن نیز خاصیت رزماری است.
بنابراین، میتواند به درمان سردرد کمک کند.
این گیاه حتی میتواند به کاهش درد و شدت میگرن کمک کند.
موجب تحریک رشد مو میشود
این گیاه دارویی فوقالعاده همچنین موجب تحریک رشد مو میشود.
رزماری گردش خون را در پوست سر بهبود میدهد، و این باعث میشود که مواد مغذی بیشتری به فولیکولهای مو برسند و رشد مو تقویت شود.
التهاب را کاهش میدهد
رزماری به لطف خواص ضد التهابی و ضد دردی که دارد، برای کاهش درد و التهاب مفید است.
این گیاه به تسکین درد آرتریت(التهاب مفصل)، درد عصب سیاتیک، درد نقرس، درد پشت و گردن کمک میکند.
با توجه به خاصیت رزماری در ضد اسپاسمی بودن، همچنین میتواند به کاهش درد قاعدگی کمک کند.
سیستم ایمنی بدن را تقویت میکند
دیگر خاصیت رزماری این است که کمکتان میکند تا در برابر بیماریها و عوامل بیماریزای مختلفی که ممکن است تاثیر منفی روی سیستم ایمنی بدنتان بگذارند، دفاع قدرتمندی داشته باشید
مشکلات تنفسی را درمان میکند
شما همچنین میتوانید این گیاه دارویی معطر را به دلیل خواص آرامشبخش، ضد باکتری، و ضد اسپاسم آن، برای درمان عفونتهای تنفسی مانند سرماخوردگی، آنفولانزا و، عفونت سینوس و آسم استفاده کنید.
رزماری همچنین بوی بد دهان را از بین میبرد.
باعث بهبود فرآیند هضم میشود
رزماری برای معدهتان عالی است چرا که ترشح صفرا را تنظیم میکند و پاتوژنهای منتقله از غذا را مهار میکند.
از جمله خواص رزماری این است که این گیاه همچنین اشتها را تحریک میکند، سوء هاضمه را درمان میکند؛ و نفخ شکم، باد معده و یبوست را از بین میبرد.
از بالا رفتن قند خون جلوگیری میکند
افراد مبتلا به دیابت میتوانند از این خاصیت رزماری در تنظیم سطح قند خونشان استفاده کنند.
عصارهی رزماری میتواند قند خون پلاسما در حالت ناشتا و سطح کلسترول را پایین بیاورد؛ این امر به کنترل دیابت نوع ۲ و دیگر اختلالات سوخت و ساز بدن کمک میکند.
مضرات رزماری
رزماری اگر در دوزهای پایین مصرف شود کاملا سالم است اما مصرف دوزهای بسیار بالا می تواند عوارض جانبی جدی ایجاد کند اگرچه همین هم بسیار نادر است.
عوارضی مانند:
- استفراغ
- اسپاسم
- بیهوشی
- ورم ریه (جمع شدن آب در ریه)
مصرف دوز بالای رزماری همچنین ممکن است منجر به سقط جنین شود بنابراین مصرف آن به زنان باردار توصیه نمی شود.
طبع رزماری
اکلیل کوهی یا رزماری گیاهی است با طبع گرم وخواص دارویی فراوان که اهمیت ویژه ای دارد.
این گیاه علاوه بر اینکه در اشپزی و طعم دار کردن ان به غذا استفاده می شود.
خواص رزماری در لاغری
قرن هاست که از گیاه رزماری به عنوان چاشنی جهت خوش طعم نمودن غذاها و داروی گیاهی برای درمان بیماری ها استفاده می شود.
بر اساس مطالعات مرکز تحقیقات نستله، عصاره ی رزماری باعث کاهش وزن در موش های آزمایشگاهی می شود. این خاصیت رزماری احتمالا به دلیل توانایی آن در مهار آنزیم لیپاز است.
لیپاز آنزیمی است که باعث شکستن مولکول های چربی می شود.
مصرف رزماری باعث ایجاد حس سیری و به تعویق انداختن سرعت هضم چربی ها می شود.
-روزانه تا ۳ بار به میزان ۴۰۰ میلی گرم عصاره ی رزماری به صورت قرص، مکمل و یا دمنوش مصرف کنید.
پژوهشی نشان می دهد که کارنوسیک اسید رزماری آنزیم لیپاز را مهار می کند و باعث ایجاد حس سیری و کاهش اشتها می شود.
مواد غذایی کم چرب مصرف کنید.
