ماموگرافی: عوارض، درد و نحوه انجام / ماموگرافی دیجیتال / تفسیر جواب
ماموگرافی: عوارض، درد و نحوه انجام / ماموگرافی دیجیتال / تفسیر جواب ماموگرافی
ماموگرافی : در این مقاله از بخش روش های تشخیص در وبسایت نایریکا به ماموگرافی, ماموگرافی چیست, عوارض ماموگرافی, درد ماموگرافی, ماموگرافی دیجیتال, تفسیر جواب ماموگرافی, نحوه انجام ماموگرافی می پردازیم.
با ما همراه باشید.
اگر درباره این مقاله اطلاعات مفید یا تجربه ای دارید در بخش نظرات به اشتراک بگذارید.
ماموگرافی, ماموگرافی چیست, عوارض ماموگرافی, درد ماموگرافی, ماموگرافی دیجیتال, تفسیر جواب ماموگرافی, نحوه انجام ماموگرافی
برای دسترسی سریع به محتوای متن از لینکهای زیر استفاده کنید:
ماموگرافی چیست
ماموگرافی روشی برای بررسی پستان با دوزو و میزان پایین اشعه ایکس می باشد.
و یکی از موثرترین راه های تشخیص سرطان پستان است، انجمن سرطان ایالات متحده آمریکا انجام سالیانه آن را پس از ۴۰ سالگی توصیه می کند.
مناسب ترین زمان برای شروع ماموگرافی در سن ۳۵ سالگی است و بعد از ۴۰ سالگی بهتر است سالی یکبار انجام گیرد و ۵۰ سال به بعد نیز هر ۲ سال یکبار.
برای خانم ها از ۲۵ سالگی بهتر است روش های دیگر به غیر از ماموگرافی صورت گیرد و در صورت مشاهده مورد مشکوک ماموگرافی انجام شود که معمولا این دسته افراد در نزدیکان خود سابقه سرطان پستان را نیز داشته اند.
ماموگرافی چیست
طبق توصیه پزشکان افرادی که سابقه این بیماری در اطرافیان نزدیک خود داشته اند از ۲۵ سالگی معاینات مداوم و حتی خود آزمایی را نیز، روز بعد از اتمام سیکل ماهانه انجام دهند.
در تشخیص سرطان در مراحل اولیه موثرترین راه ماموگرافی می باشد و با انجام منظم آن می توان تغییرات را حتی دو سال قبل از آنکه بیمار و یا پزشک با لمس متوجه شوند را نشان دهد.
برای عدم درد در ماموگرافی به برخی نکات باید توجه نمود
خانم هایی که بافت پستان آنها فیبروکیستیک می باشد، احتمال درد در آنها بیشتر می باشد.
بهتر است برای کاهش درد بعد از قاعدگی ماموگرافی صورت گیرد و حتما ۴۸ ساعت قبل از آن از مصرف برخی مواد غذایی پرهیز شود (شکلات تلخ، قهوه ، ادویه تند…).
برای خانم های باردار ماموگرافی کاملاً ممنوع نمی باشد و در بعضی موارد صورت می گیرد ولی در زمان شیردهی به دلیل حساسیت پستان تا ۳ ماه بعد از قطع شیردهی نباید انجام گیرد و احتمال نتیجه منفی نیز وجود دارد.
و معمولاًبرای این دسته اولسونوگرافی صورت می گیرد.
عوارض ماموگرافی
دکتر یزدانخواه درباره این که چرا انجام ماموگرافی سالانه به خانم‌ها توصیه میشود و نه سونوگرافی، خاطرنشان می‌کند:
همان‌طور که گفته شد، سونوگرافی زودتر از معاینه بالینی می‌تواند توده را پیدا کند ولی این تشخیص دیرتر از ماموگرافی خواهد بود بنابراین بهتر است خانم‌ها به جای سونوگرافی، ماموگرافی انجام دهند که از نظر مراجع علمی نیز این روش غربالگری مناسب‌تر است.
عوارض ماموگرافی
با این حال خیلی‌ها از ماموگرافی می‌ترسند و می‌گویند عوارض و ضررهایش کم نیست.
ولی اگر می‌پرسید ماموگرافی بالاخره مضر است یا مفید، باید نظر این پزشک متخصص را بدانید که می‌گوید براساس برآوردهای انجام‌شده، عوارض ناشی از ماموگرافی عددی حدود دو در یک میلیون است؛ یعنی رقمی بسیار ناچیز و نادر که واقعا ارزش ترسیدن یا انجام ندادن ماموگرافی را ندارد.
بنابراین باورهای غلطی که در این‌باره در جامعه به وجود آمده است، به هیچ‌وجه صحت نداشته و از نظر علمی نیز انجام ماموگرافی غربالگری سالانه به خانم‌ها توصیه میشود و این کار به نفع تمام افراد جامعه است.
درد ماموگرافی
یکی از نگرانی‌ها، مربوط به درد در هنگام انجام ماموگرافی است.
بله! تاحدودی درست است پستان‌ها را بین دو صفحه فشارنده قرار می‌دهند این کار باعث میشود که پرتونگاری کامل و سودمند باشد.