اضافه کردن مقادیر مناسب از رزماری به رژیم غذایی و مصرف مواد غذایی کم چرب و کم کالری به کاهش وزن کمک می کند..
حداقل ۴ بار در هفته و هر بار به مدت ۳۰ دقیقه ورزش کنید.
ورزش کالری اضافی را می سوزاند و به کاهش وزن کمک می کند.
در کشور آلمان رزماری برای درمان درد مفاصل و بهبود گردش خون تجویز می شود.
سلامت مفاصل باعث ایجاد درد کمتری در حین ورزش کردن در بدن می شود.
کاشت رزماری
کاشت رزماری را میتوان هم به روش کاشت بذر و هم تکثیر از طریق قلمه انجام داد.
بهترین شیوه تکثیر و کاشت رزماری در خانه، کاشت قلمه گیاه است.
برای این کار مراحل زیر را دنبال کنید:
۱- از باغ یا فضای سبز محل زندگی خود چند شاخه رزماری سالم و بدون آفت را جدا کنید.
۲- شاخه را به ابعاد ۱۰ سانتیمتری برش بزنید.
برای برش زدن بهتر است از یک چاقو یا قیچی تیز که قبلا ضدعفونی کردهاید، استفاده کنید.
۳- برگهای پایینی ساقه گیاه را به اندازه ۲ تا ۳ سانتیمتر از انتهای قلمه جدا کنید.
باقی ماندن برگها در انتهای ساقه باعث فاسد شدن قلمه خواهد شد.
۴- بخشی از ساقه که برگهای آن را حذف کرده بودید، داخل گلدانی حاوی خاک قلمه یا ترکیبی از خاک باغچه و شن درشت بکارید.
۵- گلدان را در محلی گرم و دور از نور مستقیم خورشید قرار دهید و روی آن را با پلاستیک شفاف بپوشانید و برای تهویه بهتر چند سوراخ در پلاستیک بزنید.
۶- کشیدن پلاستیک باعث حفظ رطوبت و ایجاد شرایط گلخانهای برای سریعتر ریشهدار شدن قلمه میشود.
۷- قلمهها را به طور مرتب و روزانه آبیاری کنید و از وجود زهکش مناسب در کف گلدان مطمئن شوید.
۸- بعد از گذشت دو تا سه هفته قلمه رزماری ریشهدار میشود.
در این زمان گلدان را به مکان با نور بیشتر انتقال داده و پلاستیک را از روی گیاه بردارید.
برای ریشه دار شدن سریعتر قلمهها میتوانید انتهای قلمه را داخل پودر یا محلول هورمون ریشهزایی فرو کنید و بعد قلمهها را بکارید.
بهترین زمان کاشت رزماری
بهترین زمان قلمه زدن رزماری اواخر فصل بهار است، ولی اگر در منطقهای با آب و هوای گرم زندگی میکنید، میتوانید اوایل پاییز به قلمه زدن و کاشت رزماری در خانه اقدام کنید.
روغن رزماری
روغن رزماری ، با آن عطر چوبی که دارد، قرنها به دلیل خواصی که برای سلامتی و زیبایی داشته، استفاده شدهاست.
خواص شفادهندهی این روغن به حدی زیاد است که گفته میشود بسیار مورد علاقهی پاراسلسوس، پزشک و گیاهشناسِ سوئیسی-آلمانی، بودهاست.
او که از طرفداران سرسخت طب گیاهی در قرن ۱۶ بود، ارزش بسیار زیادی برای رزماری به دلیل توانایی آن برای تقویت کل بدن، قائل بود.
به نظر میرسد که حق با او بود – روغن رزماری در واقع یک روغن همهکاره و دارای خواص قدرتمند است.
جریان خون را بهبود میدهد
روغن رزماری یکی از سادهترین راهها برای بهبود گردش خون در بدن است.
اگر گاهی دچار گرفتگی عضلات میشوید، دست و پاهایتان یخ میکند یا درد عضلانی دارید، مقدار کمی روغن رزماری را با یک روغن حامل مخلوط کنید و آن را در این نواحی ماساژ بدهید.
سردرد را درمان میکند
اگر روغن رزماری را روی پوستتان بمالید، درد را درمان میکند و گردش خون را بهبود میدهد، و به این ترتیب میتواند میگرن یا سردردهای ضرباندار را تسکین دهد.
یک قطره از این روغن را به صورت موضوعی روی شقیقههایتان یا هر جایی از سرتان که درد میکند بمالید.
همچنین میتوانید روغن را روی دستهایتان بمالید و آنها را به مدت یک دقیقه جلوی دهان و بینیتان بگیرید.
اگر سردردتان با استرس مرتبط باشد، با استفاده از رزماری میتوانید علت ریشهای این درد را کاهش بدهید.
سیستم ایمنی بدن را تقویت میکند
رزماری به لطف خواص ضد باکتری و ضد قارچی که دارد، یک روغن معطر مهم برای بهبود سیستم ایمنی بدنمان است زمانی که فصل آنفولانزا و سرماخوردگی از راه میرسد.
یکی از بهترین روشها برای بهبود سیستم ایمنی بدن ماساژ تخلیهی لنف با استفاده از روغن رزماری است.
سیستم لنفاوری ما به از بین رفتن مواد زائد بدن کمک میکند.
با ماساژ دادن غدد لنفاوی میتوانیم به سیستمی که دچار کندی شده کمک کنیم تا فرآیندی سمزدایی بدن را تقویت کند.
درد عضلات و مفاصل را کاهش میدهد
کامیشن ای ( German Commission E) انجمن مشورتی علمیِ نسخهی آلمانی FDAتایید کردهاست که روغن رزماری درد عضلانی و آرتریت (التهاب مفاصل) را بهبود میدهد.
خیلی ساده کمی از این روغن را روی عضلات و مفاصلی که درد دارد بمالید؛ خواص ضد درد و ضد التهاب رزماری خیلی سریع وارد عمل میشود.
مشکل هضم را درمان میکند
روغن رزماری را میتوان برای رهایی از علائم سوء هاضمه استفاده کرد.
اگر از باد شکم، درد معده، یبوست یا نفخ رنج میبرید، رزماری را امتحان کنید.
روغن رزماری را با یک روغن حامل ترکیب کنید و آن را روی شکمتان ماساژ بدهید.
همچنین میتوانید حمام با روغن رزماری را امتحان کنید که همین تاثیر را دارد.
حتی برخی میگویند، اگر این روغن را کف پایتان مالش بدهید، مشکل سوء هاضمهتان تا حدی برطرف خواهد شد.
این درمانها بسیار ملایمتر از قرصهای مسهل یا داروهایی هستند که برای رفع مشکلات هاضمه بدون نسخه به فروش میرسند.
برای درمان سرفه، سرماخوردگی و آنفولانزا موثر است
برای بهبود نشانههای سرماخوردگی یا آنفولانزا – گرفتگی بینی، سرفه و احتقان- یک یا دو قطره روغن رزماری را هر چند ساعت یک بار روی قفسهی سینه و گلویتان ماساژ بدهید.
خواص ضدعفونی کنندهی این روغن برای درمان عفونتهای تنفسی مفید است.
رزماری ویکی پدیا
رومارَن یا اِکلیل کوهی یا رُزماری (Rosmarinus officinalis) گیاهی خشبی، چندساله و معطر است که برگهایی سوزنیشکل و همیشهسبز دارد.
رومارن بومی منطقهٔ مدیترانه و کشور اوروگوئه است.
گلهای آن در رنگهای گوناگون سفید، صورتی، بنفش یا آبی میرویند.
استفاده در آشپزی
از برگهای تازه و خرد شده رومارن به دلیل داشتن اسانسمعطر و روغن فرار و همچنین تانن در سالاد و در تهیه خوراکهای مرغ و ماهی استفاده میشود.
پودر برگهای خشک شده اکلیل کوهی به تنهایی یا همراه با سایر ادویه به عنوان چاشنی برای خوش طعم کردن غذاها به خصوص سس سالاد به کار میرود.
روغن رزماری محرک است و از نظر رایحه و اثر، گرم و نافذ میباشد.
اثر محرک رزماری روی سیستم اعصاب مرکزی بسیار برجسته است.
کاربرد دارویی
طبق مطالعات انجام شده بر ترکیب اسید رزمارینیک ثابت شدهاست که این ماده در درمان رینوکونژکتیویت فصلی بسیار مؤثر است Seasonal Allergic Rhinoconjuctivitis (SAR(() در مطالعات صورت گرفته به تعدادی از بیماران مبتلا به SAR، اسید رزمارینیک در مقایسه با پلاسبو توانسته است اثر مهاری بر روی سلولهای اینترلوکین B1، اینترلوکین γ و هیستامین داشته باشد.