در واقع این درد قابل تحمل است و ارزش دارد که این کار با وجود کمی‌درد هم انجام شود.
درد ماموگرافی
اشعه ماموگرافی سالانه آنقدر زیاد نیست که بخواهد باعث سرطان سینه شود.
بنابراین خرافه‌انگاری در این مورد جایز نیست.
به معاینه دوره‌ای سینه و انجام ماموگرافی سالانه بویژه پس از ۴۰ سالگی توجه کامل داشته باشید.
بعد از انجام ماموگرافی ممکن است گزارش به نحوی باشد که تراکم سینه‌ها را زیاد و مانع از بررسی کامل مطرح کرده باشد.
در چنین مواردی ارزیابی تصویربرداری دیگری ضرورت می‌یابد.
گاهی سونوگرافی از سینه‌ها پیشنهاد میشود و گاهی پزشک ترجیح می‌دهد از ام آر آی بهره گیرد.
بعد از تمام این بررسی‌ها اگر موردی وجود داشته باشد که مشکوک به نظر آید نمونه برداری از بافت پستان( بیوپسی) انجام خواهد شد.
به هرحال ماموگرافی یک روش غربالگری مناسب در تشخیص بیماری‌های سینه به صورت زودهنگام است و نباید از آن غافل شد.
ماموگرافی دیجیتال
در ماموگرافی دیجیتال تصاویر اشعه ایکس بصورت فایل دیجیتال کامپیوتری ذخیره می شود .
ماموگرافی دیجیتال
این تکنولوژی نسبت به ماموگرافی معمولی بسیار سودمند می باشد و به متخصص رادیولوژی امکان بزرگنمایی یا تنظیم تیره ویا روشن کردن تصاویر جهت بررسی ناهنجاریهایی که بصورت معمول دیده نمی شود را می دهد .
با ذخیره کردن تصاویر ماموگرافی بر روی CD امکان دسترسی آسان به تصاویر و نمایش آن در هر پایانه کامپیوتری در هر مرکز درمانی جهت مشاوره و درمان را می دهد .
تصاویر ماموگرافی دیجیتال در کمتر از ۱۰ ثانیه آماده می شود درحالیکه در ماموگرافی معمولی بین ۵ تا ۱۰ دقیقه زمان می برد .
تفسیر جواب ماموگرافی
متخصصی به نام متخصص رادیولوژیست نتایج ماموگرافی را با استفاده از سیستم عددی از ۰ تا ۶ طبقه بندی می کند و به این ترتیب نتیجه ماموگرافی مشخص می گردد.
تفسیر جواب ماموگرافی
طبقه بندی BI-RADS
پزشک با استفاده از سیستمی استاندارد یافته ها و نتیجه ماموگرافی را توصیف می کند.
این سیستم Breast Imaging Reporting and Data System یا به اختصار BI-RADS نامیده می شود.
بر اساس این سیستم عددی نتیجه ماموگرافی سینه به دسته های زیر طبقه بندی می گردد:
طبقه بندی: ۰
تعریف: ارزیابی تصویری بیشتر یا مقایسه با ماموگرافی های قبلی ممکن است در این حالت ضروری باشد.
نتایج: این عدد نشان می دهد رادیولوژیست شواهدی از ناهنجاری را در ماموگرافی سینه مشاهده کرده است اما این مشاهدات واضح نیست و باید تست های بیشتری انجام شود.
برای مثال ممکن است به انجام تست ماموگرافی دیگر و یا سونوگرافی نیاز باشد.
در این حالت متخصص رادیولوژیست می خواهد نتایج فعلی را با نتایج قبلی مقایسه کند تا متوجه تغییرات در طول زمان شود.
طبقه بندی: ۱
تعریف: منفی
نتایج: ناهنجاری سرطانی معنی داری گزارش نشده است.
پستان ها قرینه به نظر می رسند اثری از توده و یا رسوبات مشکوک وجود ندارد.
در این مورد کلمه منفی در جواب ماموگرافی نشان می دهد جای هیچ گونه نگرانی وجود ندارد.
طبقه بندی: ۲
تعریف: خوش خیم (یافته های غیر سرطانی)
نتایج: این نتیجه نشان می دهد ناهنجاری معنی داری برای گزارش کردن وجود ندارد و علائمی از سرطان مشاهده نمی شود اما متخصص در این موارد از عبارتی به نام خوش خیم استفاده می کند.
این عبارت به رسوبات کلسیمی و یا غدد لنفاوی اشاره دارد که فیبروآدنوما خوانده می شود.
این یافته ها در جواب ماموگرافی مشکوک نیستند.
یافته های به دست آمده در سوابق شما ثبت می گردد تا با نتایج ماموگرافی های آینده مورد مقایسه قرار گیرد.
طبقه بندی: ۳
تعریف: یافته ها خوش خیم است اما قرار بعدی برای انجام ماموگرافی سینه در بازه زمانی کوتاه تری توصیه می شود.
نتایج: این یافته ها نشان می دهد احتمال ایجاد سرطان سینه در توده های خوش خیم بالا است.
این انتظار نمی رود یافته در طول زمان تغییر کند.
اما بررسی آن ها در مدت زمانی کوتاه تر می تواند موثر باشد.
شما ممکن است در این حالت به تکرار انجام آزمایش ماموگرافی در بازه حدودا شش ماه نیاز داشته باشید تا از پایدار بودن یافته ها اطمینان حاصل شود.
تکرار ماموگرافی به عدم انجام بیوپسی های غیر ضروری کمک خواهد کرد.
در این حالت در صورت تغییر در بافت سینه، تشخیص زودهنگام صورت خواهد پذیرفت.
طبقه بندی: ۴
تعریف: ناهنجاری های مشکوک در نتیجه ماموگرافی مشاهده شده است.
انجام بیوپسی در این شرایط باید مورد توجه قرار گیرد.
نتایج: یافته ها در این مرحله از ماموگرافی سینه، به قطعیت سرطانی نیستند اما احتمال سرطانی بودن آن ها وجود دارد.
رادیولوژیست در این شرایط انجام بیوپسی را در نظر خواهد گرفت.
یافته ها در این مرحله به لحاظ مشکوک بودن می تواند درجات متعددی داشته باشند.
به همین دلیل اغلب پزشکان بر اساس این نتیجه ماموگرافیدسته بندی زیر را در نظر خواهند گرفت:
.۴A: یافته هایی که در مورد سرطانی بودن آن ها شک اندکی وجود دارد.
·۴B: یافته هایی که در مورد سرطانی بودن آن ها تا حدی مشکوک هستیم.
·۴C: یافته هایی که شک متوسطی را در مورد سرطانی بودن در پی دارند اما میزان مشکوک بودن در مورد آن ها به اندزاه ای نیست که آن ها را در دسته شماره ۵ قرار دهیم.
طبقه بندی: ۵
تعریف: احتمال بدخیمی در این شرایط بالا است و باید اقدام مناسبی در این مورد صورت پذیرد.
نتایج: این یافته ها به احتمال خیلی زیاد سرطانی هستند (حداقل در ۹۵ درصد موارد سرطانی هستند).
در این شرایط انجام بیوپسی باید صورت پذیرد.
طبقه بندی: ۶
تعریف: این عدد تقریبا نشان می دهد فرد به سرطان پستان (سرطان سینه) مبتلا می باشد.
ماموگرافی سینه در این شرایط با این هدف انجام می شود تا از روند پیشرفت سرطان و پاسخ به درمان اطمینان حاصل شود.
نتایج: در این شرایط بدخیمی در آزمایش ماموگرافی مشخص شده است و باید اقدام مناسبی صورت گیرد.
نحوه انجام ماموگرافی
سابقه پزشکی و سابقه مشکلات خاص مربوط به پستان، مانند درد یا یک توده قابل لمس (که احساس می شود)، قبل از ماموگرافی مشخص می شود.
یک نشانگر اشعه ایکس کوچک ممکن است روی سینه که روی توده لمسی قرار دارد، قرار گیرد.
تمام جواهرات سینه باید قبل از ماموگرافی کنار گذاشته شوند.
نحوه انجام ماموگرافی
سینه های بیمار پس از آن روی یک صفحه ی تخت قرار می گیرند و فشار ملایم و آرام به پستان با یک پنل دیگر اعمال می شود و در نتیجه فشردگی پستان میان دو پانل صورت می گیرد.
– این فشرده سازی باعث ایجاد ناراحتی می شود که فقط چند ثانیه طول می کشد.
فشرده سازی پستان برای بدست آوردن ماموگراف های با کیفیت و گسترش بافت پستان ضروری است، به طوری که تصویر اشعه ایکس بافت پستان داخلی با وضوح خوب را نشان می دهد.
اگر فشرده سازی مورد استفاده قرار نگیرد، ممکن است ماموگراف تار شود، بافت پستان ممکن است به خوبی تعریف نشود و مشکلات کوچک دیده نمی شود.
– ضد عرق ها، دئودورانت ها و پودرها نباید در طول ماموگرافی استفاده شوند زیرا این مواد می توانند نتایج حاصل از تفسیر را دشوارتر کنند.
ضد عرق ها می توانند تصاویر را مات نمایند و گاهی پودر می تواند ظاهر میکروکلیفیکیشن ها را تشخیص دهد (یافته های غیر طبیعی که گاهی اوقات با سرطان سینه همراه است).
به طور کلی، از هر پستان دو اشعه ایکس دریافت می شود.
اگر سینه بزرگ باشد تصاویر بیشتری دریافت می شود.
– متخصص رادیولوژی مسئول انجام ماموگرافی است.
هنگامی که تصاویر اشعه ایکس گرفته می شوند، توسط یک رادیولوژیست (دکتر متخصص در تفسیر اشعه ایکس و سایر مطالعات تصویربرداری) مورد بررسی قرار می گیرند.
در اکثر مراکز ماموگرافی، رادیولوژیست ها آموزش های اضافی اختصاص داده شده به تفسیر ماموگراف می بینند.