در گروه درمان شده تعداد نوتروفیلها و ائوزینوفیلهای ترشحات بینی بهطور محسوسی کاهش یافتهاست.
همچنین علائم بیماران اعم از خارش بینی، خارش چشمها، آبریزش بینی و آبریزش چشمها کاهش یافتهاست.
روغن رزماری و افسنتین در تونیک موی سر موجب تحریک پیاز مو شده و از طاسی زودرس پیشگیری مینماید.
این دارو در موارد ریزش مو بدون شوره سر نیز اثربخشی زیادی نشان داده است.
اندام داروئی
برگ و سرشاخههای گلدار گیاه، اندام داروئی رزماری را تشکیل میدهد.
دامنه انتشار
پرورش گیاه رزماری در بیشتر نواحی ایران معمول میباشد.
پرورشدهندگان عمدهٔ گیاه رزماری را در دنیا کشورهای شمال آفریقا خصوصاً مراکش و تونس و کشورهای جنوب اروپا خصوصاً اسپانیا، فرانسه، ایتالیا، یوگسلاوی و آمریکا تشکیل میدهند.
مواد متشکله
مادهٔ متشکلهٔ اصلی برگ و سرشاخههای گیاه رزماری را روغن فرار تشکیل میدهد.
فارماکوپهٔ گیاهی بریتانیا میزان روغن فرار رزماری را ۱٪ حجم در وزن ذکر کردهاست، ولی میزان روغن فرار این گیاه در نقاط مختلف دنیا بین ۵/۰ تا ۵/۲ درصد گزارش شدهاست.
عمدهترین ترکیبات موجود در روغن فرار گیاه را ۱و۸ – سینئول (۱٬۸ – cineol)، بورنئول (Borneol)، کافور (Campher)، بورنیل استات (Bornyl acetate)، آلفاپینن (&#۹۴۵; – pinene) و –B پینن تشکیل میدهند که بسته به شرایط جغرافیائی محل کشت گیاه، میزان و درصد هریک از این مواد متغیر میباشد (۲و۸).
سایر ترکیبات طبیعی موجود در برگ و سرشاخههای گلدار رزماری شامل این دستهها میشود: فلاونوئیدها مانند جنکوانین (Genkwanin) و لوتئولین (Luteolin)، اسیدهای فنلی مانند اسید رزمارینیک (Rosmarinic acid)، دیترپنها، تریترپنها، تاننها، مواد تلخ، رزین، ساپونین، پروتئین، چربی، کربوهیدرات، فیبر، برخی املاح و ویتامینها.
مکانیسم اثر
ترپنها و ترپنوئیدهای موجود در رزماری باعث دیلاتاسیون عروق، بهبود گردش خون محیطی و تغذیه بهتر فولیکول مو میشوند
هنگامیکه پماد رزماری استعمال گردد، گردش خون موضع را افزایش داده و موجب گرمی و داغی و برطرف شدن درد و التهاب میشود.
در تجارب آزمایشگاهی اثر ضد درد آن به اثبات رسیده است.
اثر ضد اکسید ان دو ترکیب از مواد متشکله اسانس رزماری بنام کارنوزول و اور سولیک اسید نشان میدهد که عوارض التهابی مفاصل که به کمک عوامل اکسیدان در بدن پدید میآید، توسط اسید اورسولیک و کارنوزول برطرف میشود.
در تجارب آزمایشگاهی اسید روزمارینیک التهاب ناشی از کاراژینان در پای موش صحرائی را برطرف میکند.
همـچنـین نشان داده شدهاست که اپی ژنین دارای اثر ضد التهاب و خاصیت التیام بخش میباشد.
اسید اورسولیک نیز دارای خاصیت ضد التهاب بوده و مجموعاً این دو ترکیب موجود در روغن رزماری اثر ضدالتهاب شدیدی را اعمال مینمایند.
اثر ضد التهابی اسید اورسولیک از طریق مهارآنزیم لیپواکسی ژناژ و سیکلواکسی ژناژ که عوامل اصلی ایجاد التهاب هستند از یک طرف و وقفه ترشح هیستامین از طرف دیگراعمال میشود.
منتول و کامفر موجو د درپماد رزماری هرکدام دارای اثر ضد دردو التهاب مفاصل بوده و اثرآنها مکمل اثر اسانس رزماری میباشد.
کمیسیون E کشور آلمان مصرف پماد رزماری را در درمان روماتیسم مفصلی توصیه نموده است.